SKAMANDER
pisma \”Pro arte et studio\”, \”Pro arte\”; kawiarnia \”Pod Picadorem\”;
Skamander – rzeka opływająca starożytną Troję; kultura śródziemnomorska;
Grupa programowo – bezprogramowa, najbardziej związana z tradycją literatury.
Antymanifest programowy, poeta – kreator, moc stwarzania, tematyka codzienności, człowiek z ulicy, powszedniość, zwyczajność.
Julian Tuwim zwroty kolokwialne, wulgaryzmy, neologizmy, kalambury \”Do krytyków\” (w maju, zwykłem jeździć … na przedniej platformie tramwaju…); witalizm,
\”Wiosna\”, \”Ranyjulek\”, optymizm, \”Wiosna. Dytyramb\”, ekspresjonizm, poetyka krzyku.
\”Sitowie\” – niepokój o poezję; \”Mieszkańcy\” – satyra, żart, ironia,
\”Bal w operze\” – poemat satyryczny.
Kazimierz Wierzyński od witalizmu do pesymizmu,
zachwyt nad codziennością potem dramatyzm istnienia człowieka;
\”Pieśń ze środka miasta\”, \”Ojczyzna chochołów\”, \”Skok o tyczce\” sport;
Jarosław Iwaszkiewicz kultura kresowa, estetyczny przepych, inspiracje Oskarem Wildem, Theophilem Gautierem, \”religia piękna\”, skrajny estetyzm, \”Szczęście\”, \”Erotyk\”, \”Jesień w Warszawie\” ekspresjonizm, problemy filozoficzne, \”Do Tadeusza Zielińskiego\” przeciwstawienie się upadkowi kultury europejskiej, \”Do przyjaciela wroga\” jednoczący wpływ sztuki, ocalenie w świecie destrukcji (z tomu \”Powrót do Europy\”);
Jan Lechoń \”Karmazynowy poemat\” treści narodowe,
\”Herostrates\” (A wiosną – niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę) dystans, odejśćie od przeszłości,
\”Mochnacki\” tradycja literacka, \”Toast\” pesymizm, melancholia, dekadentyzm,
Antoni Słonimski parnasizm, doskonałość sztuki poetyckiej,
poemat \”Czarna wiosna\” ekspresjonizm, parnasizm,
(…zrzucam z ramion płaszcz Konrada),
\”Smutno mi, Boże\” tradycja romantyczna,
AWANGARDA KRAKOWSKA
formizm, ekspresjonizm, futuryzm
Tadeusz Paiper – twórca Awangardy Krakowskiej, Jalu Kurek, Julian Przyboś;
program: 3 M., literatura służy odnalezieniu miejsca w świecie, świadoma praca, kreacyjny wysiłek intelektualno – estetyczny, ekonomizm słów, pseudonimizacja = metaforyzacja poezji, antyrealizm, ekwiwalenty uczuć, piękne słowa i piękne zdania.
Julian Przyboś fascynacja pracą, wysiłkiem,
\”Cieśle\” apoteoza pracy, \”Dachy\” antropomorfizacja miasta,
\”Notre Dame\” liryka pejzażowa i refleksyjna, wieloznaczne, metaforyczne wizje, spiętrzone metafory; \”Pola pochyłe\” Chłopskie dzieciństwo artysty;
FUTURYŚCI
pierwszym teoretykiem Filippo Tommaso Marinetti, Władimir Majakowski,
Jerzy Jankowski \”Tram wpopszek ulicy\”
Bruno Jasieński, Stanisław Młodożeniec, Anatol Stern, Aleksander Wat,
manifesty: \”Nuż w bżuhu\”, Bruno Jasieński \”Manifest w sprawie ortografii fonetycznej\”, \”Manifest w sprawie poezji futurystycznej\”.Sztuka jest tworzeniem rzeczy nowych, kult sztuki prymitywnej, ludowy, emocjonalny artyzm, nihilistyczny bunt przeciwko tradycji,
Stanisław Młodożeniec \”XX wiek\” kontestatorski i eksperymentalny charakter, neologizm, paplomania, zjednoliterzanie; \”Lato\”, \”Moskwa\”, forma humorystyczno żartobliwa,
Brunon Jasieński \”Rzygające posągi\”, ośmieszanie społecznie utrwalonych gustów społecznych.
POEZJA JÓZEFA CZECHOWICZA
inspiracje Awangardą Krakowską i Tadeuszem Peiperem,
\”Na wsi (siano pachnie snem…)\” wizyjność, tajemnicza atmosfera, tradycja romantyczna, motywy rustykalne i arkadyjskie, niepokój, katastrofizm,
\”Sam\” arkadia z uczuciem destrukcji, nadrealizm,
\”Ballada z tamtej strony\”
ŻAGARY\”
Czesław Miłosz, Teodor Bujnicki, Antoni Gołubiew, Jerzy Zagórski, Aleksander Rymkiewicz, Jerzy Putrament,
Czesław Miłosz \”Roki\” – nastrój zagrożenia i lęku, wizja apokaliptyczna,
\”Obłoki\” wizja końca świata, wieloznaczeniowa symbolika;
