Dla uniknięcia niejasności oraz posądzeń o tworzenie neologizmów, co może się nasunąć wskutek wprowadzenia pewnych nowych nazw i określeń, podaję tutaj miejsce narodzin każdego z tych przybłędów do literackiego, wielkomiejskiego języka.
Bakort – lewy bok łodzi. (Bolesław Ślaski, Słownik morsko-rybołówczy, Poznań 1922r.).
Bańtka – mała flądra, Pfeuronectes ffessus. (Ks. Hieronim Gołębiowski, Obrazki rybackie, Pelplin 1910r.).
Bat – łódź rybacka o jednym maszcie. (Ślaski, Słownik mor.-ryboł.).
Bełk – kotlina na dnie morza, formy leja. (Ślaski, Słownik).
Bełt – cieśnina morska. (Samuel Bogumił Linde, Słownik języka polskiego, Lwów 1854r.).
Bodór – ość rybacka na węgorze. (Ślaski, Materiały i przyczynki do dziejów… Pucka, Warszawa 1916r.).
Boja – syrena pływająca, Heulboje, gwiździel. (Ślaski, Słownik).
Brodnik – niewód pomniejszy do ciągnienia po dnie morza. (Ślaski, Słownik).
Bujowisko – morze sfalowane. (Ślaski, Słownik).
Burta – bok statku (Ślaski, Słownik).
Bryza – franc. fa brise, lekki a stały wiatr na morzu. (Ślaski, Słownik).
Bystrz – prąd morski, nurt. (Ślaski, Słownik).
Charszcz, czyli wydmuszyca – roślina do utrwalania piasków nad morzem. (Gołębiowski, Obrazki rybackie).
Cerkwa, kaszubskie cerkvja – kościół. (Stefan Ramułt, Słownik języka pomorskiego, Kraków 1893r.).
Checze – mieszkania. (Ramułt, Słownik).
Darga – węda na szczupaki. (Ślaski, Słownik).
Denega – wzburzone morze. (Wos Budzysz. Nowotne spiewe, Poznań 1910r.).
Dorsz, czyli pomuchla. Gadus morrhua – ryba poławiająca się jedynie w głębokich warstwach wschodniego Bałtyku. (Prof. dr Antoni Jakubski, Rys biologii polskiego morza, Lwów-Warszawa 1923r.).
Drygawica, czyli słęp – sieć na Wiśle używana. (Śląski, Rybołówstwo i rybołówcy na Wiśle, Warszawa 1917r.).
Dulka – kołek żelazny w burcie statku do opierania wiosła. (Śląski, Słownik).
Duna – wydma piasku, zaspa, morska góra. (Ślaski, Słownik).
Głada – cicha morska toń. (Śląski, Słownik).
Gładysa – stornia gładka, bez kolców, Rhombus laevis. Ślaski, Słownik).
Gruntownik – niewód po dnie chodzący. (Ślaski, Słownik).
Gwiździel, czyli boja – płynąca syrena. (Ślaski, Słownik).
Hak – ławica piaskowa w morzu. (Ślaski, Słownik).
Helmąt, czyli hamulec – rękojeść, trzon steru. (Ślaski, Słownik).
Kidzena, czyli webło – trawa morska, Zostera marina. (Gołębiowski, Obrazki).
Kiełpie – łabędzie. (Ślaski, Słownik).
Kipiel – wielka fala na morzu, niem. Brandung. (Ślaski, Słownik).
Klin, kliver, foca, franc. le foc – żagiel trójkątny na przodzie statku. (Ślaski, Słownik).
Korczak – naczynie do wylewania wody. (Linde, Słownik).
Krążel czy krężel – walec drewniany w przęślicy. (Słownik warszawski Karłowicza).
Kręcicha – wielki niewód wyciągany za pomocą kołowrotów. (Gołębiowski, Obrazki).
Kwacza – statek rybacki o jednym lub dwu masztach, niem. Quase. (Ślaski, Słownik).
