Współcześnie stosowane metody leczenia nowotworów wiążą się z wieloma skutkami ubocznymi. Użycie kilku metod jednocześnie znakomicie zwiększa szansę pacjenta na wyleczenie.
Najpowszechniejszym sposobem leczenia nowotworów są zabiegi chirurgiczne polegające na usunięciu guza, niekiedy wraz z dużym fragmentem zdrowej tkanki z naciekami nowotworowymi. Jednakże metoda ta jest bezradna wobec przerzutów nowotworowych.
Radioterapia to inna z powszechnie stosowanych metoda leczenia. Polega ona na naświetlaniu komórek nowotworowych promieniowaniem rentgenowskim lub gamma, co powoduje uszkodzenie ich genomu i prowadzi do zabicia lub apoptozy, nie uszkadzając nadmiernie tkanek prawidłowych znacznie odporniejszych na promieniowanie. Ponadto umożliwia ona zlikwidowanie nawet niewielkich nacieków nowotworowych.
Trzecią popularną metodą leczenia jest chemioterapia polegająca na podawaniu doustrojowo wielu leków przeciwnowotworowych, co jednak ma wiele skutków ubocznych i prowadzi do zabijania zdrowych komórek. Ponadto komórki nowotworowe mogą uodpornić się na zastosowane leki. W chemioterapii stosuje się różne grupy leków:
– antymetabolity czyli substancje chemicznie podobne do substratów występujących w szlakach metabolicznych, ale wywołujące inne reakcje np. hamowanie produkcji nukleotydów i pośrednio hamowanie syntezy DNA
– inhibitory topoizomerazy są to substancje, które podczas replikacji DNA uniemożliwiają topoizomerazie połączenie rozdzielonych nici DNA powodując tym samym apoptozę
– czynniki alkilujące wiążą się chemicznie z DNA, tworząc błędy w strukturze cząsteczki DNA mogące prowadzić do apoptozy
– alkaloidy roślinne mogą wiązać się z tubuliną, która tworzy włóka mikrotubularne odgrywające bardzo istotną rolę w podziałach komórkowych.
Innym rodzajem leczenia jest terapia hormonalna, którą stosuje się np. w raku piersi czy prostaty. Polega ona na manipulowaniu układem hormonalnym organizmu poprzez blokowanie lub wspomaganie działania hormonów.
Immunoterapia nowotworowa
Immunoterapia polega na wykorzystaniu mechanizmów obronnych organizmu w leczeniu nowotworów. Początki badań nad tymi metodami opierały się na pobudzaniu aktywności całego układu odpornościowego. Było one jednak mało efektywne.
Naukowcy zaczęli poszukiwać metod wykorzystujących układ immunologiczny w bardziej swoisty sposób. Badania te związane były z nieudanymi próbami znalezienia antygenów nowotworowych. Przełomem stało się opracowanie metody przeciwciał monoklonalnych (1975 r. C. Milstein, G.J.F. Kohler), co pozwoliło na otrzymywanie konkretnych przeciwciał w odpowiednio dużych ilościach. Ponadto umożliwiło to odkrycie ogromnej liczby antygenów na ludzkich komórkach zdrowych i nowotworowych.
Typy immunoterapii:
– czynna – wywołanie odpowiedzi odpornościowej u osoby chorej np. przez podanie szczepionek
Tabela ze Świata Nauki
– bierna – podawanie choremu elementów układu odpornościowego, których sam nie wytwarza np. przeciwciał wiążących antygeny na powierzchni komórek nowotworowych
ze Świata Nauki
– adoptywna – pobudzenie limfocytów T w warunkach laboratoryjnych przez kompleks z antygenami.
