Genetyka

 

 

Mutacje genowe

Monoploidia, poliploidia.triploidia, tetraploidia, euploidia- są śmiertelne.

Aneuploidia- związane są ze zmianą liczby chromosomów w poj. Parach homologicznych

Monosonia lub trisomia

Podwojna monosomia (2n-1-1)

Podwójna trisomia (2n+1+1)

Brak lub nadmiar obu chromosomów

Nullisomia (2n-2)

Tetrasomia (2n+2)

Deficjencja – utrata końcowego fragmentu chromosomu

Delecja – utrata środkowej części chromosomu

Duplikacja – podwojenie pewnego fragmentu chromosomu

Translacja – przyłączenie obcego fragmentu chromosomu

Inwersja – odwrócenie pewnego fragmentu chromosomu

Izochromosomy – zbudowane z dwóch identycznych ramion

Letalne – powodujące śmierć.

Mutacje genowe – zmiany sekwencji nukleotydów o obrębie genu

Tranzycja A=G T=A

Transwersja A=T A=C T=G C=G

Delecja – wypadnięcie (1 lub > liczby par nukleotydów genu)

Insercja – wstawienie (-: -)

Allele wielokrotne

Jeżeli w danej populacji u różnych osobników w 1 miejscu chromosomu występuje więcej niż 1 para genów mówimy o szeregu alleli wielokrotnych.

Geny letalne – powodujące śmierć ponad 90 % osobników w których genotypach występują. Zależne od stadium rozwoju. Występują geny dominujące pod względem letalności np. barwa platynowego ubarwienia u lisa. Wp. Najczęściej spotykane geny nie dominujące. Przykurcz kończyn.

Geny semiletalne – powodują śmierć od 50-90% osobników

Geny subwitalne – osłabiają wydajność fizjologiczną – śmierć 10-50%. Odchylenia od normy w budowie anatomicznej i procesach fizjologicznych, zmniejszają odporność zw. Na choroby i niekożystne war. Środowiskowe. Wiele wad determinowanych genem subwitalnym dotyczy układu rozrodczego powodującego niepłodność lub utrudnienia w kopulacji np. buchaje ze spastycznym niedowładem kończyn.

BLAD- zmniejszona odporność cieląt – wrodzony niedobór leukocytalnych cząsteczek adhezyjnych. Uwarunkowana jest zmutowanym, recesywnym allelem genu, który koduje strukturalną podjednostkę białka odgrywającego rolę odporności organizmu. Diagnostyka molekularna oparta na metodzie PCR-RFLP

DUMPS- u bydła HF. Zamieranie zarodków ok. 40 dnia ciąży. Heterozygoty- wysoka zawartość białka w mleku.

Cytrulinemia – u HF Homozyhoty padają 5-6 dni po urodzeniu z powodu upośledzenia zdolności usuwania mocznika z organizmu.

SCID – brak limfocytów T i B. Padają homozygoty zaraz po urodzeniu.