155 przyczyny rewolucji francuskiej
1. FRANCJA PRZED REWOLUCJĄ
– feudalizm staje się przeżytkiem, ponieważ sinieją już nowe, oświeceniowe idee
– Francja jednym z najsilniejszych i najludniejszych w Europie państw
– dość zwarta społeczność pod względem etnicznym i religijnym
– państwo stanowe
o kler
4 przywileje
honorowy, kultowy, sądowy i podatkowy
10% ziemi
utrzymuje szpitale, szkoły, przytułki
płaci państwu zwykłą dziesięcinę i ofiarę darmową
zróżnicowane społecznie
wszystkie ważne urzędy dla szlachty
kontrast pomiędzy bogatymi biskupami i biednymi księżmi
o szlachta
szlachta po mieczu – z urodzenia
szlachta urzędnicza – ze stanowiska
urzędy można było kupować
przywileje honorowe i ekonomiczne
honorowe
• noszenie szpady
• herb
• specjalna ławka w kościele
• możliwość zajmowania wyższych stanowisk wojskowych i kościelnych
ekonomiczne
• zwolnienie z niektórych podatków i ciężarów
szlachta dworska
• cienie Wersalu
• próżniaki
• intrygi i plotki
• krytyka wszystkiego
• służalczość/krytyka wobec władcy
• utrata sensu w dotychczasowy porządek rzeczy
• pragnienie jedynie zwiększenia swych dochodów
• wywołuje zazdrość i rozgoryczenie plebsu
szlachta rodowa
• zróżnicowana pod względem ekonomicznym
• przebywająca na wsi
• utrzymuje się z czynszów dzierżawnych
• próżniacze życie
• majątek dziedziczy najstarszy syn
• dla młodszych zajęcie w wojsku albo w kościele
• czasami wydzielano im maleńki kawałek ziemi
• zajęcie się handlem lub przemysłem groziło zdeklasowaniem
• „plebs szlachecki”
• biedota herbowa zazdrości bogatej szlachcie i bogatym mieszczanom, choć tymi ostatnimi pogardza
• z niechęcią patrzy na bogatych duchownych
szlachta urzędnicza
• pogardza nią szlachta rodowa
• wielkie majątki
• wykształcenie
• opanowanie parlamentów – tj. najwyższych sądów królewskich
• ma możliwość ograniczać samowolę królewską
• opozycja do tradycji feudalnej i władzy monarszej
• nie jest czynnikiem postępu
• ogromna niechęć do stanu trzeciego
o reszta – tzw. stan trzeci
99 % narodu
pod względem prawnym tylko mieszczaństwo i wolni chłopi
mieszczaństwo
• jeszcze bardziej zróżnicowane niż szlachta i kler
• I grupa
o bogaci kupcy i przemysłowcy
o wtedy ogromne uprzemysłowienie,
o manufaktury
o górnictwo setki robotników
• II grupa
o burżuazja handlowa
o jeszcze bogatsza
o handel wschodnioeuropejski
o kolonie
o Haiti – trzcina cukrowa
o właściciele plantacji
o handlarze niewolników
o bankierzy
o tylko od nich mógł pożyczać król
o odczuwają swoją niższość społeczną
o widzą beznadziejna gospodarkę Korony
• III grupa
o indenci prowincji
o poborcy podatkowi
o wyżsi urzędnicy skarbowi i sądowi
o przy ich pomocy królowie narzucali władzę absolutną
o kierują państwem
o decydują o ciągłości jego polityki
o drugorzędna rola społeczna
o można kupić szlachectwo, „kto da więcej”
o nie szanuje się biurokratów
o oni też nie szanują państwa
o stanowisko – środek utrzymania
o podkopują autorytet władzy państwowej
• IV grupa
o wolne zawody
o niejednolita
o niezależna od państwa
o propagatorzy ideologii oświecenia
brak ścisłych granic pomiędzy tymi grupami
niechęć do stanowego układu społecznego
nie chce w większości rewolucji
niezadowolenie z powodu przywilejów szlachty
rozgoryczenie z powodu upośledzenia prawnego
niemożliwe przeprowadzenie reform w drodze ewolucji
• V grupa
o drobnomieszczaństwo
o brak ambicji tych, co powyższe grupy
o zależne finansowo od bogatszych
o rzemieślnicy
o drobni kupcy
o proletariat
sam dół drabiny społecznej
robotnicy manufaktur
czeladnicy
biedota miejska
ciężka dola robotnika
płaca i ilość godzin zależna od pracodawcy
surowe regulaminy w manufakturach
inflacja, drożyzna
częste strajki i bunty
pilnowanie, aby nie zakładano tajnych związków
większość robotników mieszka na wsi
– kraj głównie robotniczy
– większość ludności mieszka na wsi
– chłopi maja ziemię w dzierżawę w zamian za świadczenia na rzecz pana
o na wsi też bogaci dzierżawcy ziem
oni dzierżawią ją połownikom
wyskoki czynsz dzierżawy
o winiarze
o bezrolni
– na ziemi ciążą opłaty
na rzecz pana
na rzecz kościoła
pozostałe grupy nie płaca podatków, więc wszystko na barkach chłopa
podatek gruntowy
pogłówne
„dwudziestego grosza”
– podatki wzrastają po wojnie siedmioletniej
dziesięcina
– w sumie na rzecz seniora 60 % dochodów
– handel zbożem w rękach prywatnych kupców
– na wsi głód i bieda
– tylko niewielka część chłopów żyje w względnym dostatku
– ale za to 11/12 wolnych
– ale ci, którzy byli niewolni „martwa ręka”
o całkowicie zależni do swych właścicieli
o nie maja prawa sporządzać testamentów
o wszystko, co posiadają jest własnością pana
o nie mogą nawet bez jego zgody zawrzeć związku małżeńskiego
– ostre przeciwieństwa klasowe
– kryzysy gospodarcze
– bogaty kraj
– ale bogactwo udziałem tylko wąskiej liczby osób
– burżuazja wystąpiła z programem reform społecznych
– walkę z feudalizmem prowadziła przy pomocy mas ludowych
– nie miały one jeszcze świadomości klasowej
– stała się burżuazja siłą napędową rewolucji po kryzysie gospodarczym spowodowanym sytuacją w rolnictwie
– burze i grad
– inflacja, drożyzna
– zachwianie się rynku wewnętrznego
– masy ludowe obarczają odpowiedzialnością klasy wyższe
– traktat Edena
o zmniejszenie cła FR –Ang.
o pogłębienie kryzysu we Francji
o tańsze produkty z Anglii
o bankructwa manufaktur francuskich
– zupełna nędza chłopa na wsi
– mnoży się liczba włóczęgów i złodziei
– „brigands” – rozbójnicy na wsi
– rozruchy w mieście wywołane przez biedotę
– 28 04 1789 formalne powstanie na przedmieściu Saint – Antoine
o tłum niszczy manufaktury
o walka z wojskami królewskimi
o kilkuset zabitych i rannych
o przejaw zdecydowanej chęci walki z istniejącym stanem rzeczy
– rozruchy w mieście wywołane przez biedotę
– 28 04 1789 formalne powstanie na przedmieściu Saint – Antoine
o tłum niszczy manufaktury
o walka z wojskami królewskimi
o kilkuset zabitych i rannych
o przejaw zdecydowanej chęci walki z istniejącym stanem rzeczy
