Historia i korzenie Public Relations

Historia i korzenie Public Relations

Od zawsze ludziom zwykłym, politykom, osobom publicznym, władcom, instytucjom, przedsiębiorstwom, zależało na dobrej opinii. Przekonanie, że dobra opinia może być gwarantem wszelkiego powodzenia, towarzyszyła ludzkości od zawsze. Zawsze też towarzyszyła temu wiara, że dobrą opinię, reputację zdobywa się poprzez czyny i poprzez informowanie o czynach – lecz wyłącznie wtedy, kiedy będą to informacje rzetelne i prawdziwe. Rzetelne informowanie, to nie tylko generowanie informacji, to również umiejętność słuchania, szacunek dla odbiorcy informacji, a więc branie pod uwagę opinii publicznej i dostosowywanie informacji do odbiorcy. Dla większości ludzi jest również oczywiste, że dobra opinia i reputacja to nie są dobra szczególnie trwałe, a historia pokazuje prawdziwość następujących zdań:
1. Nieprzemyślane działania, jeden nierozważny krok może zniszczyć reputację, na którą pracowało się latami [a przynajmniej mocno ją nadwerężyć].
2. Reputacja to coś, co należy nieustannie podtrzymywać, świadomie kreować, pracować na nią uczynkami.
3. Dobra opinia o firmie nie gwarantuje automatycznie dobrej opinii o każdym, produkowanym przez nią produkcie, ale …
4. Nie ignorujmy opinii innych o nas, pamiętajmy że może ona być źródłem naszych powodzeń i klęsk. Nie istniejemy na pustyni, lecz w otoczeniu, które winniśmy czynić przyjaznym sobie.

Działania public relations, techniki, znane były i wykorzystywane od dawna, choć ramy naukowe zyskały dopiero w XX wieku. Podobno sformułowania \”public relations\” użył po raz pierwszy prezydent USA Thomas Jefferson w 1787 roku. Wiek XX to potraktowanie działań public relations jako elementu zarządzania strategicznego w firmach, instytucjach, oddzielenie tych działań od publicity i propagandy, wprowadzenie PR jako odrębnej dyscypliny naukowej i przedmiotu nauczania na uczelniach.

Korzenie Public Relations
 Starożytność – Grecja. Agora – rynek, wyrocznia delficka jako miejsca wymiany informacji i kształtowania opinii .
 Rzym. \”Vox populi, vox Dei\”. Pojawiają się takie pojęcia jak \”Publiczność\”, \”publiczny\”. W 59 r.n.e. Powstają Acta Diurna – Wiadomości Dnia – pierwsze, pisane, regularne wiadomości, informowanie przez władzę narodu.
 XVII wiek. Kościół katolicki [papież Grzegorz XV] założył Collegium Propagandum w celu propagowania wiary chrześcijańskiej, wpływania na ludzi.
 1609 – Niemcy – powstaje pierwszy tygodnik kupiecki jako forum wymiany informacji między kupcami i nabywcami ich towarów.
 1631 – Francja- wydawana przy wsparciu kardynała Richelieu \”Gazette\” – czasopismo dotyczące opinii publicznej.
 1787 – Tomasz Jefferson po raz pierwszy użył sformułowania \”public relations\”
 1832 – Dorman Eaton [adwokat] użył sformułowania public relations mówiąc \” public relations oznacza nawiązanie stosunków dla powszechnego dobra\”.

