PRZEDSIĘBIORCA
W rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r prawo działalności gospodarczej art.2 ust.2 jest osoba fizyczna, osoba prawna, oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą, a zgodnie z yst.3 art. 2 przedsiębiorcami są również wspólnicy spółki cywilnej w zakresie, w jakim wykonują oni określoną przez ustawę działalność gospodarczą. Działalnością gospodarczą jest według art. 2 ust. 1 ustawy zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana i usługowa oraz poszukiwanie, rozpowszechnianie i eksploatacja zasobów naturalnych wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Szczególe definicje pojęcia przedsiębiorcy zawierają m.in. ustawa prawo geologiczne i górnicze, prawo własności przemysłowej, o cechach etc. Przedsiębiorcami są więc podmioty które zawodowo oraz we własnym imieniu prowadzą działalność gospodarczą i są to: osoby fizyczne regulacja ustawy Prawa działalności gospodarczej i KC; osoby prawne a wśród nich: spółki kapitałowe prawa handlowego czyli sp. z o.o. i SA. uregulowane w KSH; spółdzielnie uregulowane ustawą prawo spółdzielcze; przedsiębiorstwa państwowe; banki, zakłady ubezpieczeń. Ułomne osoby prawne są również przedsiębiorcami a są to spółki prawa handlowego nie mające osobowości prawnej uregulowane w KSH i są to: spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna. Nietypowi uczestnicy obrotu handlowego to m.in. fundacje, związki zawodowe, stowarzyszenia i są to podmioty których głównym celem nie jest działalność zarobkowa, jednakże które mogą prowadzić działalność gospodarczą z przeznaczeniem zysków z niej pochodzących na cele statutowe.
PRZEDSIĘBIORSTWO
Przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym to zorganizowany kompleks majątkowy składający się z rzeczy i praw, przeznaczony do produkcji dóbr bądź świadczenia usług. W takim znaczeniu definicję przedsiębiorcy zawiera KC w art. 55 znaczek1 który stanowi, że przedsiębiorstwo jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa a w szczególności: 1.) firmę (nazwę) znaki towarowe, i inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo; 2.) księgi handlowe; 3.) nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa, w tym produkty i materiały; 4.) patenty, wzory użytkowe i zdobnicze; 5.) zobowiązania i obciążenia związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa; 6.) prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo. Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa chyba że z przepisów szczególnych albo z treści czynności wynika co innego. Przedsiębiorstwo w znaczeniu funkcjonalnym to działalność gospodarcza stała, samodzielna i wykonywana w celu zarobkowym. Przedsiębiorstwo w znaczeniu podmiotowym to podmiot praw i obowiązków wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa rozumianego przedmiotowo.
REJESTRACJA DANYCH KRS
Przedsiębiorcy podlegają określonym obowiązkom ewidencyjnym a w szczególności są obowiązani zgłaszać prowadzenie działalności gospodarczej w celu wpisania jej do różnego rodzaju systemów ewidencyjnych. Są to: 1.) ogólny system identyfikacji i klasyfikacji jednostek gospodarczych REGON prowadzony przez Główny Urząd Statystyczny, podmiot objęty tym systemem otrzymuje stały, cyfrowy identyfikator; 2.) ewidencja działalności gospodarczej; 3.) do celów podatkowych prowadzony jest system rejestracji podatkowej NIP; 4.) KRS a w jego ramach rejestr przedsiębiorców. KRS obejmuje 1.) rejestr przedsiębiorców do którego wpisowi podlegają: osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, spółki jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne, z o.o. S.A., spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo-rozwojowe, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, przedsiębiorstwa zagraniczne, oddziały przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium RP, ich przedstawicielstwa są wpisywane do ewidencji przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych prowadzonych przez ministra właściwego do spraw gospodarki, główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń, inne osoby prawne jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru; 