PODSTAWOWE POJĘCIA Z PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
Prawo administracyjne-jest to zespół norm regulujących działalność administracyjna (adm. w sensie przedmiotowym )
–jest to prawo, które normuje adm. publiczna.
–jest to prawo, które zawiera element władztwa.
Organ administracji publicznej to człowiek(lub grupa ludzi w przypadku organu kolegialnego):1 znajdujący się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu terytorialnego 2 powołany w celu realizacji norm prawa administracyjnego, w sposób i ze skutkami właściwymi temu prawu, 3 działający w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji.
Nadzór w sferze prawa administracyjnego oznacza: badanie działalności danego podmiotu administracyjnego(kontrola) połączone z możliwością pomocy, wpływu, a także modyfikacji tej działalności, dokonywane przez organ zwierzchni organizacyjnie bądź funkcjonalnie, w celu zapewnienia zgodności tej działalności z prawem, a w określonych przypadkach zgodności z pewnymi wartościami szczegółowymi(także określonymi w prawie)
Kontrola przez nią rozumiemy 1 badanie zgodności stanu istniejącego ze stanem postulowanym, 2 ustalenie zasięgu i przyczyn rozbieżności, 3 przekazanie wyników tego ustalenia, a czasem i wynikających stad dyspozycji zarówno podmiotowi kontrolowanemu jak i podmiotowi organizacyjnie zwierzchniemu.
Nadzór to taki zespół realizowanych kompetencji, których wpływ na działalność organów podporządkowanych jest bardziej intensywny i bezpośredni, a które maja bardziej intensywny i bezpośredni, a które maja na celu usuniecie nieprawidłowości i zapobieganie im na przyszłość.
Jeśli kontrola sprawowana jest przez organ zwierzchni organizacyjnie nad kontrolowanym, a zatem i odpowiedzialny za jego działanie i jeśli temu organowi zwierzchniemu służą środki oddziaływania władczego wobec poprzedniego w strukturze podmiotu kontrolowanego, to kontrola przybiera kwalifikowaną postać nadzoru.
Koncesja jest aktem administracyjnym, który osobie fizycznej lub prawnej nadaje uprawnienia do wykonywania określonej działalności, najczęściej produkcyjnej lub usługowej.
Zakład administracyjny, utworzone przez różne organy administracji publicznej, jednostki organizacyjne powołane do świadczenia usług niematerialnych w takich dziedzinach jak: oświata, kultura, ochrona zdrowia, opieka społeczna.
Korzystanie z usług zakładu administracyjnego jest w zasadzie dobrowolne, ich działalność finansowa jest z budżetu organizatora, co jednak nie oznacza bezwzględnego zakazu pobierania opłat za niektóre usługi.
Centralne organy administracji państwa są wyróżniane w podziale pierwszego rządu na podstawie kryterium terytorialnego zasięgu działania organu. Centralnym organem jest organ, który zasięgiem swojego działania obejmuje obszar całego państwa; organy, których zasięg działania obejmuje cześć terytorium państwa (np. województwo, okręg, rejon, gmina) nazwane są organami terenowymi lub lokalnymi. W podziale drugiego rządu centralne organy wyróżnione są z uwagi na ich pozycje ustrojowa wobec organów naczelnych. Centralnymi organami w tym znaczeniu są wiec organy, które ponadto nie wchodzą w skład Rady Ministrów (Rządu). Tworzenia i znoszenie tak pojmowanych centralnych organów następuje w drodze aktów rangi ustawowej stosowanie do zmiennych potrzeb dekoncentracji lub koncentracji zadań na szczeblu centralnym. Centralne organy noszą nazwy komisji, komitetu (co wskazuje na ich charakter kolegialny, np. Komisja Papierów Wartościowych) lub nazwę wskazującą, że jest to organ jednoosobowy, np. Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju miast, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Kompetencji organu wykonuje prezes urzędu, zaś urząd jest zorganizowanym zespołem osób, środków rzeczowych i finansowych, przy pomocy których organ państwa wykonuje swoje zadania. Niektóre centralne organy noszą nazwy jednoznaczne: Główny Geodeta Kraju, Gł. Inspektor Ochrony Środowiska. Centralne organy kierują wyodrębnionymi działami administracji rządowej (resorty) działając pod nadzorem Rady Ministrów lub poszczególnych ministrów.
Kategorię naczelnych organów administracji państwowej tworzy Rada Ministrów i organy wchodzące w jej skład. Konstytucja RP nie zawiera pojęcia naczelnych organów administracji państwa (Konstytucja z 1952r.) aczkolwiek występuje w niej kategoria naczelnego organu kontroli państwowej (art.202 ust.1). Pojecie to utrzymuje się natomiast obecnie w tekstach niektórych ustaw (m.in. w ustawie z 8.8.1996r. o Komitecie Integracji Europejskiej, który „jest naczelnym organem administracji rządowej” – art.1) Rade Ministrów czyli Rząd tworzą: Prezes Rady Ministrów, jako jej przewodniczący, wiceprezesi Rady Ministrów, ministrowie oraz osoby powołane w trybie właściwym dla powołania R.M., których członkostwo wynika z ustaw szczególnych. Są to: Przewodniczący Komitetu Badań Naukowych i przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej. Trzeba zaznaczyć, że w skład Rady Ministrów wchodzi również Prezes Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, które nie ma charakteru organu naczelnego i jest powołane do prac w zakresie programowania strategicznego, prognozowania rozwoju gospodarczego i społecznego oraz zagospodarowania przestrzennego. Organy naczelne kierują działaniami administracji rządowej (resorty) i jako organy zwierzchnie wykonują funkcje kierownictwa, nadzoru i kontroli w stosunku do podporządkowanych im centralnych organów i organów terenowych.
Urząd występuje w następujących znaczeniach: -jako wyodrębniony zespół kompetencji (praw i obowiązków związanych z określonym organem administracji publicznej). Utworzenie urzędu oznacza wprowadzenie do struktury organizacyjnej administracji publicznej nowej jednostki organizacyjnej, natomiast powołanie organu oznacza obsadzenie urzędu – jako szczególna nazwa organu administracyjnego – jako zorganizowany zespół osób przydany organowi administracyjnemu do pomocy w wykonywaniu jego funkcji. Ministerstwo jest urzędem naczelnego, jedno osobowego organu administracji państwowej zwanego ministrem.
Organ administrujący jest każdy podmiot, któremu prawo przydaje funkcje administrowania lub któremu stwarza podstawy do przydania funkcji administrowania, a przydanie to nastąpiło. Będą wchodzić w obręb organów administrujących: -wszystkie organy administracyjne; inne org. Państwowe które są wprowadzić powołane do realizacji funkcji wynikających z ich charakteru, ale mają takie kompetencje w sferze realizacji funkcji administracyjnych państwa i w tym względzie działania na podstawie norm prawa administracyjnego oraz w sposób i w formach właściwych organom administracyjnym. Prezydent RP nadając na przykład ordery i odznaczenia czy tytuły honorowe działa jako organ administrujący.
