Kryzys ekonomiczny w Polsce

 

 

Pierwsze oznaki chaosu w 1928 – rząd zezwolił na swobodny, niekontrolowany wywóz kapitału z Polski. 1929 – krach gospodarczy – spadek produkcji przemysłowej, rolniczej, spadek rezerw dewizowych i kruszcowych, wielka inflacja. W Polsce kryzys był głębszy w rolnictwie, spowodowany zacofaniem i niedoinwestowaniem. Kryzys w przemyśle był mniejszy – już od dawna stosowano zasady interwencjonalizmu państwowego, później go tylko zwiększono. Przemysł zbrojeniowy nie ucierpiał. Największym i najwydatniejszym portem w Polsce był port w Gdyni. Od 1929 – 1930 kapitaliści próbowali ratować kraj przez kartelizację – nic z tego. Autorem pomysłu na ratowanie gospodarki był Kwiatkowski:

a) ratować gospodarkę kiedy kryzys wygasa,

b) na nowo tworzyć gospodarkę,

c) centralne planowanie,

d) proces ten ma odbyć się siłami wewnętrznymi,

e) brać pożyczki z kraju i zagranicy.

W 1936 Kwiatkowski przedstawił projekt 4-letniego planu rozwoju gospodarki:

a) rozwój przemysłu zbrojeniowego,

b) wydobycie surowców,

c) rozwój energetyki.

Plan ten został zrealizowany w ciągu 2 lat. Nowy plan – 15-letni na 5 trzylatek, w każdym z tych 3-letnich odcinków inna gałąź:

a) przemysł zbrojeniowy,

b) komunikacja,

c) rolnictwo,

d) przemysł motoryzacyjny,

e) 3-letni okres wyrównujący.

W 1939 wszedł w życie pierwszy z tych odcinków. Jednak nie było szans na zrealizowanie planu – wybuch wojny. Wielkim osiągnięciem Kwiatkowskiego był stworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego COP:

– tania siła robocza,

– dobre miejsce strategiczne – widły Wisły i Sanu, od południa góry

a) ogromne pieniądze poszły na przemysł zbrojeniowy,

– polskie myśliwce,

– karabiny przeciwpancerne,

– działa przeciwpancerne,

Mimo tej doskonałości plan odbywał się wielkimi kosztami. Warszawa, okolice i Lublin – silne ośrodki przemysłowe.