Jan Kochanowski był wybitnym twórcą epoki renesansu, ojcem poezji polskiej, osobą niezwykle wykształconą i oczytaną, pełniącą przez pewien czas funkcje sekretarza królewskiego na dworze Zygmunta Augusta. Jako przedstawiciel filozofii eklektycznej, stoicyzmu, epikureizmu, renesansowego neoplatonizmu i głębokiej wiary w boga, łączył tradycje antyku i chrześcijaństwa, podejmował tematykę zabawną, dydaktyczną, oraz filozoficzno ? refleksyjną. Do jego najważniejszych dzieł możemy zaliczyć ?Odprawę posłów greckich?, ?Psałterz Dawidów?, czy zbiory pieśni, fraszek i trenów. ?Pieśń XIX? zwana również ?Pieśnią o dobrej sławie?, w której autor próbuje przybliżyć nam cel i sens ludzkiego życia jest wyśmienitym tekstem, pozwalającym mi przedstawić cechy i system wartości człowieka renesansu w Polsce, jakim niewątpliwie jest czarnoleski poeta.
W renesansie człowiek mógł decydować sam o sobie. Tak też jest w ?pieśni XIX?, gdzie Kochanowski tłumaczy na czym polega cnota dobrej sławy, pokazuje nam właściwy sposób postępowania i drogę życia, którą powinniśmy przyjąć.
Podmiot liryczny mówi o tym, iż człowiek został obdarzony przez Boga nie tylko ciałem, lecz również rozumem i mową, co wynosi go ponad wszystkie pozostałe stworzenia. Słowa ?Nie chciał nas Bóg położyć równo z bestyjami: dał nam rozum, dał mowę, a nikomu z nami.?, oraz ?a starać się, ponieważ musi zniszczeć ciało, aby imię przynajmniej po nas tu zostało?? utwierdzają nas w przekonaniu, że nie możemy się skupiać jedynie na dobrach materialnych, gdyż otrzymaliśmy pewne zdolności, które musimy wykorzystać w drodze do wcześniej upatrzonego celu. Kochanowski często przywołując osobę Boga, oraz temat dalszej egzystencji po śmierci ciała, nawiązuje do humanizmu i stoicyzmu – nurtów filozofii renesansowej, mówi o cnocie jako najwyższej wartości, nawołuje do kierowania się wartościami duchowymi, które stawia wyżej niż materialne. Dobrze widoczny jest też charakterystyczny dla epoki antropocentryzm.
?Służmy poczciwej sławie, a jako kto może, Niech ku pożytku dobra spólnego pomoże? – tu, oraz w dwóch kolejnych strofach autor sugeruje, iż człowiek powinien starać się odwdzięczyć Bogu i ojczyźnie za otrzymane dary na miarę swoich możliwości, służąc im jak najlepiej potrafi, robiąc to, w czym jest najlepszy. Wyraźnie widać, że dla Kochanowskiego patriotyzm miał duże znaczenie. Priorytetami były walka w obronie wiary, tępienie pogan, nauczanie innych i zachowywanie porządku w kraju, jak również szanowanie tradycji i kultury, czy zachowanie godności. ?Nie przegra, kto frymarczy na sławę żywotem, Araby go lepiej dał w cieniu darmo potem?? – sposób poniesienia śmierci był istotny. Lepiej umrzeć w obronie wiary czy ojczyzny, zasługując tym na dobrą sławę, niż odejść w ciszy i zapomnieniu.
Reasumując, ?Pieśń o dobrej sławie?jest utworem, w którym czarnoleski poeta ukazał wszystkie najważniejsze dla siebie cechy i wartości. Wiara w Boga, służba ojczyźnie, cnota, dobra sława i dobra duchowe ponad materialnymi, oraz dbanie o swoją pośmiertną przyszłość tworzyły drogę życiową, którą starał się kroczyć prawdziwy renesansowy człowiek.
