BOLESŁAW I CHROBRY (992-1025) był jedynym synem Miezka I i Dobrawy.
Bolesław nie odrazu odziedziczył państwo po śmierci ojca. Wcześniej walczył o nie z
przyrodnimi braćmi. Z walk wyszedł zwycięsko i macochę z synami wygnał z kraju, a sam
objął panowanie.
W pierwszych latach rządów Chrobry kontynuował politykę ojca, utrzymywał dobre
stosunki z cesarstwem, posiłkował je w wojnach z Wieletami.
I. Misja pruska
Licząc się z tym, ze zdobycze na Wieletach przypadną cesastwo B. Chrobry chciał skierować
ekspansję państwa polskiego w kierunku pół-wsch. W sąsiedztwie Pomorza Gdańskiego i
Mazowsza leżała ziemia Prusów. Tak więc B. Chrobry skierował do państwa pruskiego grupę
misjonarzy, na której czele stanął b-kup Wojciech. Jednak jego misja (997) skończyła się
katastrofą. Wojciech przypłacił próby nawrócenia życiem, a zastraszeni misjonarze uciekli z
kraju. Właśnie to niepowodzenie rozsławiło misję pruską i Chrobrego jako jej inicjatora.
Sprawa szybko zyskała rozgłos w Europie, zwłaszcza, że Wojciech był znany i należał do
osobistych przyjaciół cesarza Ottona III.
II. Metropolia gnieźnieńska
Chrobry skorzystał ze sławy męczennika. Wykupił od Prusów jego ciało i umieścił w Kościele
gnieźnieńskim. Gdy papież Sylwester II ogłosił Wojciech świętym, to do jego grobu w
Gnieżnie zaczęły schodzić pielgrzymki i miasto zasłynęło jako m-ce spoczynku słynnego
męczennika. Papież i Cesarz nie mogli odmówić Chrobremu by w grodzie ustanowić
arcybiskupstwo ku czci św Wojciecha i powierzyć je Radzyminowi – Gaudentemu – bratu
świętego.W ten sposób Polska zyskała w Gnieźnie własną metropolię kościelną.
Podporządkowano jej 3 nowo utworzone biskupstwa: Kraków, Wrocław, Kołobrzeg.
III. Wojny Chrobrego z Niemcami
Następca Ottona III – Henryk II był przeciwnikiem politycznej linii zmarłego cesarza. W tym
czasie Chrobry zaczął skupiać pod swoją władzą kraje słowiańskie należne dotąd do
Niemców: w 1002 zajął Łużyce, Milsko i Milśnię, w 1003 – Czechy. Gdy książe odmówił
żądaniu Hnryka II, który domagał się hołdu lennego z Czech doszło do wojny. Henryka poparli
Czesi oraz pogańscy wieleci. Jednak wielu książąt i możnych niemieckich otwarcie bądź
potajemnie sprzyjało Bolesławowi. Zmagania Chrobrego z Henrykiem II dzielą się na 3
odrębne wojny: 1003-1005, 1007-1013, 1015-1018r. Walki toczyły się na ziemiach obydwu
wrogich sobie stron. W I wojnie Henryk oblegał Poznań i Chrobry utracił Pomorze, w II
Bolesław dotarł aż do Magdeburga, w III doszło do kompromisowego pokoju w
Budziszynie (1018), który był wielkim triumfem Chrobrego.
Zawierając pokój uzgodniono, że: Milsko i Łużyce przeszły w posiadanie Polski, obie
strony gwarantowały sobie udzielania pomocy wojskowej. dla umocnienia zawartego traktatu
Chrobty pojął za żonę Odę – siostre margrabiego Miśni- Hermana.
MIESZKO II – syn i następca Bolesława Chrobrego
Mieszko II w pierwszych latach panowania kontynuował politykę ojca, urzązając
systematycznie najazdy na Saksonię, nie wytrzymał jednak w 1031 r jednoczesnego najazdu
cesarza Konrada II i Jarosława Mądrego – ks. kijowskiego. Od Polski odpadły Milsko i
Łużyce i przypadły Niemcom, a Grody Czerwieńskie – Rusi. W rekach czeskich pozostały
Morawy, a w węgierskich Słowacja.
Jednocześnie doszło w Polsce do do konfliktu między przedstawicielami dynastii. W
rezultacie Mieszko uciekł z kraju, a władzę przejściowo objął jego brat – Bezprym, który
odesłał cesarzowi insygnia koronacyjne, rezygnując tym samym z samodzielności politycznej.
Mieszkowi udało się wprawdzie wrócić do kraju, ale korony nie odzyskał i musiał zgodzić się
na przejściowy podział kraju
1039 najazd czeski na Polskę.
Z powodu niepokojącej sytuaji w polsce i zwycięskim najeżdzie czeskim na tron powrócił
Kazimierz Odnowiciel.Dzięki wsparciu cesarza Henryka VIII zdołał odzyskać Małopolskę z
Krakowem i opanować Wielkopolskę. W 1407 zjednał sobie Mazowsze, a w roku 1050
wyprawił się na Śląsk. zawdzięczamy mu przeniesienie stolicy z Krakowa do Warszawy
(1039).
PANOWANIE BOLESŁAWA ŚMIAŁEGO
Podczas gdy książę polski B. Śmiały (1058-1079) i król węgierski, znaleźli się w
obozie gregoriańskim, książe czeski należał do najwierniejszych stronników Henryka IV – stąd
przyjazne stosunki polsko – węgierskie, a ciągłe zatargi polsko – czeskie.
Trudności w jakich znalazł się Henryk IV wykorzystał B. Śmiały i odbył koronację
królewską w Boże Narodzenie 1076r. Z tego powodu doszlo do konfliktu pomiędzy opozycją
możnych a królem. Konflikt zakończył się w 1079r ostatecznym wygnaniem bolesława
Śmiałego z kraju.
BOLESŁAW KRZYWOUSTY
Od czasu kryzysu państwa piastowskiego po śmierci Mieszka II Pomprze pozostawało
poza jego granicami. dopiero Bolesław Krzywousty dokonał systematycznego podboju
Pomorza w toku 20letnich walk. Rozpoczął od umocnienia linii Noteci. Zdobył najpierw
Pomorze Wschodnie z Gdańskiem (1116r),a następnie Szczecin (1121 – 1122). Na pomorzu
Szczecińskim pozostał jednak miejscowy książę – Warcisław jako lennik Bolesława. Została
przeprowadzona ponowna chrystianizacja Pomorza i utworzone biskupstwo w Kamieniu z
kapelanem Krzywoustego jako Iszym b-kupem..
Bolesław krzywousty w swoim testamencie zażądał aby po jego śmierci (co nastapiło
w 1138) Polska została podzielona na dzielnice pomiędzy 4ch synów:
Władysław – Śląsk i dzielnica senioralna obejmująca ziemię Krakowską i Łęczycko –
sieradzką
Bolesław – Pomorze z Kujawami
Mieszko – Wielkopolska
Henryk – ziemia sandomierska
