Budowa i funkcjonowanie układu krwionoœnego człowieka

BUDOWA UKŁADU KRWIONOŒNEGO

Do komórek dostarczana jest bardzo duża iloœć O2, powoduje to bardzo „napięty” proces spalania i w efekcie wydzielanie dużej iloœci ciepła. Jest to pierwszy z dwóch podstawowych warunków umożliwiajšcych zachowanie stałocieplnoœci. Drugim jest całkowite oddzielenie krwi zawierajšcej CO2 i O2 (czterodzielnoœć serca).

Pojemnoœć wyrzutowa serca to 40 ml/ komorę (1 skurcz to 80 ml).

1 skurcz = 0,8 s – 1 min = ok. 72 skurcze – 72skurcze x 80 ml = 5600 ml (na minutę, czyli mniej więcej cała krew znajdujšca się w organizmie ludzkim).

Ciœnienie w KL jest ok. 5 razy większe w stosunku do ciœnienia w KP. Dlatego też różna jest ich budowa:

– KP: gruboœć œciany ok. 5-7 mm (występuje tam małe ciœnienie)

– KL: gruboœć œciany ok. 12-15 mm (występuje tam duże ciœnienie)

Serce nie korzysta z krwi przepływajšcej przez nie (przepływa za szybko). Dlatego mięsień sercowy „pokryty” jest układem wieńcowym (czyli sieciš naczyń krwionoœnych), który ma za zadanie:

– dożywić, oczyœcić i dotlenić mięsień sercowy

!!! zawał serca- zator, zablokowanie naczyń wieńcowych (np.: przez płytki cholesterolu)

Typy naczyń w układzie krwionoœnym:

– żyły sš zbudowane w ten sam sposób, 3 częœci: nabłonkowa,

– tętnice mięœniowa i łšcznotkankowa

– naczynia włosowate

tętnice:

– gruba warstwa mięœni (muszš wytrzymać duże ciœnienie)

– zmieniajš swojš œrednicę (w zależnoœci od ciœnienia, małe ciœnienie- mała œrednica i odwrotnie)

– œrednia œrednica tętnic jest mniejsza niż œrednia œrednica żył

– w tętnicach krew zawsze płynie z większym ciœnieniem niż w żyłach

– tętnice wyprowadzajš krew z O2, z komór (oprócz tętnicy płucnej)

żyły:

– występujš w nich zastawki zapobiegajšce cofaniu się krwi

– wprowadzajš odtlenowanš krew do przedsionków (oprócz żył płucnych)

naczynia włosowate:

– zbudowane z jednej warstwy nabłonka (umożliwia to doskonałš filtrację)

– typu naczyń włosowatych:

1) układ typowy; tętnica-naczynia włosowate-żyła (wymiana gazowa)

2) układ wrotny; naczynia włosowate jelit-żyła wrotna-naczynia włosowate wštroby (zabieranie elementów strawionych do wštroby, a tam przekształcanie ich w zwišzki potrzebne w organizmie)

3) układ dziwny; tętnica doprowadzajšca, szeroka-naczynia włosowate typu dziwnego-tętnica odprowadzajšca, wšska (filtracja, oczyszczanie krwi w mózgu i nerkach)

SERCE

– serce znajduje się w osierdziu (jest to wór nabłonkowo-łšczno-tkankowy okrywajšcy całe serce)

– praca serca jest samodzielna (nie zależy od innych organów); jedynie układ nerwowy wpływa na przyœpieszenie lub spowolnienie skurczy

– rozrusznik, odpowiada za generowanie skurczy (jest to częœć mięœniowa serca i jest czymœ w rodzaju rozregulowanej pompy sodowa-potasowej)

– skurcz trwa 0,8 s, i składa się z: 0,1 s- skurcz przedsionków

0,3 s- skurcz komór

0,4 s- odpoczynek (!!! jest to bardzo ważny etap)

– w czasie jednego cyklu występujš 2 uderzenia: uderzenie skurczowe

uderzenie rozkurczowe

– ciœnienie krwi:

Wyraża się je poprzez 2 liczby; pierwsza z nich oznacza ciœnienie przy skurczu, druga przy rozkurczu. Ważne jest by różnica między tymi liczbami była w granicy

50-60, np.:

120/ 70 -O. K.

150/ 90 -O.K.

120/ 90 -!!!Ÿle!!!