Wykonywanie zobowiązań umownych
– obowiązek spełnienia ciążącego na dłużniku zobowiązania wynika z istoty zobowiązania
*charakter prawny wykonania zobowiązania – czynnik woli
– w zależności od rodzaju świadczenia zachowanie się dłużnika może przyjąć postać bądź to czynności faktycznej bądź to czynności prawnej
– gdy świadczenie dłużnika ma charakter czynności prawnej niezbędny staje się czynnik woli dłużnika nakierowany na wypełnienie świadczenia – zamiar wykonania świadczenia musi przejawić się w danym przypadku w oświadczeniu woli jako niezbędnym składniku czynności prawnej
– w niektórych przypadkach przy czynnościach faktycznych czynnik woli może okazać się również niezbędny
– ilekroć wypełnienie świadczenia ma charakter umowy, konieczne jest, aby dłużnik oświadczył, że wykonuje świadczenia, w wierzyciel że je przyjmuje celem wykonania zobowiązania
*zasada generalna wykonania zobowiązań
-dłużnik powinien wykonać zobowiązanie:
a) zgodnie z jego treścią
b) w sposób odpowiadający jego celowi społeczno – gospodarczemu (zobiektywizowany charakter)
c) zasadom współżycia społecznego
d) oraz ustalonym zwyczajom o ile taki istnieją
-dłużnik powinien mieć zawsze na uwadze uzasadniony interes wierzyciela związany z wykonaniem zobowiązania
– wierzyciel musi współdziałać z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania – zakres wynika z S-G przeznaczenia prawa, ZWS, i zwyczajów
– dłużnik zobowiązany jest do zachowania staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju – Art. 355 &1 KC
*zasada pacta sunt servanda
– ewentualna rewizja czy modyfikacja wykonania zobowiązania przez dłużnika, gdy treść jego jest ustalona może nastąpić tylko za zgodą obu stron – umowa powinna być dotrzymana – wyjątkowo może zostać zmieniona poza zgodą zainteresowanych stron – zasada rebus sic stantobus
*przedmiot wykonania
-prawidłowo wykonane zobowiązanie przez dłużnika wymaga spełnienia świadczenia w całości
– wierzycielowi nie wolno odmówić przyjęcia świadczenia częściowego choćby cała wierzytelność byłaby wymagalna chyba że przyjęcie świadczenia częściowego naruszałoby uzasadniony interes wierzyciela – Art. 450 KC – jeżeli odmów popada w zwłokę
*zmiana przedmiotu świadczenia
– wierzyciel już po powstaniu zobowiązania może wyrazić zgodę na zmianę przedmiotu świadczenia na inny niż to pierwotnie przewidywano – datio in solutum – wyraża tym samym zgodę na takie wykonanie, które zostanie uznane za wypełniające zobowiązanie
*zarachowanie świadczenia na poczet kilku długów
– jeżeli dłużnik ma kilka długów wobec wierzyciela i dokonuje świadczenia w rozmiarze nie wystarczającym na pokrycie wszystkich należności to ma on prawo wskazać na zaspokojenie którego z długów należy przeznaczyć świadczenie Art. 451 &1 KC
– pierwszeństwo w zaspokojeniu mają należności uboczne – odsetki, koszty, raty – a w drugiej kolejności należności główne
– jeżeli dłużnik nie określa na pokrycie którego długu przeznacza należność może dokonać tego wierzyciel, a kiedy i on tego nie dokonuje zaspokajana zostaje należność wymagana a jeżeli jest ich kilka to powstała najwcześniej
– w przypadku określenia dokonanego przez wierzyciela konieczne jest wystawienie stosownego pokwitowania
* osoby uczestniczące w wykonaniu zobowiązania
– wierzyciel może domagać się świadczenia osobistego, w przypadkach w których to wynika a treści czynności prawny, ustawy lub właściwości świadczenia Art. 356 &1 KC
– kiedy nie chodzi o świadczenie osobiste, to zobowiązanie może być wykonane przez osobę trzecią działającą w imieniu lub z upoważnienia dłużnika – jeżeli nie ma upoważnienia lub nie działa w imieniu dłużnika wierzyciel może odmówić świadczenia z rąk osoby trzeciej, jeżeli jednak je przyjmie to zobowiązanie wygasa
– wierzyciel nie może odmówić przyjęcia zapłaty wymaganej wierzytelności pieniężnej od osoby trzeciej, nawet gdyby działała bez wiedzy dłużnika
* wierzyciel i osoby działające w jego imieniu
– osobą uprawnioną do odbioru jest wierzyciel lub osoba działająca w jego imieniu
– ilekroć zobowiązanie zostaje wykonane do rąk osoby nieuprawnionej lub nie mającej należytej zdolności do odbioru świadczenia, to zobowiązanie nie jest wykonane – wyjątki przy nieprawidłowości świadczenia:
a) dłużnik zostaje zwolniony z zobowiązania w takim zakresie w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał – Art. 452 KC
b) dłużnik zostaje zwolniony:
ba) spełnia świadczenie do rąk osoby okazującej pokwitowanie od wierzyciela , o ile nie jest zastrzeżone wykonanie do rąk własnych, albo dłużnik działa w złej wierze (Art. 464 KC)
bb) gdy w razie dokonania przelewu wierzytelności nie był przez zbywcę zawiadomiony o przelewie i świadczył do jego rąk a nie rąk nabywcy (Art. 512 KC)
bc) gdy w razie śmierci wierzyciela świadczy na ręce osoby mającej stwierdzone prawo do spadku \\, mimo że spadkobiercą nie jest – o ile dłużnik nie działa w złej wierze )Art. 1028 KC)
*miejsce i czas wykonania
-gdy dłużnik spełnia świadczenie w miejscu niewłaściwym to wierzyciel może odmówić jego przyjęcia, a gdy przyjmie to mimo to służy mu roszczenie z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania
– naprzód decyduje o miejscu oznaczenie w treści zobowiązania – w braku decyduje miejsce zamieszkania lub siedziby dłużnika lub siedziby przedsiębiorstwa dłużnika
– jeżeli świadczenie jest pieniężne w braku innych wskazań decyduje miejsce zamieszkania // siedziba wierzyciela lub przedsiębiorstwa wierzyciela
– dług pieniężny jest długiem oddawczym (dłużni go musi oddać) – inne są odbiorczymi
-termin wykonania świadczenia może być określony datą kalendarzową lub przez pewne zdarzenie
– z chwilą nadejścia terminu zobowiązanie staje się wymagalne
– w razie wątpliwości uważa się, że termin był zastrzeżony na korzyść dłużnika – możliwe są inne unormowania wynikające z treści umowy
*wykonanie umów wzajemnych
-świadczenie wynikające z tych umów powinny być wykonane jednocześnie i każde ze stron może powstrzymać się ze swym świadczeniem, dopóki druga strona nie zaoferuje świadczenia lub nie da zabezpieczenia Art. 488 &1 KC
– odstąpienie od zasady jednoczesności świadczeń może wynika z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu
