Kierunki filozoficzne okresu Dwudziestolecia Materializm dialektyczny – teoria filozoficzna stworzona przez Karola Marksa i Fryderyka Engelsa, a rozwinieta przez Wlodzimierza Lenina, twórcy tego kierunku glosili teze o pierwotnosci materii i wtórnosci swiadomosci; poznanie rzeczywistosci traktowali jako ciagly proces gromadzenia prawd wzglednych i zblizania sie do prawdy absolutnej; poznanie to praktyka; przemiany w czasie i przestrzeni wynikaja z nieustannej walki przeciwienstw; literatura, wedlug materialistów, byla odzwierciedleniem panujacych stosunków spolecznych. Intuicjonizm – zapoczatkowana przez Bergsona teoria filozoficzna, wedlug której glównym narzedziem poznania swiata jest intuicja i instynkt zyciowy, a nie rozum; prawa rzadzace swiatem sa nieuchwytne, poniewaz o jego rozwoju decyduje irracjonalny ped zyciowy, który tylko artysci moga, dzieki wlasnej intuicji, wyczuc i wyrazic. Pragmatyzm – kierunek ten powstal w Ameryce pod koniec XIX wieku, a jego twórca byl filozof i psycholog William James; postulowal on praktyczny sposób myslenia i dzialania, stosowanie metody krytycznego rozsadku i nauk doswiadczalnych; haslem pragmatystów bylo zblizenie filozofii do zycia oraz uzaleznienie prawdziwosci twierdzen od ich praktycznych skutków; poznanie ludzkie ma charakter czysto praktyczny, nie chodzi wiec w tym procesie o obiektywne zblizenie czlowieka do prawdy, lecz o efekty praktyczne, zwiazane z zaspokojeniem ludzkich potrzeb.
