Platon – Państwo
1.Człowiek jest z natury zły i niesprawiedliwy, więc potrzebne są prawa, by mógł żyć w społeczeństwie. Sprawiedliwość jest pośrodku czegoś co najlepsze i najgorsze.
2.Wizja statyczna. Państwo jest statyczne, zależy od elit (z góry określonych) i ma określoną liczebność.
3.Struktura: 1-filozofowie (pierwiastek złota), 2-strarznicy (srebro), rzemieślnicy i rolnicy (brąz i żelazo). Elity kształtuje się poprzez odpowiednią socjalizację i szkołę. Mają gardzić przyjemnościami, nic nie mieć, by… itd. Utrzymywać ich ma lud. Małżeństwa są podczas świąt. Ilość stosunków jest regulowana. Matki są oddzielane od dzieci, rodzą dla państwa. Ruchliwość społ. jest tylko międzypokoleniowa. Państwo takie ma powstać poprzez wyeliminowanie jednostek powyżej 10 lat i socjalizacje pozostałych
4.Organiczność – państwo jest jak ciało. Ludzie w nim mają określone funkcje: rządzący, poddani, rzemieślnicy, strażnicy, żywiciele itd.
5.Element destrukcji – własność i rodzina rządzących.
Arystoteles – Polityka
1.Natura człowieka jest zła, ale stworzona do życia w społeczeństwie. \”Człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie. Naturalną jego cechą jest zdolność odróżnienia dobra i zła, sprawiedliwości i niesprawiedliwości. Państwo jest porządkiem polegającym na ustaleniu tego co jest, sprawiedliwe\”.
2.Wizja dynamiczna, gdyż nie tworzy się uniwersalnego, jednego modelu państwa, a stara się dostosować prawa w zależności od rodzaju społeczeństwa i dlatego wyróżnia się następujące struktury
3.Struktury: 1-monarchia (jednowładztwo) 2-arystokracja (władza niewielu) 3-politeja (rządy obywateli) mają one na celu dobro ogólne w przeciwieństwie do ustrojów zwyrodniałych, gdzie liczy się dobro rządzących: 1-tyrania 2-oligarchia 3-demokracja.
Państwo to odpowiedni zbiór obywateli, wspólnota szczęśliwego życia wiążąca się zależnościami małżeńskimi i handlowymi. Obywatel to ktoś, kto miał ojca i matkę obywatelami.
4.Zróżnicowanie społeczne wiąże się z istnieniem różnych cnót posiadanych przez ludzi. Cnoty ogólne, które powinien posiadać każdy obywatel to zdolność słuchania i rządzenia. Rządzący ponadto powinni mięć roztropność, a podwładni słuszne mniemanie. Pan i sługa mają wspólny interes. Pierwsza grupa to wielcy właściciele narzędzi i środków produkcji, Druga grupa to drobni właściciele ( wolni obywatele i metojkowie), Trzecia grupa to niewolnicy.
Thomas More – Utopia
1.Struktura społeczna: książę( 1 z 4 kandydatów), elity: 1 tranibor-10 syfograntów-30 rodzin), obywatele państwa (10-16 członków w rodzinie)
2.Likwidacja własności prywatnej
3.Podział pracy zgodny z interesami społecznymi (uprawa roli i jedne praca wybrana)
4.Utrzymywanie życia społecznego jako jednostki organizacji społecznej
5.Ograniczony dzień pracy- przeznaczenie czasu wolnego
6.Liwidacja pieniądza wewnątrz państwa
7.Wolność wiary religijnej
8.Rząd w formie monarchicznej, z monarchą wybieranym przez lud w wyborach powszechnych
———————————————————————————————————————–
Thomas Hobbes – Lewiatan
1.Przyczuny waśni: rywalizacja, nieufność, żądza władzy.
Uprawnienie przyrodzone- wolność czynienia tego co człowiek uważa za słuszne
Prawo natury- dbanie o zachowanie życia i zakaz działania na jego niekorzyść przez odbiór środków do życia.
