Układ krwionośny składa się z serca i naczyń czyli żył, tętnic i naczyń włosowatych. Ściany żył i tętnic zbudowane są z 3 warstw: zewnętrznej łącznotkankowej, środkowej zbudowanej z mięśni gładkich oraz wewnętrznej tkanki łącznej i śródbłonka. Ściany tętnic są grube, elastyczne, ponieważ wyrzucana do nich krew znajduje się pod dużym ciśnieniem, podlegającym cyklicznym zmianom. Żyły mają cieńsze ściany, są wiotkie ponieważ zawierają mało włókien sprężystych i mięśniowych. Płynie w nich krew pod małym ciśnieniem, prowadzą one krew do serca. W świetle żył znajdują się zastawki zapobiegające cofaniu się krwi.
Narządy wewnętrzne wykazują charakterystyczne ukrwienie. Większość narządów posiada ukrwienie w postaci sieci zwykłej tzn. że do narządu wchodzi tętnica, która rozgałęzia się na sieć naczyń włosowatych. Włosowate naczynia tętnicze przechodzą w żylne i z narządu wychodzi żyła. Niektóre narządy np. wątroba posiadają ukrwienie wrotne tzn. że do narządu wchodzi żyła i wychodzi również żyła. Inny typ ukrwienia mają nerki, przysadka mózgowa. Jest to tzw. sieć dziwna. Do narządu wchodzi: tętnica i wychodzi również tętnica.
BUDOWA SERCA
Serce człowieka jak wszystkich ssaków jest sercem czterodziałowym, umieszczone jest w worku osierdziowym wypełnionym niewielka ilością płynu. Ściana serca pokryta jest cienką błoną, na której leżą naczynia wieńcowe, tworzące sercowy układ krążenia. Układ wieńcowy odpowiedzialny jest za doprowadzanie i odprowadzanie różnych substancji do tkanki mięśniowej. Pod błoną nasierdzia znajduje się śródsierdzie zbudowane z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej. Włókna tej tkanki charakteryzują się silnym rozgałęzieniem. Wnętrze komór i przedsionków wysłane jest błoną zbudowaną z tkanki łącznej pokrytej warstwą nabłonka płaskiego. Pomiędzy przedsionkami i komorami znajdują się zastawki. Pomiędzy prawym przedsionkiem i prawą komorą znajduje się zastawka trójdzielna, pomiędzy lewym przedsionkiem i lewą komorą zastawka dwudzielna. Serce działa na zasadzie pompy i unerwione jest przez układ nerwowy autonomiczny, jednocześnie serce posiada specjalny układ przewodzący odpowiedzialny za jego automatyczną pracę. Układ przewodzący składa się z włókien mięśniowych tworzących tzw. tkankę węzłową. Głównym rozrusznikiem serca jest węzeł zatokowo-przedsionkowy, który znajduje się u ujścia żyły głównej do prawego przedsionka. Na granicy przedsionków i komór leży drugi węzeł przedsionkowo-komorowy, od którego odchodzi pęczek włókien tzw. pęczek Hissa. Pęczek ten rozwidla się na włókna Purkiniego, przenikające mięśniówkę komór.
Cykliczność pracy serca zaczyna się impulsem wysyłanym przez węzeł zatokowo-przedsionkowy. Powoduje on skurcz przedsionków oraz pobudza węzeł przedsionkowo-komorowy. Krew z przedsionków zostaje wyciśnięta do komór przez otwarte zastawki przedsionkowo-komorowe, które pod koniec skurczu zostają zamknięte. Po wykonaniu skurczu przedsionki rozkurczają się. Skurcz komór następuje pod wpływem impulsów wysyłanych z węzła przedsionkowo-komorowego. Podczas skurczu komór ciśnienie wzrasta, staje się znacznie wyższe niż w dużych naczyniach tętniczych. Wtedy zastawki półksiężycowate aorty i pnia płucnego zostają otwarte i krew wyrzucana jest do tętnic. Następuje rozkurcz komór, po którym następuje okres pauzy – mięsień sercowy odpoczywa. Skurcz przedsionków trwa 0,15 sek, skurcz komór 0,3 sek, a pauza 0,4 sek. Cykl pracy serca 0,85sek.
Układ limfatyczny: U człowieka układ limfatyczny jest otwarty. Bierze swój początek w przestrzeniach międzykomórkowych skąd cienkościenne naczynia limfatyczne zbierają płyn. Drobne naczynia limfatyczne zbierają się w większe, ale doprowadzają limfę do pni chłonnych. Obydwa naczynia chłonne wpadają do dużych żył w pobliżu serca. Oprócz naczyń limfatycznych do ukł. Limfatycznego należą węzły chłonne, grasica (we wśródpiersiu, produkuje hormony) i grudki chłonne.
EKG Obraz elektryczny pracy serca zapisywany
jest za pomocą EKG. Załamek P: skurcz
przedsionków (efekt depolaryzacji włókien
mięśniowych w przedsionkach bezpośrednio przed ich skurczem). Załamek QRS: efekt depolaryzacji włókien mięśniowych w komorach w początkowym okresie skurczu komór. Załamek T: rozkurcz komór (repolaryzacja włókien mięśniowych w komorach).
