Obrotowy ruch ziemi – wirowy ruch ziemi – obrót wokół własnej osi , odbywający się w rytmie dobowym . Jego widocznym skutkiem jest obserwowany dobowy obrót sfery niebieskiej wokół osi niebieskiej . Obrót ziemi odbywa się z zachodu na wschód , widoczny ruch sklepienia niebieskiego – w przeciwną stronę . Oczywiście obie osie – ziemska i niebieska pokrywają się ze sobą , stąd ścisły związek między niebieskim układem równikowym i godzinnym a układem współrzędnych geograficznych . Dowodami na ruch wirowy ziemi są: wahadło Foucotta , wschodnie odchylanie ciał swobodnie spadających , stwierdzenie siły odśrodkowej , największej na ziemskim równiku powodujące spłaszczenie bryły ziemskiej , oraz stwierdzenie siły Corliolisa.
Wahadło FOUCALTA – przyrząd doświadczalny skonstruowany przez Foucallta w 1851 dla udowodnienia obrotowego ruchu ziemi . Zaobserwował on , że płaszczyzny wahań dużego wahadła zmieniają się swe położenie względem kierunków na ziemi. Wahadło na zasadzie bezwładności nie może bez przyczyny zmieniać płaszczyzny wahań skoro zaś obserwuje się taką zmianę względem powierzchni ziemi , wypływa stąd wniosek , że to ziemia zmienia swe położenie wirując wokół swej osi . Na biegunie płaszczyzna wahań obraca się o pełny kąt 360 w ciągu doby . Na dowolnej szerokości geograficznej y płaszczyzna ta w ciągu doby zmienia swe położenie względem kierunków na Ziemi o kąt 360 sin y . Obecnie tego przyrządu używa się do celów dydaktycznych .