2.) rejestr podmiotów nie będących przedsiębiorcami czyli stowarzyszenie, związki stowarzyszeń, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, kolumny transportu sanitarnego, izby gospodarcze i Krajową izbę gospodarczą, związki zawodowe i ich jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną, związki pracodawców, fundacje, federacje i konfederacje związków pracodawców, cechy i izby rzemieślnicze, inne organizacje społeczne lub zawodowe które podlegają wpisowi do KRS; 3.) rejestr dłużników niewypłacalnych. KRS oparty jest na systemie niemieckim i pełni on w obrocie gospodarczym funkcję informacyjną polegającą na udostępnianiu informacji o statusie prawnym przedsiębiorców, jego sytuacji finansowej i sposobie reprezentowania; funkcję legalizacyjną gdyż dopiero wpis do rejestru pozwala na dokonywanie dalszych czynności prawnych, a często dopiero z chwilą wpisu dany podmiot uzyskuje osobowość prawną. Obie te funkcje służą realizacji podstawowej zasady czyli zasady bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. W myśl art. 13 ust. 1 ustawy o KRS dane wpisywane do Rejestru podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Z dniem takiego ogłoszenia nikt nie może się zasłaniać nieznajomością ogłoszonych wpisów. Jednak w odniesieniu do czynności dokonanych przed upływem 16 dnia od dnia ogłoszenia podmiot wpisany do rejestru nie może powoływać się na wpis wobec osoby trzeciej która udowodni że nie mogła się dowiedzieć o treści wpisu. W przypadku rozbieżności między wpisem do rejestru a ogłoszeniem w Monitorze Sądowym i Gospodarczym obowiązuje wpis w Rejestrze. Jednak osoba trzecia może się powoływać na treść ogłoszenia, chyba że podmiot wpisany do rejestru udowodni że osoba ta wiedziała o treści wpisu. Domniemywa się zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o KRS że dane wpisane do rejestru są prawdziwe. Przedsiębiorca wpisany do rejestru ponosi na mocy art. 18 ust.1 ustawy o KRS odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem do rejestru nieprawdziwych danych, jeżeli podlegały obowiązkowi wpisu na jego wniosek a także niezgłoszeniu danych podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru w ustawowym terminie, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą przedsiębiorca nie ponosi odpowiedzialności. Zgodnie z art. 8 i 10 ust. 1 ustawy o KRS rejestr jest jawny. Każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w rejestrze, każdy ma też prawo otrzymywać poświadczone odpisy, wyciągi i zaświadczenia o zawartych w nim danych oraz przeglądać akta rejestrowe osób prawnych wpisanych do rejestru przedsiębiorców. Wpisy mogą być pozytywne lub negatywne np. wykreślenia, obligatoryjne i fakultatywne czyli dobrowolne. Wpisy są też konstytutywne i deklaratoryjne. Konstytutywne jeżeli dokonanie wpisu jest konieczne do wywołania określonego skutku prawnego np. spółki handlowe z wyjątkiem spółki jawnej powstają lub uzyskują osobowość prawną dopiero z chwilą wpisania do rejestru Deklaratoryjne potwierdzają zawiązanie zmianę lub ustanie jakiegoś skutku prawnego już powstałego np. zgłoszenie do rejestru odwołania prokury.
FIRMA
Jest to nazwa pod którą przedsiębiorca prowadzi przedsiębiorstwo. Pod firmą spółka może pozywać i być pozywaną. Każda nowa firma powinna odróżniać się dostatecznie od firm już istniejących w danej miejscowości, wpisanych lub zgłoszonych do rejestru. Firma korzysta z ochrony prawnej przed jej nieprawidłowym lub bezprawnym używaniem. Jest to ochrona publicznoprawna i cywilnoprawna. Ochrony publicznoprawnej udziela sąd rejestrowy, który powinien z urzędu czuwać nad należytym przestrzeganiem przepisów o firmie oraz nad tym, aby firmy używano w obrocie w brzmieniu zgodnym z obowiązującymi przepisami. Nieuczciwe korzystanie z cudzej firmy stanowi nadużycie i podlega karze grzywny. Grzywna nie może być wyższa niż pięć tysięcy złotych, ale może być powtarzana. Pokrzywdzeniu przez bezprawne używanie firmy mają prawo zgłaszać wnioski w sądzie rejestrowym i dowoływać się od jego postanowień. Firma jest dobrem osobistym jak nazwisko i wizerunek i jako takie podlega ochronie na podstawie przepisów art. 23 i 24 k.c.