Maszopstwo – spółka rybaków łowiąca na własny rachunek. (Ramułt, Słownik).
Mierzeja – wąski, pas lądu odgradzający zatokę od morza. (Prof. Melchior Neumay’er, Dzieje ziemi, Warszawa 1912r.).
Mikołajek ametystowy – Eryngium maritimun, niem. Stranddiestel. (Dr January Kołodziejczyk, Krajobrazy roślinne nad Wisłą, Warszawa).
Nadburcie, czyli dolban – górna listwa nad burtą. (Ślaski, Słownik).
Nieobaczkiem albo z nieobaczka – niespodzianie, chyłkiem. (Linde, Słownik).
Nietota, czyli skrzyp, widłak – ślad przedpotopowego wielkokrzewu. (Słownik warszawski Karłowicza).
Paczyna – wiosło duże (Słownik warszawski Karłowicza).
Paliszcze – grobla z palów w dno morza bitych, franc. estacade. (Kazimierz Mokłowski w Historii budownictwa drzewnego paliszczami nazywa budowle nawodne). Ponieważ nie posiadamy nazwy na oznaczenie pojęcia estacade, digue, molo – użyłem wyrazu paliszcze.
Pałasz – skrzydło drewniane w formie deski, umocowane z boku łodzi dla nadania jej większej ostojności na wodzie. (Ślaski, Słownik).
Pawłoka – bardzo cienka tkanina. „Zewlekli Jezusa i oblekli w pawłokę”. „Pawłoką jasną twarz zarzucił”. „Włosy głowy twojej, jako pawłoka królewska”. (Linde, Słownik).
Płaskoć – franc. la plage, nadbrzeże. Wyraz zasłyszany przez Antoniego Sygietyńskiego z ust rybaków nadwiślańskich i używany przezeń na oznaczenie „plaży”.
Pławaczka – łódź. „O białoskrzydła, morska pławaczko, wychowanico Idy wysokiej, łodzi bukowa…” (Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich. Chorus).
Pochodnica – gwiazda zaranna. „…pochodnica świtu, ta Polaków obronna stella matutina”. (Juliusz Słowacki, Zawisza Czarny).
Podplusk czy dokład wody, albo szelinga – fala zalewająca strąd i wracająca do morza. (Ślaski, Słownik).
Pióro albo ciągło – dolna część wiosła, w wodzie zanurzona. „Pióra zowią się końce płaskie u pojazdów”. (Linde, Słownik).
Plichta – przód łodzi z budką dla składania rzeczy. (Linde, Słownik. Ślaski, Słownik).
Płastuga – flądra, gatunek należący do rodziny płastugowatych, czyli bokopływów, Pleuronectidae. (Prof. dr Antoni Jakubski, Zarys biologii polskiego morza).
Pojazda – wiosło nieokute. „Przy burtach obu rozsadził pojazdy”. (Klonowicz. Linde, Słownik. Ślaski, Słownik).
Prysk – silne bicie bałwanów, wielka fala na morzu. (Ślaski, Słownik).
Przelewa – silnie wzdymająca się i opadająca fala. (Słownik). „Gdy bok już czółna zanurza się w przelewie, drugi wał dźwignie i nie dał zaciekać”. (Linde, Słownik).
Przewał – wielki napływ fali. (Linde, Słownik).
Potycz albo socha – drążek z rozszczepem u góry, wbijany na lądzie do zawieszania sieci. (Ślaski, Słownik. Linde, Słownik).
Remy – wiosła nieokute. (Ślaski, Słownik).
Rewa – ławica piaskowa ciągnąca się w morzu, podwodzie. (Ślaski, Słownik).
Rudel albo rudło – „Rudel jest w tyle statku i wychodzi za budę, którym sternik według potrzeby kieruje”. (Linde, Słownik).
Rufa – tylna część okrętu. (Linde, Słownik).
Sady – ciemnosiwy. „Wołków go sadych ciągnęła para”. (Słownik warszawski Karłowicza).
Siodłaty – szarawy. „Gęsi szarawe, siodłate i pstre nie są tak użyteczne jak białe”. (Linde, Słownik).
