Bogurodzica i Lament Swietokrzyski jako zabytki literatury polskiej Czas powstania Bogurodzicy jest sporny. Najczesciej przyjmuje sie 1 pol. XIII w. Po raz pierwszy wydrukowano ja w 1506r. w Statucie Jana Laskiego. Byla hymnem dynastycznym Jagiellonów. Pierwotny utwór posiadal 2 strofy, z czasem dodawano kolejne, az do 22. Pierw-sza czesc jest modlitwa do Matki Bozej z prosba o wstawiennictwo u Chrystusa. Druga – prosba do Syna Bozego o wysluchanie modlitw, pobozne zycie doczesne i po smierci – zycie wieczne. Kompozycja Bogurodzicy jest zgodna z zasadami scholastyki (godzi prawa wiary i rozumu). Wystepuje tu symboliczna liczba 4, oznaczajaca kwadrat cnót. Tekst w wersach rozlozony jest na równolegle odcinki o jednakowej (badz wydluzonej o jedna) liczbie sylab. W piesni wystepuja rymy wewnetrzne i koncowe. Utwór jest meliczny i monodyczny. Posluchajcie bracia mila… to liryka skargi. Utwór zawiera motyw Matki Bolesciwej sto-jacej pod krzyzem katowanego Syna. Monolog Marii uwydatnia ludzki wymiar cierpienia. Zawarty jest takze obraz meki; pasji Syna. W piesni istnieja opozycje czasowe (przeszlosc i doswiadczana dramatyczna terazniejszosc) oraz przestrzenne (sfera ziemska i duchowa). Wspólczucie Stabat Mater dla matek ziemskich czyni ja Matka Milosierdzia; posredniczka miedzy ludzmi, a Bogiem. Utwór stal sie inspiracja dla wspólczesnych twórców (np. Józef Wittlin w wierszu okupacyjnym przedstawia kobiete stojaca przed powieszonym przez Niem-ców synem – stanowi ona alegorie Matki Polski).