PROKURA art.60-65 k.h. w zw. z art.632 k.s.h.
Jest to szczególny rodzaj pełnomocnictwa handlowego a bardzo szerokim zakresie umocowania, gdyż upoważnia do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie związane są z prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa zarobkowego. Jednak do zbycia przedsiębiorstwa, wydzierżawienia i ustanowienia na nim prawa użytkowania oraz do zbycia i wydzierżawienia nieruchomości potrzeba wyraźnego dodatkowego upoważnienia. Prokury nie można skutecznie ograniczyć wobec osób trzecich, takie ograniczenia wiążą jedynie prokurenta ale tylko w stosunkach wewnętrznych spółki. Przekroczenie uprawnień przez prokurenta nie wpływa na ważność umów zawartych z osobami trzecimi. Prokura może być udzielona kilku osobom oddzielnie lub łącznie; jednakże nawet w przypadku prokury łącznej oświadczenia, zwrócone do przedsiębiorcy, jak również doręczenia pism mogą być dokonywane wobec jednej z osób, łącznie ustanowionych. Prokury nie można przenieść; prokurent jednak może ustanowić pełnomocnika do poszczególnych czynności lub pewnego rodzaju czynności. Spółka może ustanowić kilku prokurentów oddzielnie i wówczas każdy z nich ma prawo do samodzielnego dokonywania czynności prawnych. Prawo ustanowienia prokurenta przysługuje osobom mającym prawo reprezentacji spółki. Ustanowienie prokury w spółce jawnej, partnerskiej i komandytowej wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki, w spółce komandytowo-akcyjnej uchwały walnego zgromadzenia a w spółce z oo.- zgody wszystkich członków zarządu. W spółce akcyjnej brak jest takiego ograniczenia. Prokura może być w każdej chwili odwołana. Prokura wygasa wskutek ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy. Otwarcie likwidacji spółki powoduje wygaśnięcie prokury i w tym okresie likwidacji prokura nie może być ustanowiona. Śmierć przedsiębiorcy oraz utrata przez niego zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury. Udzielnie i odwołanie prokury powinno być zgłaszane przez przedsiębiorcę do rejestru przedsiębiorców wraz ze wzorem podpisu prokurenta złożonym wobec sekretarza sądowego lub notarialnie poświadczonym. Prawo odwołania prokury nie podlega żadnym ograniczeniom. Umocowanie prokurenta do dokonywania czynności prawnych w imieniu spółki wygasa z chwilą odwołania prokury, a wobec osób trzecich z chwilą wykreślenia z rejestru. Wygaśnięcie prokury podlega wpisowi do rejestru i powinno być zgłoszone sądowi rejestrowemu przez zarząd spółki.
SPÓŁKA KAPITAŁOWA W ORGANIZACJI
Zgodnie z art. 161 k.s.h. z chwilą zawarcia umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, a w przypadku spółki akcyjnej zgodnie z art. 323 k.s.h. do objęcia akcji. Spółki kapitałowe w organizacji mogą we własnym imieniu nabywać prawa, własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywanym, czyli posiadają zdolność prawną i zdolność sądową. Spółce w organizacji jako ułomnej osobie prawnej przysługuje prawo do firmy czyli nazwy pod którą może ona pozywać i być pozywaną do sądu. Spółkę taką reprezentują wspólnicy do chwili ustanowienia zarządu, zarząd, pełnomocnik, a za zobowiązania spółki odpowiadają spółka i osoby, które działały w jej imieniu, założyciele, pełnomocnicy zgodnie z art. 13 §1 k.s.h. Odpowiedzialność osób ustaje z chwilą zatwierdzenia ich czynności przez zgromadzenie wspólników, a spółka kapitałowa w organizacji staje się spółka z o.o. albo spółką akcyjną w momencie wpisu do rejestru, równocześnie uzyskuje status podmiotu praw i obowiązków spółki w organizacji. Wspólnik lub akcjonariusz spółki kapitałowej odpowiadają zgodnie z art. 13 §2 k.s.h. solidarnie ze spółką za jej zobowiązania do wartości niewniesionego wkładu, określonego w umowie albo statucie spółki. Spółka kapitałowa w organizacji jest jednostką tymczasową i powinna ulec rozwiązaniu w przypadku niezgłoszenia jej do rejestru w ciągu 6 miesięcy od zawarcia umowy spółki z o.o., bądź daty sporządzenia statutu albo też odmowy przez sąd rejestrowy. Do spółki kapitałowej w organizacji w sprawach nieuregulowanych w k.s.h. stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące danego typu spółki po wpisie do rejestru. Zgodnie z art. 323 § 4 do praw i obowiązków oraz odpowiedzialności założycieli spółki w okresie przed powstaniem spółki w organizacji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej w organizacji. Zgodnie z art. 161 § 2 k.s.h. spółka z o.o. w organizacji jest reprezentowana przez zarząd albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników. Natomiast zgodnie z art. 323 §2 k.s.h. do chwili ustanowienia zarządu spółka akcyjna w organizacji jest reprezentowana przez wszystkich założycieli działających łącznie albo przez pełnomocnika ustanowionego jednomyślną uchwałą założycieli.
SPÓŁKI JEDNOOSOBOWE
Zgodnie z art. 4 §1 pkt.3 k.s.h. spółką jednoosobową jest spółkę kapitałową, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza. Założycielem spółki jednoosobowej może być zarówno osoba fizyczna jak i osoba prawna. Zgodnie jednak z art. 151 §2 k.s.h. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, a tym samym zgodnie z art. 301 §1 spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Ustawodawca rozróżnia spółki jednoosobowe które od powstania miały charakter jednoosobowy i takie które przybrały taką postać dopiero w wyniku nabycia przez jednego wspólnika wszystkich udziałów zgodnie z art. 166 §3 bądź akcji zgodnie z art. 319 §2 k.s.h.. Do jednoosobowych spółek kapitałowych stosuje się ogólne przepisy dotyczące odpowiednich typów spółek. Oznacza to, że spółka jednoosobowa może powoływać zarząd a w przypadku spółki akcyjnej także radę nadzorczą, podczas gdy kompetencje gromadzenia wspólników przysługują jednemu wspólnikowi, a w przypadku walnego zgromadzenia akcjonariuszowi.
ŁĄCZENIE, PODZIAŁ I PRZEKSZTAŁCENIE SPÓŁEK
Zgodnie z art. 491 §1 k.s.h. spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą oraz ze spółkami osobowymi; spółka osobowa nie może jednakże być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną. Połączenie może być dokonane bądź w drodze przejęcia jednej spółki czyli przejmowanej przez drugą przejmująca, bądź przez zawiązanie nowej spółki w ten sposób że na tę spółkę przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek, z zastrzeżeniem, że spółka przejmującą albo nowo zawiązaną nie może być spółka osobowa. Połączenie następuje z tzw. dniem połączenia czyli dniem wpisania połączenia do rejestru. Wpis taki skutkuje wykreśleniem z rejestru spółki przejmowanej lub spółek łączących się, co jest równoznaczne z ich rozwiązaniem. Zgodnie z art. 494 §1 i 2 spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki. Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej. Majątek każdej z połączonych spółek powinien być zarządzany przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną oddzielnie, aż do dnia zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzycieli, których wierzytelności powstały przed dniem połączenia, a którzy przed upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia o połączeniu zażądali na piśmie zapłaty. Jeżeli przepisy k.s.h. nie stanowią inaczej do łączenia się spółek stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące powstania spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej utworzonej w wyniku połączenia, zatem sąd rejestrowy może uchylić połączenie z przyczyn określonych w art. 21 k.s.h. Nie może to jednak nastąpić gdy od połączenia upłynęło 6 miesięcy. Podział spółki odnosi się wyłącznie do spółek kapitałowych i polega na zadysponowaniu majątkiem w całości lub części. Do podziału spółek konieczne jest spełnienie dwóch warunków wstępnych. Przede wszystkim przedmiotem podziału powinna być zawsze tylko jedna spółka, a ponadto podział powinien być ograniczony tylko do spółek kapitałowych z pominięciem osobowych. Zgodnie z art. 529 k.s.h. podział może być dokonany: 1) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie), 2) przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek), 3) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki), 4) przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie). Spółka dzielona zostaje rozwiązana bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w dniu wykreślenia jej z rejestru (dzień podziału nie dotyczy to jednak podziału przez wydzielenie, gdyż wydzielenie nowej spółki następuje w dniu jej wpisu do rejestru. W przypadku przeniesienia części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę, wydzielenie następuje w dniu wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej (dzień wydzielenia). Spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału. Na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej. Przekształcenie. Na podstawie przepisów k.s.h. możliwe jest dowolne przechodzenie od jednego typu spółki do innego, można wiec zmienić spółkę osobową w spółkę kapitałową i odwrotnie. Podobnie możliwe jest przejście w ramach danego rodzaju spółek od jednego typu do drugiego np. od spółki partnerskiej do spółki komandytowej. Zgodnie z art. 551 k.s.h. spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą). Spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową przez jej wspólników. Do przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową inną niż spółka jawna stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę handlową. Nie może być przekształcana spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości. Dniem przekształcenia będzie zawsze dzień zarejestrowania spółki przekształconej a jednocześnie dniem zniesienia będzie dzień wykreślenie z rejestru spółki przekształcanej. Spółce przekształconej przysługują zgodnie z art. 553 k.s.h. wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Wspólnicy spółki przekształcanej uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej. Do przekształcenia spółki wymaga się: 1) sporządzenia planu przekształcenia spółki wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta, 2) powzięcia uchwały o przekształceniu spółki, 3) powołania członków organów spółki przekształconej albo określenia wspólników prowadzących sprawy tej spółki i reprezentujących ją, 4) zawarcia umowy albo podpisania statutu spółki przekształconej, 5) dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształcanej.
OFERTA