Snadzizna – mielizna, płycizna w morzu, mianowicie przy brzegu. „Z powodu snadzizny Małego Morza…” (Słownik warszawski Karłowicza).
Spych – urwisty, obsypujący się brzeg, wiszar, franc. la falaise. (Ślaski, Słownik).
Stornia – flądra wyrosła. (Ślaski, Słownik).
Strąd – brzeg morski, zwłaszcza płaski, nadmorze. (Ślaski, Słownik).
Stroisz – długa laska, trzon u bodora. (Ślaski, Słownik).
Strona – wąska smuga wody tuż przy brzegu Wielkiego Morza, pomiędzy progiem a suchą rewą. (Ślaski, Słownik).
Sustawy albo stawy – „Lekarz nam kazał w sustawy uderzyć”. (Juliusz Słowacki, Ojciec zadżumionych).
Szkuta – statek wodny. (Linde, Słownik).
Szor – bardzo głęboka woda na morzu, w znacznym oddaleniu od brzegów, odznaczająca się ciemną barwą, wart morski. (Ślaski, Słownik). „Woda prze szorem, woda płynie bystro”. (Słownik warszawski Karłowicza).
Sztymbork – prawy bok statku. (Ślaski, Słownik).
Szut – lina do przytrzymywania dolnego, zewnętrznego rogu żagla w pewnym kierunku do wiatru. (Ślaski, Słownik).
Szyper – starszy rybak, przełożony nad maszoporią. (Gołębiowski, Obrazki).
Takiel – olinowanie i użaglenie statku. (A. Kleczkowski, Rejestr budowy galeony, Kraków 1915r.).
Takla – węda na łososie. (Ślaski, Słownik).
Topżagiel, czyli wrona – mały żagiolek u szczytu masztu ponad wielkim żaglem. (Ślaski, Słownik).
Tram – belka główna. „Ciężki tram na zranione ramiona Jezusowe”. „Las tramami zarosły”. (Linde, Słownik).
Uchwat, czyli gryf – rękojeść, górna część pojazdy, wiosła. (Ślaski, Słownik).
Wart – Główny prąd rzeki. „Nurt krzywy i gościniec główny, gdzie ma iść szkuta i dubas warowny, wartem nazywa rotman”. (Klonowicz, Flis).
Wata – gęsia siatka rybacka na dwu drążkach. (Słownik warszawski Karłowicza).
Webło, czyli morszczyna – trawa morska. (Słownik warszawski Karłowicza. Prof. dr Jakubski, Rys biologii polskiego morza).
Wełna – bałwan morski, fala, wał wodny. „Bóg wzburza morze, a szumią głośno wełny jego”. (Linde, Słownik).
Wiestka – baśń, opowieść. „…jest na Wschodzie wiestka, że się w róży kocha słowik”. (Juliusz Słowacki, Zawisza Czarny).
Więcierz albo żak – sieć na węgorze. (Ślaski, Słownik).
Wik – Putziger Wieck, Małe Morze. (Ślaski, Słownik).
Wojo – ster u łodzi. (Ślaski, Słownik).
Wywłoka – miejsce na strądzie przeznaczone dla wyciąganych z morza łodzi. (Ślaski, Słownik).
Wydmuszyca, czyli wydmuchrzyca – charszcz, Elymus arcuarius, niem. Strandhafer. (Słownik warszawski Karłowicza. Ślaski, Słownik).
Zielenica – przestrzeń wód morskich w niewielkiej odległości od strądu, odznaczająca się piękną zieloną barwą. Głębokość wody w takich miejscach wynosi kilka metrów. (Ślaski, Słownik).
Zasiąkle – jeziorko wody stojącej po wylewie, na zewnątrz koryta Wisły. (Ślaski, Rybołówstwo I rybołówcy na Wiśle).
Zdziar – wybrzeże, drobnym kamieniem usiane. (Ślaski, Rybołówstwo i rybołówcy na Wiśle).