2.Umowa społeczna powoduje powstanie państwa:
• Poddani nie mogą zmienić formy rządu – zmienić suwerena. Umowa jest raz i do końca. Przestają także funkcjonować wcześniejsze prawa i umowy, bo mamy nową
• Władza zwierzchnia nie może postradać swojej mocy. Nie można obalić suwerena za łamanie umowy, gdyż on żadnej umowy nie zawierał, tylko ludzie między sobą co do niego
• Żaden człowiek nie popełniając bezprawia, nie może przeciwstawiać się ustanowieniom suwerena. Osoby, której nie było przy zawieraniu umowy też musu się podporządkować, gdyż milcząc zgodziła się
• Działań suwerena nie może poddany słusznie oskarżyć, ani go karać, gdyż sam by siebie karał, bo ustanowił suwerena
• Suweren decyduje o tym, co jest niezbędne do zachowania pokoju i obrony jego poddanych, a także prowadzi wojny i zawiera pokoje
• Tworzy reguły związane z własnością
• Uprawnia do wszelakiego rozstrzygania sądowego – rozstrzyga spory
• Uprawnienie do dobierania współpracowników
• Nagradza i karze, a także wprowadza system nadawania tytułów
3.Rodzaje państw: monarchia, demokracja, arystokracja – tyrania, oligarchia, anarchia
4.Wolnośc poddanego, pójście na wojnę, przypadki dozwolonego nieposłuszeństwa, instrumentalne traktowanie religii, władza ojcowska i despotyczna
5.Elementy osłabiające państwo: niedoskonałe urządzenie państwa, brak władzy absolutnej i podporządkowanie władzy zwierzchniej prawom państwowym, prywatny sąd co dobre i złe, przyznanie poddanym własności absolutnej, brak pieniędzy.
Jean Jacques Rousseau – Umowa społeczna
1.O społeczeństwach pierwotnych: Człowiek jest wolny i dobry z natury. Czuwa nad własnym zachowaniem samego siebie. Rodzina jest pierwszym naturalną społecznością. Dziecko zostaje pod władzą rodzica dopóki nie zostanie samodzielne by samemu o sobie decydować, więzy naturalne rozwiązują się i ewentualne pozostanie razem jest aktem dobrowolnym
Jeżeli silniejszy nie przekształci swej siły w prawo to jak najbardziej rozważne i konieczne jest przeciwstawienie się. Należy słuchać tylko władzy legalnej.
Żaden człowiek nie ma naturalnej władzy nad drugim. Jeżeli czyni się niewolnikiem, to się sprzedaje za swoje utrzymanie, a nie oddaje siebie. Zrzec się wolności, to zrzec się człowieczeństwa, praw i obowiązków.
2.Wojna jest stosunkiem między państwami, żołnierzami, a nie obywatelami. Celem jest zniszczenie przeciwnika, który ma broń i z którego nie da się zrobić niewolnika
Umowa społeczna „Każdy z nas oddzielnie oddaję swoją osobę i całą moc pod naczelne kierownictwo woli powszechnej i wszyscy my pospołu, jako ciało polityczne, przyjmujemy każdego członka jako cześć niepodzielnej całości.” Dwie relacje w państwie:1-jako członek zwierzchnictwa względem jednostek 2-jako członek państwa wobec zwierzchnictwa. Jesteśmy i zwierzchnikami obywatelami jednocześnie. Suwerenność polega na sprawowaniu woli powszechnej. Umowa społeczna daje ciału politycznemu władzę nad wszystkimi członkami, kierowana przez wolę powszechną nosi nazwą zwierzchnictwa. Wolę tą czyni wspólny interes. Potrzebne są układy i ustawy łączące praw z obowiązkami, które odnoszą się do ogółu. Zwierzchnicy powołują ciao rządowe albo lud mianuje urzędników, których można odwołać, gdy zgromadzi się lud. Najlepszym państwem jest te, którego liczba obywateli rośnie. Nie ma w państwie ustawy, której nie można odwołać.
Religia: czysta (bez organizacji), obywatelska (wiara w społ, obywat.), chrystianizm rzymski (org. Katol). Ma być wspierająca dla państwa
Drogi rozpadu: 1-gdy państwo nie jest rządzone wg ustaw i panujący przywłaszczają sobie władzę zwierzchniczą 2-gdy członkowie uszczuplają sobie władzę, którą powinni sprawować zbiorowo. Drogi zwyrodnienia: z demokracji do arystokracji i z arystokracji do monarchii. Monarchia-tyrania, arystokracja-oligarchia, demokracja-ochlokracja