Ten tryb zawarcia umowy wymaga uczestnictwa przynajmniej dwóch stron: oferenta i oblata. Oferent jest stroną inicjującą zawarcie i kształtującą treść przyszłej umowy. Oblata to adresat oferty, który może ofertę przyjąć lub odrzucić. W treści oferty wyróżnić należy dwa elementy: projekt umowy oraz stanowczy przejaw woli wywołania skutków prawnych określonych w tym projekcie. Minimalna treść oferty musi zawierać co najmniej tzw. essentialia negotii. Oferta jest skierowaną do oblata propozycją zawarcia umowy. Zgodnie z art. 66 k.c. kto oświadczył drugiej stronie wolę zawarcia umowy, określając w oświadczeniu jej istotne postanowienia (oferta), i oznaczył termin, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, ten jest ofertą związany aż do upływu oznaczonego terminu. Oblat doprowadza do zawarcia umowy przez złożenie oświadczenia woli, natomiast oferent wolę zawarcia umowy może wyrazić za pomocą znaków słownych, wystawienia rzeczy, ustawienia automatu w miejscu publicznym. Elementy decydujące o zakwalifikowaniu określonego stanu faktycznego jako oferty są następujące: 1.) wystawienie rzeczy musi być celowe, a więc zgodne z zamiarem oferenta, 2.) przedmiot oferty powinien być wystawiony w miejscu sprzedaży, 3.) rzecz powinna być wystawiona na widok publiczny w taki sposób aby była widoczna dla wszystkich ewentualnych nabywców, 4.) rzecz powinna być opatrzona ceną, która jest koniecznym składnikiem oferty sprzedaży. Oferent może złożyć oświadczenie woli poprzez zachowanie polegające na zaoferowaniu określonego świadczenia wybranemu oblatowi. Jednak takie postanowienie musi wynikać z umowy zawartej przez strony przed doręczeniem lub równocześnie z doręczeniem faktury, stanowiącej dokument rozliczeniowy określający wierzyciela i dłużnika, rodzaj, ilość towaru oraz cenę. Przyjęcie oferty to oświadczenie woli oblata składane drugiej osobie, czyli oferentowi. Złożyć je może wyłącznie osoba będąca adresatem oferty, jednak może ona również upoważnić do złożenia takiego oświadczenia osobę trzecią. Oblat nie ma możliwości przeniesienia uprawnienia do przyjęcia oferty w drodze czynności prawnej na inne osoby, bez zgody oferenta. Oferent musi otrzymać oświadczenie woli oblata w okresie związania ofertą. Złożenie drugiej stronie oferty powoduje stan związania nią oferenta. Do upływu terminu nie można zmieniać postanowień złożonej oferty. Kto złożył ofertę, jest nią związany aż do upływu wyznaczonego terminu, który może być wyznaczony w ofercie. Zgodnie z art. 66 §2 k.c. gdy termin nie był oznaczony, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą telefonu lub innego środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, jeżeli nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia. Oświadczenie woli o przyjęciu oferty może być wyrażone przez każde zachowanie się oblata, które ujawnia jego wolę w sposób dostateczny art. 60 k.c. Mogą to być znaki słowne przekazywane za pomocą pisma lub mowy, gesty i czynności symboliczne, czynności konkludentne, milczące przyjęcie oferty. Zgodnie z art. 69 k.c. jeżeli według przyjętego w danych stosunkach zwyczaju lub według treści oferty dojście do składającego ofertę oświadczenia drugiej strony o jej przyjęciu nie jest potrzebne, w szczególności jeżeli składający ofertę żąda niezwłocznego wykonania umowy, umowa dochodzi do skutku, skoro druga strona w czasie właściwym przystąpi do jej wykonania; w przeciwnym razie oferta przestaje wiązać.
ROKOWANIA
Rokowania in. negocjacje polegają na uzgadnianiu stanowisk przyszłych kontrahentów. Zgodnie z art. 71 k.c. ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje, skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do rozpoczęcia rokowań. Rokowania to proces stopniowego zbliżania się stanowisk przyszłych kontrahentów mający prowadzić do porozumienia dotyczącego wszystkich omawianych w trakcie negocjacji postanowień przyszłej umowy. Zgodnie z art. 72 k.c. jeżeli strony prowadzą rokowania w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem rokowań. Przy rokowaniach należy uwzględnić: zakres minimalnej treści negocjowanej umowy, ryzyko podejmowane do czasu zawarcia kontraktu bądź zakończenia fiaskiem procedury negocjacyjnej. Trzeba też uwzględnić możliwość zbadania sytuacji kontrahenta, prawną kwalifikację umowy, kondycję finansową kontrahenta, ekonomiczną i jego wiarygodność. Po rozpoczęciu negocjacji rozpoczyna się wymiana informacji, której celem jest opracowanie postanowień przyszłej umowy. W trakcie prowadzenia rozmów nie dochodzi do złożenia przez strony żadnych oświadczeń woli, dopóki umowa nie zostanie zawarta. Oświadczenia woli składane w trakcie rokowań nie wiążą stron. Staną się one wiążące dopiero z chwilą gdy umowa zostanie zawarta. Rokowania kończą się w chwili zawarcia przez strony negocjowanej umowy.
