TERENCJUSZ

TERENCJUSZ , Publius Terentius Afer (ok. 190-159 p.n.e.)
komediopisarz rzymski; były niewolnik z Kartaginy, wyzwolony i wykształcony przez senatora Terencjusza Lukana; uczestnik dyskusji filoz. i lit. w kole Scypiona Młodszego; 6 komedii o gr. tytułach: Andria (Dziewczyna z Andros), Hecyra (Teściowa), Heautontimorumenos (Sam siebie karzący), Eunuchus (Eunuch), Phormio (Formion), Adelphoe (Bracia), będących kontaminacją sztuk nowoattyckich, gł. Menandra i Apollodora z Karystos; tematem przeważnie przeżycia miłosne młodych Ateńczyków; u współczesnych mniej popularny od rubasznego Plauta, ceniony jednak przez elity za wytworny język i komizm sytuacyjny; jego komedie włączone już w starożytności do programów szkolnych, utrzymały się w nich do XIX w.; ceniony zwł. w czasach renesansu – liczne wydania, tłumaczenia, komentarze, wyciągi frazeologiczne dla celów retorycznych, zbiory sentencji; w XVIII w. pod wpływem jego sztuk ukształtowała się sentymentalna komedia płaczliwa (comédie larmoyante); w Polsce znany fragmentarycznie od średniowiecza dzięki Wincentemu zw. Kadłubkiem.