1608 – powołanie Unii Protestanckiej przez 17 miast i 9 władców w Rzeszy w celu sprzeciwieniu się naruszeniom pokoju augsburskiego 1555. Na czele Ligi stanął palatyn reński Fryderyk V
1609 – powołanie Ligi Katolickiej przez władców i miasta popierające Habsburgów; dowodził Maksymilian Bawarski
1. Okres czeski i podbój palatynatu 1618-23
1618/ 23 maj – defenestracja praska
1619 – po śmierci cesarza Macieja stany czeskie detronizują Ferdynanda i swoim królem ogłaszają palatyna reńskiego Fryderyka V; Liga Katolicka popiera Ferdynanda w zamian za obietnice godności elektorskiej dla swojego przywódcy Maksymiliana Bawarskiego po Fryderyku V
1620 – opanowanie przez cesarza Austrii
1620 /8 listopad – bitwa pod Białą Górą; klęska protestantów zdobycie Pragi przez cesarza i Ligę Katolicką; Fryderyk V ucieka do Holandii
1621/22 – zajęcie Palatynatu, pozbawienie godności elektorskiej Fryderyka V i oddanie jej Maksymilianowi Bawarskiemu
2. Okres duński
1625 – król duński Chrystian IV z racji tego, że był władcą Holsztynu , miesza się w sprawy Rzeszy i przystępuje do wojny po stronie protestantów i zdobywa Meklemburgię i Dolną Saksonię
1626 – funkcję głównodowodzącego armii Ligi Katolickiej obejmuje Albrecht von Wallestein, który w szybkim czasie organizuje armię, która żywi się sama
1626 – bitwa pod Lutter i rozbicie przez Walensteina armii duńskich; odzyskanie Dolnej Saksonii
1627 – Wallestein wypiera Duńczyków z Holsztynu i pustoszy samą Danię
1629 – wydanie przez Ferdynanda edyktu restrykcyjnego cofającego wszystkie sekularyzacje dóbr kościelnych po 1555 roku
1629 – pokój w Lubece kończy etap duński; Dania zatrzymuje Holsztyn w zamian za nie wtrącanie się w sprawy Rzeszy
1630 – sejm Rzeszy w Ratyzbonie zmusza Habsburgów do zmniejszenia armii i zwolnienia Wallensteina
3. Okres szwedzki
1630 – Gustaw II Adolf ląduje w Peenemunde i zajmuje Pomorze i Meklemburgię
1631 – rzeź protestanckiego Magdeburga dokonana przez wojska Ligi Katolickiej dowodzone przez Tilly`ego powoduje poparcie inwazji szwedzkiej przez protestantów
1631 – bitwa pod Breitenfeld; klęska wojsk katolickich (śmierć Tilly`ego) powoduje rozpad Ligi Katolickiej i zajęcie przez Szwedów Saksonii i Czech
1631 – rozpad Ligi Katolickiej zmusza Ferdynanda do przywrócenia do łask Wallensteina, który szybko odzyskuje Czechy
1632 – bitwa pod Lutzen – zwycięstwo Szwedów pomimo śmierci króla Gustawa II Adolfa; załamanie się Wallensteina, który zaczyna paktować z protestantami i za to zostaje zabity z rozkazu cesarza w 1634
4. Okres szwedzko – francuski
1635 – zawarcie w Compiegne traktatu francusko – szwedzkiego o wojnie z Habsburgami
1635 – Francja wypowiada wojnę Hiszpanii a Habsburgowie austriaccy popierają swoich madryckich ziomków i wypowiadają z kolei wojnę cesarzowi
1636/7 – początkowe sukcesy Habsburgów
1638 – zdobycie przez Francuzów twierdzy Brisch odcina połączenie Włoch z Niderlandami pozbawiając zaopatrzenia armię habsburskie; jest to moment przełomowy
1639 – rozgromienie floty hiszpańskiej przez Holendrów pod Dunkierką
1646 – zajęcie Bawarii przez Francuzów i Szwedów
1647 – Maksymilian Bawarski opuszcza Ferdynanda i zawiera przymierze z Francją
1648 – pokój westfalski; Munster z Francją i Osnabruck ze Szwedami
* Francja otrzymywała Alzację i biskupstwa Metz, Toul i Verdun
* Szwecja otrzymywała Pomorze Zachodnie ze Szczecinem, ujściem Odry, Rugię oraz Bremę i Wismar
* potwierdzono niepodległość Niderlandów i Szwajcarii
* Brandenburgia dostawała Pomorze Zachodnie z Kołobrzegiem
* zniesiono edykt restrykcyjny i rozszerzono możliwość wyboru wyznania (katolicyzm, luteranizm, kalwinizm) także na poddanych
* w Niemczech zaczęła wzrastać rola Austrii i Brandenburgii
* straty ludnościowe około 35-40%
* mocarstwami stają się Francja i Szwecja
1659 – traktat pirenejski Francji z Hiszpanią kończy wojnę pomiędzy tymi krajami. Ludwik IX poślubił córkę Filipa IV Marię Teresę