PRZETARG
Zgodnie z art. 70 k.c. umowa może być zawarta w drodze przetargu ustnego lub pisemnego. Ogłoszenie przetargu obejmuje co najmniej czas, miejsce, przedmiot oraz warunki przetargu. Brak któregokolwiek z tych postanowień zgodnie z art. 71 k.c. spowoduje, że będzie je można uznać najwyżej za zaproszenie do składania ofert. Elementami charakterystycznymi dla przetargu są: ogłoszenie przetargu, składanie ofert, przyjęcie wybranej oferty. Postępowanie rozpoczyna organizator poprzez ogłoszenie o przetargu zgodnie z art.. 70 §2 k.c., którego celem jest zaproszenie potencjalnych kontrahentów do wzięcia w nim udziału. Ogłaszający przetarg jest związany postanowieniami, które zawarł w ogłoszeniu. Zgodnie z art. 66 §1 złożona przez zainteresowanego w odpowiedzi na zaproszenie oferta przetargowa wiąże go swoimi postanowieniami. W postępowaniu przetargowym może występować tzw. wadium, gdy wzięcie udziału w przetargu organizator uzależnia od wpłacenia przez uczestnika określonej sumy. Wadium jest szczegółowo unormowane w warunkach przetargu, i stanowi swoiste zabezpieczenie wykonania umowy przez oferenta. Gdyby nie przystąpił on do wykonania zawartej w wyniku przetargu umowy, to wpłacone przez niego wadium przepada na rzecz organizatora przetargu. Przetarg ustny nazywany jest aukcją lub licytacją. Polega na ty, że organizator takiego przetargu po uprzednim zaproszeniu do udziału w aukcji lub licytacji oczekuje coraz korzystniejszych ofert, które są składane sukcesywnie przez biorących w niej udział licytantów. Postępowanie przetargowe rozpoczyna ogłoszenie jego warunków, a następnie określa się przedmiot umowy. Podanie najniższego lub najwyższego świadczenia licytanta może być objęte umową i nazywa się to ceną lub wynagrodzeniem wywoławczym. Równocześnie wzywa się do zaoferowania korzystniejszych ofert czyli postąpień. Oferty składane są kolejno, natomiast w przetargu pisemnym wszystkie one wpływają jednocześnie. Złożona w toku aukcji oferta wiąże licytanta, jednak zgodnie z art. 70 2 §1 k.c. oferta złożona w toku przetargu ustnego przestaje wiązać, gdy inny licytant złoży ofertę korzystniejszą albo przetarg zostanie zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej. Gdy pomimo trzykrotnego wywołania ostatniego przystąpienia przez prowadzącego aukcję, nie zostanie zgłoszona korzystniejsza propozycja, następuje potwierdzenie najkorzystniejszego przystąpienia tzw. przybicie. Towarzyszy mu oświadczenie prowadzącego że przyjmuje ofertę zgłoszoną przez ostatniego licytanta. Zgodnie z art. 70 2 §2 k.c. zawarcie umowy w drodze przetargu ustnego następuje z chwilą wybrania oferty. Przetarg pisemny uregulowany jest w art. 70 3 k.c. Istotę jego stanowi składanie w wyniku ogłoszenia o przetargu np. w prasie pisemnych ofert przez wszystkich zainteresowanych. Dla pisemnego przetargu charakterystyczne jest jednoczesność złożenia w określonym czasie wszystkich ofert oraz konieczności ich zgodności z kryteriami podanymi przez organizatora co jest określone w warunkach przetargu. Oferty są porównywane w celu dokonania najkorzystniejszego wyboru. Uczestnicy przetargu są związani złożonymi przez siebie ofertami aż do chwili zamknięcia przetargu. Jednak zgodnie z art. 70 3 §1 k.c. oferta złożona w toku przetargu pisemnego przestaje wiązać, gdy została wybrana inna oferta lub gdy przetarg został zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej. Ogłaszający przetarg ma obowiązek powiadomić niezwłocznie uczestników przetargu pisemnego o jego wyniku lub o zamknięciu przetargu bez dokonania wyboru. Powiadomienie wymaga pisma lub ogłoszenia w taki sam sposób, w jaki nastąpiło ogłoszenie przetargu. Umowa zawarta w trybie przetargowym może zostać unieważniona, gdyż zgodnie z art. 70 4 §1 k.c. strona umowy zawartej w drodze przetargu może żądać jej unieważnienia, jeżeli druga strona lub działająca z nią w porozumieniu osoba trzecia sprzecznie z prawem lub zasadami współżycia społecznego wpłynęła na wynik przetargu. Jeżeli umowa została zawarta na cudzy rachunek, jej unieważnienia może żądać także dający zlecenie. Uprawnienie powyższe wygasa zgodnie z art. 70 4 §2 k.c. z upływem miesiąca od dowiedzenia się o istnieniu przyczyny unieważnienia, nie później jednak niż z upływem roku od dnia zawarcia umowy.
