Najważniejsze SKAŁY budujące skorupę ziemską

SKAŁA ? zespół minerałów jednego lub kilku rodzajów utworzonych w określonych procesach geologicznych. Ze względu na ich genezę, dzielimy je na trzy typy:
a) SKAŁY MAGMOWE ? powstają w wyniku zakrzepnięcia gorącego stopu krzemianowego, zwanego magmą, występującego lokalnie w obrębie skorupy ziemskiej, w płaszczu górnym. Składniki magmy: krzem, tlen, glin, żelazo, sód, potas, wapń, magnez. Ze względu na warunki powstawania dzielimy je na:
– skały głębinowe ? powstają przez powolne krzepnięcie magmy w wysokiej temperaturze i ciśnieniu. Mają budowę jawnokrystaliczną (np. Granit);
– skały wylewne ? jest to lawa zastygła na powierzchni Ziemi. Mają budowę skrytokrystaliczną lub porfirową.
Skały magmowe dzielimy też ze względu na zawartość krzemionki na: skały kwaśne, skały obojętne i skały zasadowe.
b) SKAŁY OSADOWE ? powstają dzięki niszczeniu innych skał głównie poprzez wietrzenie i erozję. Dzielimy je ze względu na sposób powstania na:
– skały okruchowe ? są to transportowane zwietrzeliny. W zależności od wielkości ziaren są to: gruzy, żwiry, piaski, pyły iły. Gdy ziarna skalne zostaną ze sobą zlepione, powstają skały zwięzłe (brekcje, zlepieńce, piaskowce, muły, gliny).
– skały osadowe pochodzenia ORGANICZNEGO ? WAPIENIE ? gromadzenie się w zbiornikach wodnych skorup i szkieletów organizmów, zbudowanych z węglanu wapnia. Są także wapienie pochodzenia roślinnego (węgiel kamienny, brunatny, torf).
– skały osadowe pochodzenia CHEMICZNEGO ? Powstają przez wytrącanie się związków chemicznych w zamkniętych zbiornikach wodnych. W trakcie wysychania zbiorników wodnych wytrąca się gips, anhydryt, sól kamienna i potasowa.
c) SKAŁY PRZEOBRAŻONE ? powstały z przeobrażenia (zmiany budowy, składu chemicznego, itp.) skał magmowych, osadowych lub metamorficznych pod wpływem wysokiej temperatury (metamorfizm kontaktowy) lub wysokiego ciśnienia (metamorfizm dynamiczny), np. węgiel kamienny w grafit, z wapienia w marmur, z granitu w gnejsy).