Polityka Wielopolskiego mogła odnieść sukces i uniemożliwić wystąpienie zbrojne, dlatego zwolennicy powstania za pomocą szeregu zamachów terrorystycznych ( druga połowa 1862 r. ) starali się uniemożliwić porozumienie między społeczeństwem a rządem. Min. zorganizowano zamach na Konstantego, na Wielopolskiego (były one nieudane ). 1 września 1862 r. komitet centralno-narodowy ogłosił się rządem narodowym i rozpoczął budowanie struktur w terenie z myślą o wywołaniu powstania wiosną następnego roku. Wielopolski wiedząc o istniejących przygotowaniach chciał rozwiązać sytuację za pomocą branki. To przyspieszyło tylko wybuch powstania. 22 stycznia 1863 r. komitet centralno-narodowy ogłosił manifest w którym obwoływał się tymczasowym rządem narodowym, wzywał do walki z zaborcą, jednocześnie ogłosił uwłaszczenie chłopów
1. Wszystkie grunty użytkowane przez chłopów przechodziły na ich własność.
2. Właścicielom obiecywano odszkodowanie z rąk państwa.
3. Osobny dekret stanowił, .ze za udział w powstaniu każdy chłop otrzyma 3 morgi ziemi z dóbr państwowych.
W nocy z 22na 23 stycznia stoczono ok. 30 potyczek, wszędzie niepomyślnych, ale armia rosyjska cofnęła się do większych miast czyli zostawiła pole powstańcom. Następną okolicznością, która wspomagała powstanie było przystąpienie do powstania Białych, którzy zostali do tego zachęceni przez rząd francuski Zachęta ta wynikała stąd, że prusy i Rosja podpisały konwencję o zwalczaniu powstań co zaniepokoiło Francję. Inne rządy jak Anglia, Austria zachowały życzliwość wobec powstania, bądź ograniczyły się do papierowych projektów.