Historia do roku 1939
 XX wiek PR nową profesją. Ive Lee – dziennikarz, pierwszy agent PR , jego dewiza \”społeczeństwo winno być informowane\” przeciwstawiało się stwierdzeniu właściciela towarzystwa kolejowego W. Vanderbilda \”społeczeństwo, niech je szlag\”.
 1906 – Ive Lee zatrudniony przez spółkę węglową – Deklaracja Zasad rozesłana do ważniejszych gazet. Otworzył również pierwsze biuro prasowe, którego celem było informowanie, rzetelne podawanie faktów, a dewizą było \” mów prawdę o działaniach organizacji\”.
 Praca Lee w dyrekcji sieci kolejowej w Pensylwanii.
 Rockefeller zatrudnia Lee do poprawy swego wizerunku [pokazywanie magnata w normalnych sytuacjach rodzinnych , po stłumieniu strajków w kopalniach Colorado zatrudnił eksperta od spraw pracowniczych, Rockefeller osobiście, po raz pierwszy w dziejach odwiedził kopalnię – pierwsze działania PR wewnętrznego.]
 1909 – Europa – powstaje Związek Hanzeatycki, który m.inn. dbał o lepsze zrozumienie celów przemysłu, wyrównanie szans w relacji z rolnictwem, konstruując kampanię informacyjną.
 1918 E.Bernyes i C.Byoir stworzyli strategię PR dla Litwy [świeżo uzyskała niepodległość], aby wykreować jej pozytywny wizerunek – działania te ukazywały Polskę w niekorzystnym świetle, niszcząc wcześniejsze działania i wysiłki I.Paderewskiego, H.Sienkiewicza w USA.
 E.Bernyes zajmował się obsługą prasową znanych postaci estrady: Bessie Smith, Wacław Niżyński, Balety Rosyjskie Diagilewa, Enrico Caruso, biznesu -Henry Ford , nauki – Thomas Edison, lecz była to tylko publicity.
 W okresie międzywojennym Lee zatrudniony przez Polskę wraz z Dullesem zajmują się promocją polskich obligacji w USA . 1927 r. kampania na rzecz zaufania do polskiej gospodarki i rządu, po zamachu majowym poniosła fiasko.
 W latach 20 współpraca Ive Lee z Day Trust powiązanym z niemieckim koncernem chemicznym IG Farben – wspierającym reżim hitlerowski. Stąd, w historii PR nazywa się go czasem \”Trującym Bluszczem\” [ivy – bluszcz].
 I wojna Światowa – prezydent Willson powołuje Komitet Creela – promocja sprzedaży bonów Pożyczki Wolnościowej.
 1922 – Robert Stewart, prezes rady nadzorczej Standard Oil Company of Indiana wygłosił znamienne słowa: \”publiczność powinna mieć zaufanie do instytucji, która stoi za produktem\”.
 1923 – Edward L.Bernays – pierwszy wykładowca PR i autor pierwszego podręcznika PR \”Krystalizacja opinii publicznej\” [był ulubioną lekturą Goebbelsa.]
 \”New Deal\” – prezydenta Rooswelta [opieka społeczna po krachu 1929r.]
 1927 – Artur W. Page otrzymuje funkcję wiceprezydenta firmy AT&T ds. Public Relations
 1930 – Carl Byoir przewodniczący Komitetu Creela zakłada własną firmę PR. Połączyła się w 1986 z firmą Hill and Knowlton – powstaje w ten sposób trzecia na świecie pod względem wielkości agencja PR.
 Burson-Marsteller jako największa firma marketingowa i PR na świecie. [Powiązana współcześnie z agencją reklamową Young&Rubicam]

Historia po roku 1939
 1939 – w USA powstaje Amerykańska Rada PR.
 Wyższa Szkoła Public Relations Uniwersytetu Boston – PR. jako odrębna dyscyplina kształcenia.
 Okres II wojny Światowej – USA – Biuro Informacji Wojennej Rządu przygotowało i zrealizowało kampanie na rzecz pełniejszego zrozumienia celów wojny, przychylniejszej opinii publicznej.
 1945 – USA – Mosskendrix prowadzi na szeroką skalę – m.in. w radiu – kampanię PR na rzecz integracji Afroamerykanów i Amerykanów [White-Negro].
 1948 – Wlk Brytania – powstaje Instytut Public Relations
 150 tys. specjalistów PR w USA, 1500 agencji konsultingowych.
 1995 – Polska – powstaje Polskie Stowarzyszenie Public Relations, inicjatorką powstania i pierwszym prezesem była Alma Kadragic.
 1996 – Polska – powstaje Kodeks Etyczny Polskiego Stowarzyszenia Public Relations.
 2000 – Polska – powstaje Związek Firm Public Relations zrzeszający firmy deklarujące działania zgodne z wysokimi standardami etycznymi.

Powyższe informacje pochodzą z \”Public Relations od A do Z\” K. Wojcik, Agencja Wydawnicza Placet 1997, str 109 – 120, \”Public Relations czyli promocja reputacji\” T.Goban – Klas, Business Press, 1995 str 43-67, \”Public Relations\” S.Black, Oficyna Ekonomiczna 2001, str 196-200, www.museumPR.