WITKACOWSKA WIZJA ŚWIATA WG „SZEWCÓW”

1)poglądy na człowieczeństwo oraz ludzkie życie:
– dziwność istnienia; \”odczucie różnicy między ja i nie-ja. (…) Dualizm człowieka i świata\”;
– absurdalność, niepojętość i świętość istnienia;
– przerażenie istnieniem;
– zniewolenie człowieka przez nieznane moce; [np. \”I jesteśmy w ich rękach marionetkami tylko\”];
– wstręt do siebie i ludzkości; [np Sajetan: \” wstręt taki do siebie mam, jakbym był żywym karaluchem we własnej gębie\”]
– szaleństwo, nędza i samounicestwienie ludzkości; [np. \”Ludzkość też boi się samej siebie – ludzkość wariuje jako zbiorowość\”]
– brak sensu istnienia, pustka; [np. II Czeladnik: \”Zupełna pustka – już mnie nic nie bawi\”]
– pragnienie intensywnośći życia i \”nienasycenie\” [np. Sajetan: \”Chciałbym żyć krótko jak efemeryda\”, Księżna: \”Ja muszę przejść przez wszystko w życiu\”]
– połączenie doznań metafizycznych z erotycznymi, cierpienie erotyczne warunkiem istnienia;
– \”płciowa nuda\”
– kobieta – demon, modliszka, wampir;
– groźba opanowania świata przez kobiecość; [np. Księżna: \”… ukorzcie się przed symbolem wszechmatry – czyli raczej suprapanbabojarchatu! On wybuchnie lada chwila\”]
– kres indywidualnośći;
– mechanizacja społeczeństwa;

2)poglądy na świat i historię:
– niepewność jutra;
– kryzys wartośći; [np. Puczymorda: \”prady nie ma – tego dowiódł Chwistek\”]
– kryzys ideologii, chaos;
– triumf głupoty; [np. II Czeladnik: \”żeby dziś czegoś dokonać, trzeba być trochę durniem jednak.\”]
– \”niwelacja\”; [np. Sajetan: \”będą jeść odpowiednie preparaty bez smaku\”]
– groteskowy powrót do klasycznej, a także romantycznej i modernistycznej pochwały prostoty [np. Księzna: \”Witaj, pospolitości! Odpocznę w tobie za wszystkie męki moje: moje i moich przodków i ich zadków\”. Porównaj zachowanie Pana Młodego z \”Wesela\”.]