Państwo polskie powstało z plemion zachodniosłowiańskich zamieszkujących terytorium między Karpatami a Bałtykiem w dorzeczu Odry i Wisły. Swe siedziby nad Wartą mieli Polanie, nad jeziorem Gopło – Goplanie, nad Wisłą – Wiślanie. Rdzeniem państwowości polskiej stało się państwo gnieżnieńskie. Jego terytorium zamieszkiwało plemię Polan. W ciągu Xw Polanie władani przez książąt z rodu Piastów, rozpoczęli jednoczenie sąsiednich ziem w jeden organizm państwowy
Od Polan właśnie pochodzi nazwa powstałego państwa – Polska. Pierwszym, historycznym władcą Polski był Mieszko I, panujący od 960-992 r. Dążeniem władcy polskiego było rozszerzenie granic państwa w kierunku północno-zachdnim .W tym czasie cesarstwo niemieckie, uważało się za zwierzchnika chrześcijańskiej Europy, rozpoczęło więc próbę chrystianizacji wschodnich pogańskich plemion słowiańskich, drogą podboju. Mieszko I od razu zrozumiał niebezpieczeństwo i uznał, że najlepszym zabezpieczeniem interesów Polski jest przyjęcie chrześcijaństwa, ale nie z rąk Niemców , tylko za pośrednictwem niedawno ochrzczonych słowiańskich Czechów. W 965r Mieszko ożenił się z czeską księżniczką Dobrawą, a w 966r przyjął chrzest i wprowadził chrześcijaństwo do Polski. W ten sposób uchronił państwo przed narzuceniem zwierzchności niemieckiej oraz umocnił swoje przymierze z Czechami i mógł nawiązywać stosunki z innymi chrześcijańskimi władcami.
Od tego momentu dziejowego rozpoczął się w Polsce proces przyjmowania dziedzictwa kulturowego chrześcijaństwa. Mieszko I , dążąc do pełnego zabezpieczenia interesów Polski w przyszłości , oddał całe państwo pod opiekę Stolicy Apostolskiej. Za panowania Mieszka I państwo polskie podwoiło swoje terytorium. W bitwie pod Cedynią w 972r wojska niemieckie zostały rozbite a zwycięstwo Mieszka przesądziło o zdobyciu Pomorza Zachodniego. W latach 988 i 989 Mieszko zajął ziemie Wiślan z grodami Sandomierzem i Krakowem. Tym samym w 990r nastąpiło ostateczne scalenie pod władzą Piastów ziem, które obejmowały Małopolskę, Wielkopolskę, Śląsk, Mazowsze i Pomorze.
Następca Mieszka I, Bolesław Chrobry kontynuował dzieło ojca. Próbował umocnić wpływy Polski nad Bałtykiem. W tym celu zorganizowana była akcja misyjna na ziemiach pruskich pod kierownictwem biskupa Wojciecha – niestety misjonarz poniósł z rąk Prusów śmierć męczeńską. i wkrótce po tym został przez papieża zaliczony w poczet świętych. W 1000r, cesarz Otton III odbył pielgrzymkę do grobu św.Wojciecha w Gnieźnie i odbył się wówczas słynny zjazd gnieźnieński, na którym zapadły niezwykle istotne dla Polski decyzje. Najważniejszą było utworzenie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, w którym godność arcybiskupa otrzymał Radzym-Gaudenty, brat św.Wojciecha. Zjazd gnieźnieński przyczynił się do wzmocnienia państwa i jego samodzielności. Cesarz Otton III uznał Polskę za państwo niezależne i prawdopobnie wyraził zgodę na koronację królewską Bolesława Chrobrego. Niestety, Henryk II, następca Ottona III, przeszkodził tym planom i próbował narzucić Polsce swoje zwierzchnictwo. Doprowadziło to do długotrwałych wojen polsko-niemieckich., trwających od 1002r-1018r, toczących się ze zmiennym szczęściem ale zakończonych podpisaniem pokoju w Budziszynie- stolicy Milska. Pokój i jego warunki były sukcesem Bolesława Chrobrego. Najdonioślejszym wydarzeniem dla państwa polskiego była koronacja Bolesława Chrobrego na króla w 1025r. Akt ten umocnił pozycję Chrobrego w stosunkach międzynarodowych a także wewnątrz kraju. Król koronowany, a zatem namaszczony i pobłogosławiony w kościele, otrzymywał przez to władzę jak gdyby od Boga. Nie był zależny od żadnej władzy świeckiej, a więc także i cesarskiej. Niemcy musiały więc uznać niezależność króla Polski, Bolesława Chrobrego.
