Średniowiecze to epoka w historii Europy trwająca od V do XV wieku. W okresie tym wielką rolę w państwie odgrywał Kościół. Ponadto w tym czasie narodził się uniwersalizm. Równocześnie z ideą chrześcijaństwa stawiającą Boga w centrum zainteresowania wyłonił się teocentryzm. Był to pogląd sprowadzający wszystkie sprawy do Boga oraz podporządkowujący się celom pozaziemskim sfery kultury. W średniowieczu wykształciły się również pewne wzorce osobowe. Dzięki tak ogromnemu rozwojowi kierunków oraz powstawaniu nowych poglądów i idei „wieki średnie” stały się epoką ciągłych przemian społecznych. Posiadając nieco informacji na temat epoki średniowiecza można stwierdzić, iż wśród tak wielu wydarzeń związanych z rozwojem sztuki, literatury taka cnota jak wierność stała się dla niej oparciem. W swojej pracy postaram się uzasadnić podaną tezę odpowiednimi argumentami.
Najistotniejszym dla mnie argumentem, popierajacym powyższą tezę, jest kształtowanie się wzorców osobowych, z którymi bezpośrednio wiąże się literatura parenetyczna. W średniowieczu za literaturę propagująca wzorce osobowe można uznać epikę rycerską, a najlepszym jej przykładem jest wzorzec idealnego rycerza – Rolanda, którego podstawową wartość stanowi wierność zarówno ojczyźnie jak i królowi oraz Bogu. Główny bohater nawet w obliczu śmierci walczy w imię wiary i ojczyzny z Saracenami. Dla króla, jako prawdziwy rycerz, gotów jest do najważniejszych poświęceń. Tytułowa postać bierze udział w bardzo niebezpiecznych bitwach i nie wzywa pomocy swoich wojsk, by naród nie uznał, ze brak mu odwagi. Jak można zauważyć, wierność w tym utworze jest główną wartością, którą kieruje się nie tylko tytułowy bohater, ale też doskonały władca – Karol Wielki. Postać króla jest doskonałym wzorem do naśladowania. Idealny władca musi być wierny i przestrzegać etosu rycerskiego, który nakazuje dbać o swoich podwładnych. Ponadto król powinien posiadać cechy doskonałego rycerza, by mógł być ideałem dla swoich poddanych.
Kolejnym argumentem potwierdzającym tezę, jest wierność rycerzy w stosunku do kobiet. Zgodnie z ta zasadą w średniowieczu propagowano miłość dworną. Od rycerza wymagano nie tylko odwagi i siły, ale także wierności swojej wybrance serca. Jednym z utworów przedstawiającym rycerza oddanego swojej damie jest opowieść o Tristanie i Izoldzie. Tytułowy bohater kocha Izoldę nad życie; pragnie być z nią za wszelką cenę. Tristan jest czuły i delikatny, traktuje ukochaną zgodnie z dworską etykietą. Kochankom nie przeszkadza bieda; są wytrwali i gotowi do poświęceń w imię miłości. Niewątpliwie opowieść ta ukazuje, jak wielkim uczuciem jest miłość i jak ważną rolę w średniowieczy odgrywała wierność ukochanej osobie.
Uważam, że równie ważnym argumentem, nieco odbiegającym od poprzednich, jest wierność Maryi Jezusowi przedstawiona w utworze pt. „Posłuchajcie, braciamiła…”. Matka Boska sama podkreśla swoja lojalność Jezusowi słowami:
„…a wszakom cie, Synku miły, w swem sercu nosiła,
a takież tobie wiernie służyła…”
Maryja zawsze była przy Bogu i stawała się często pośredniczką między ludźmi a Stwórcą, dlatego nie trudno mówić w tym przypadku o wierności. Przez cały czas Bogurodzica żyła według przykazań Boga i była szczęśliwa mogąc służyć Jezusowi.
Podsumowując, taka wartość jak wierność nieodłącznie towarzyszyła motywom epoki średniowiecza przedstawionym w różnych utworach. Jednak bez względu na dzieło, zawsze była ważną wartością, której przestrzegali ludzie średniowiecza. Uważam, że powyższe argumenty w pełni potwierdzają teże, że średniowiecze oparte jest na wierności.
