Ostatnie przygotowania do powstania

 

a. Ostatnie przygotowania do powstania.

Tymczasem Komitet Centralny zaczął przygotowywać powstanie i uwłaszczenie chłopów. We wrześniu zarządał od społeczeństwa posłuchu dla tajnego rządu, rozpisał podatek narodowy i rozbudował organizację spiskową na prowincji. Wobec tej sytuacji doszło do rozmowy między księciem Konstantym a Zamoyskim reprezentującym interesy kraju. Zażądał on od księcia połączenia pod wielkoksiążęcą władzą, w odrębnym konstytucyjnym państwie, Królestwa i ziem zabranych. Książe uznał go za niebezpiecznego wariata i wydalił z kraju.

Wielopolski zdecydował się rozprawić z ruchem niepodległościowym wykorzystując do tego pobór do rosyjskiego wojska. Zarządził on osób imiennie wybranych ludzi młodych, podejrzanych o związki z „czerwonymi”. W sumie zamierzano powołac około 10 tyś. młodych ludzi. Koncepcja walk powstańczych została już wcześniej opracowana przez Ludwika Mierosławskiego, przebywającego na emigracji. Opierała się ona na idei pospolitego ruszenia ludu do walki zachęconego poprzez hasłami uwłaszczenia bez wykupu i nadania chłopom pełni praw obywatelskich. Szlachta ponosząca największe ofiary miała zachować w powstaniu swą rolę przewodnią. Nie liczono na jakieś błyskotliwe zwycięstwa, lecz liczono że wojska carskie skoncentrują się w twierdzach co pozwoli powstańcom na zorganizowanie wojska oraz władz terenowych.