Barok:
1.Sytuacja polityczna i gospodarcza Polski
* rozkład polityczny w kraju – liberum veto
* najazdy szwedzkie i wojny wschodnie
* ucieczka Jana Kazimierza, królowie elekcyjni, zdrada magnatów
* trudna sytuacja miast, wzrost ucisku feudalnego, bunty chłopskie
2. Geneza światopoglądowa
* kontrreformacja po soborze trydenckim. Święta Inkwizycja
* uniwersalizm – szkoły jezuickie z językiem łacińskim
* priorytet kultury sakralnej
* powrót do łaciny. Dominacja Kościoła Katolickiego
* ekspansja sztuki (relatywizm)
3. Geneza polityczna
* absolutyzm, silna władza królewska; Francja, Prusy, Rosja
* demokracja szlachecka w Polsce
4. Geneza społeczna
* potęga feudalizmu
* kontrasty społeczne
wybuch rewolucji burżuazyjnej w Anglii
Sarmatyzm – dawniej – oznaczał rycerskość, dzielność, waleczność odwagę, gościnność i życzliwość
w baroku – oznaczał prywatę, pijaństwo, głupotę, warcholstwo, brak ducha rycerskiego i patriotyzm, megalomania
Sarmatyzm w literaturze: upadek literatury – zwichrzona treść, napuszony styl; makaronizmy, ważniejsza forma, upadek życia umysłowego i nauki.