Po śmierci Chrobrego tron objął jego syn Mieszko II, który panował w latach 1025-1034. Próbował on prowadzić nadal polityke ojca. Bez przeszkód koronował się na króla i rozbudowywał organizację kościelną, starając się wzmocnić państwo. W poczAtkowym okresie czynił to z powodzeniem. W wojnie z Niemcami zdołał przeciągnąć na swoją stronę połabskie plemiona słowiańskie i zadał cesarzowi ciężką klęskę. Jednak w następnej wojnie został zaatakowany w kilku stron jednocześnie. Od zachodu uderzyli Niemcy, od wschodu książę kijowski, a od południa Węgrzy i Czesi. Zagrożony ze wszystkich stron Mieszko II zmuszony był uciekać poza granice kraju. Kiedy wkrótce powrócił i odzyskał władzę, musiał zrezygnować z tytułu królewskiego i złożył hołd cesarzowi. Po śmierci Mieszka II doszło do zaburzeń społecznych. Ludność wystąpiła przeciw ko możnowładcom, rycerstwu a także przedstawicielom Kościoła. Młodociany syn Mieszka II, Kazimierz uszedł wraz z matką za granicę. Państwo polskie na kilka lat przestało istnieć, zamiast niego powstało kilka małych państewek, z których największe znaczenie uzyskało Mazowsze, gdzie rządy sprawował możmowładca Masław. Z buntami ludności zbiegł się najazd księcia czeskiego, który zajął Śląsk oraz Poznań i Gniezno, skąd wywiózł relikwie św. Wojciecha. Miary tch zniszczeń dopełnili Pomorzanieswymi najazdami.
Zamieszki w Polsce na tyle zaniepokoiły władców sąsiednich państw, iż udzielili oni pomocy synowi Mieszka II, Kazimierzowi. Powrócił on do Polski na czele 500 rycerzy i dzięki pomocy cesarza niemieckiego odzyskał władzę nad Wielkopolską i ziemią krakowską. Kazimierz miał przed sobą bardzo trudne zadanie, gdyż trzeba było od podstaw organizować państwo, odbudowywać grody i kościoły. Stosunkowo szybko opanował najważniejsze ziemie- Wielkopolskę i Małopolskę. Po kilku latach udało się Kazimierzowi z pomocą Rusi Kijowskiej opanować Mazowsze i Śląsk. Po zjednoczeniu kraju, przystąpił Kazimierz do odbudowy . Wznosił nowe kościoły i fundował klasztory, dokonał także pewnych ulepszeń w organizacji sił zbrojnych. Ta wszechstronna działalność przyniosła księciu przydomek Odnowiciela., mimo, że Polska nie odzyskała dawnej pozycji. Kazimierz pozostawił jednak po sobie państwo na tyle silne, że jego syn Bolesław Śmiały (1058-1079) mógł przywrócić monarchię i koronować się na króla.
Korzystając z trudności, jakie w tym czasie przeżywało cesarstwo , Polska uniezależniła się od niego całkowicie a także wyparła wpływy niemieckie z państw sąsiednich. Bolesław Śmiały podejmował zwycięskie wyprawy na sąsiednie kraje i uzyskał duże wpływy na Rusi i Węgrzech. Wykorzystał fakt, że ówczesny papież Grzegorz VII znajdował się w konflikcie z cesarzem Henrykiem IV i nawiązał z Rzymem ścisłą współpracę. Efektem tego było przwrócenie metropolii gnieźnieńskiej i uzyskanie zgody papieskiej na koronację. W 1076r Bolesław Śmiały został przez arcybiskupa gnieźnieńskiego ukoronowany na króla Polski. Król ten dużą część swego panowania spędził na wojennych wyprawach, które dodawały mu większej sławy i pewności siebie Jednak długie okresy jego nieobecności w kraju spowodowały powstanie spisków niezadowolonych możnowładców Doszło do ostrego zatargu króla z potężnym biskupem krakowskim. W dwa lata później doszło do otwartego buntu i Śmiały musiał uchodzić z kraju. Zmarł na wygnaniu na Węgrzech.
