Słowo Stalinizm wzięło się od pseudonimu jednego z rządzących Rosją na początku XX wieku. Był to Józef Stalin. Jego prawdziwe nazwisko to I.W. Dżugaszwili, z pochodzenia Gruzin, urodzony w 1879 roku i zmarłszy w 1953 roku.
W latach 20, XX wieku Rosja przekształciła się w totalitarne państwo, w którym w sposób wyłączny rządziła partia komunistyczna. Jednak ogólne warunki życiowe ludności były nawet do zniesienia. Chłopi dostawali ziemię na własność i mogli uprawiać plony. W kraju także działali prywatni przedsiębiorcy. Tak wszystko wyglądało, gdy panował jeszcze Lenin. Gdy 1924 roku umiera Lenin, rozpoczynają się rozgrywki o władzę, głównie między Stalinem i Trockim. W 1926 roku, po dwóch latach walki o władzę, Stalin pokonuje Trockiego i staje na czele partii. W 1928 roku Trocki zostaje skazany na wygnanie z kraju, gdzie w 1940 roku zostaje zamordowany przez komunistycznego agenta w Meksyku.
Największe przeobrażenia w państwie radzieckim zaczęły się w 1929 roku, gdzie Stalin staje na czele Związku Radzieckiego. Sprawuje on nieograniczoną władzę w państwie. Jego rządy doprowadziły do ponownego pogrążenia kraju w kryzysie. Stalin uważał, iż należy dokonać szybkiego uprzemysłowienia państwa i modernizacji rolnictwa. Wydał wojnę rolnikom odbierając im ziemie, które otrzymali w wyniku rewolucji i zmusza ich, aby pracowali w kolektywnych gospodarstwach. Posunięcia te okazały się jednak katastrofalne w skutkach. Produkcja żywności gwałtownie zmalała, a polityka ekonomiczna Stalina doprowadza do klęski głodu i śmierci milionów ludzi, głównie na Ukrainie. Stalin okazuje się jednym z najokrutniejszych tyranów w historii ludzkości. Z jego rozkazu mordowano lub więziono każdego, kto występował przeciwko państwu radzieckiemu i jemu przywódcy. Tajna policja aresztowała setki tysięcy ludzi, którzy często za najbłahsze wykroczenia, byli zsyłani do łagrów. Łagry były to obozy dla więźniów, gdzie ginęły miliony ludzi. Jedynie program industrializacji okazał się częściowo sukcesem i Związek Radziecki wkrótce stał się mocarstwem przemysłowym.
W latach 1938 – 1939 Stalin przeprowadził czystki wewnątrz partii i armii. Czołowi działacze komunistyczni „przyznali się” do błędów w czasie pokazowych procesów. Ich wina jest z góry przesądzona, a procesy są parodią sprawiedliwości. Większość wyższych oficerów wojskowych zostaje skazana na śmierć.
W sierpniu 1939 roku Hitler zawiera porozumienie ze Stalinem w sprawie likwidacji państwa polskiego i podziału sfer wpływów w Europie (był to pakt Ribbentrop – Mołotow). Napaść na Polskę 1 września 1939 roku rozpoczyna II Wojnę Światową.
W 1941 roku Hitler atakuje Związek Radziecki. Najazd ten nosi nazwę „Operacja Barbarossa”. W 1948 roku oddziały Radzieckie zakładają blokadę Wschodniego Berlina. W 1949 roku zawiązuje się pakt Północnoatlantycki (NATO). W tym samym roku ZSRR przeprowadza pierwsze próby z bronią atomową. W 1953 roku umiera Stalin, a jego następcy aresztują i skazują na śmierć głównego szefa tajnej policji, znienawidzonego Berię.
Za koniec stalinizmu uważa się wystąpienie Nikity Chruszczowa na XX zjeździe KPZR w 1956 roku, gdzie poddał on ostrej krytyce okres władzy Stalina. Wkrótce ustrój jaki panował przez laty w Rosji, stał się wzorem dla wielu krajów na całym świecie.