Władzę w Polsce objął jego młodszy brat Władysław Herman. Był on władcą nieudolnym i słabym. Bojąc się popaść w konflikt z cesarzem nie koronował się a rządy oddał w ręce wojewody Sieciecha. W końcowym okresie swego panowania, podzielił państwo między dwóch synów – Zbigniewa i Bolesława, zwanego Krzywoustym. Wygnany z kraju Zbigniew, zwrócił się o pomoc do władcy Niemiec Henryka IV , który pod pozorem pomocy Zbigniewowi, chciał ponownie narzucić Polsce zależność lenną. W 1109r ruszyła na Polskę niemiecka wyprawa, która zakończyła się niepowodzeniem najeźdźców. Przed najeźdźcą obroniły się oprócz Głogowa także Bytom Odrzański i Wrocław. Niemcy musieli się wycofać , tak że wynik wojny okazał się dla Polski korzystny. Bolesław Krzywousty chciał ponownie przyłączyć do Polski Pomorze, które po śmierci Chrobrego uniezależniło się i powróciło do pogaństwa. Walki z Pomorzanami trwały ponad 20 lat i zakńczyły się powodzeniem. Krzywousty przywrócił panowanie Polski nie tylko nad Pomorzem Zachodnim, ale podporządkował sobie także wyspę Rugię i dawne ziemie wieleckie od dolnej Odry. Ponieważ część Pomorza Zachodniego nadal trwała w pogaństwie, Bolesław wysłał tam wielką misję chrześcijańską, która wyruszyła z Gniezna w 1124 r. Pobudowano tam kościoły i księża polscy nauczali w nich nowej wiary. Ożywiła się wymiana handlowa, rozbudowały porty, grody i osady. Umocnienie polskiego panowania nad Pomorzem i zespolenie go z pozostałymi ziemiami państwa polskiego ożywiło wzajemną wymianę handlową i przyśpieszyło rozwój gospodarczy.
Dzięki temu w Polsce zaczęła się budzić świadomość znaczenia wybrzeża i ziem pomorskich. Sukcesy polskiego władcy zaniepokoiły niemieckie duchowieństwo. Wpływowy arcybiskup magdeburski uzyskał bullę papieską podporządkowującą mu wszystkie biskupstwa polskie. Za cenę hołdu lennego z Pomorza Zachodniego i wyspy Rugii, a także uznania się lennikiem cesarza Lotara III, Bolesław Krzywousty na zjeździe w Meresburgu w 1135r przywrócił samodzielność metropolii gnieźnieńskiej, co w następnym roku potwierdził papież. Chcąc zapobiec bratobójczym walkom o tron i zachować jedność, Bolesław Krzywousty w 1138 r wprowadził statut, który wprowadzał zasadę senioratu-dziedziczenia tronu, przez najstarszego z synów.
Z całej historii monarchii wczesnofeudalnej w Polsce widać, jak mimo podziałów została zachowana w społeczeństwie świadomość , że wszystkie księstwa polskie są zamieszkałe przez naród mówiący tym samym językiem i , że są rządzone przez Piastów władających od niepamiętnych czasów ziemią polską. Faktem jest, że Polska piastowska po Chrobrym nigdy już nie znalazła się w rzeczywistej zależności od cesarza.Trwałe więc było dzieło Mieszka I i jego wielkiego syna Bolesława Chrobrego, którzy potrafili we właściwej chwili przyjąć chrześcijaństwo i spożytkować je w celu scementowania państwa oraz w celu zapewnienia państwu uznawanej pozycji w świecie.
