1. Początki panowania Piotra I (1689 – 1700)
– Rosja wciąż uchodzi za państwo bardziej azjatyckie niż europejskie
– odgrodzona od Bałtyku przez Szwecję
– od Morza Czarnego przez imperium osmańskie
– posiada tylko nad Morzem Białym zamarzający zimą port w Archangielsku
o wymiana handlowa z Anglia i Holandią
– rosnącą siłę militarną czują tez sąsiedzi
o brak zainteresowania PL ROS o przewagę na wschodzie
– zainteresowanie od 1676 – wojny z Turcją
– prawosławni ciągną do „Trzeciego Rzymu” – Moskwy
– prawosławie
o wyjazdy za granice na studia zakazane
o odgradza Rosję od żywszej wymiany handlowej
– gwałtowne wejście Rosji w Europę
– rozwija się handel i rynek
– obumierają stare instytucje monarchii stanowej – duma bojarska, sobór ziemski
– między narodowa armia
– Piotr wyrusza na Zachód celem zmontowania koalicji przeciw Turcji
– po powrocie chce upodobnić swych prawosławnych poddanych do Europejczyków z zachodu
o golenie bród
o niemieckie stroje
o palenie fajek
o kobiety mają brać udział w życiu towarzyskim
o zmiana kalendarza
o zawiesza urząd patriarchy
o modernizacja armii
– znosi formację strzelców
– „potieszne pułki” kadetów
– rekrutacja do służby stałej w pułkach regularnych
– nie udaje mu się wciągnąć państw do wojny z Turcją
2. Cesarstwo Rosyjskie Piotra I
– po pokoju nysztadzkim
– uwieńczenie zwycięskiej wojny
– reformy na dwa etapy
a. do bitwy nad Połtawą 1709 wojskowe
– powołanie Kancelarię Bliską
– Izba Burmistrzowska dla Moskwy
– podniesienie pozycji mieszczan
– zezwolenie na posługiwanie się przez nich praca chłopów
– reformy kościelne
o częściowa sekularyzacja
– budowa wojennego przemysłu
– reforma armii
– zniesienie
o pospolitego ruszenia
o strzelców
o wojsk zaciężnych
– pobór chłopskiego rekruta
– reforma pieniądza
– nowe podatki od wszystkiego
– wzrost obciążenia chłopów na rzecz państwa
b. przebudowa ustroju państwa
– powołanie Senatu Rządzącego
– przeniesienie stolicy z Moskwy do Petersburga
– przymusowe przesiedlenia by zaludnić to miasto
– zakaz budownictwa murowanego poza Petersburgiem
– Moskwa symbolem starej Rusi
– wzorem państwo szwedzkie i prusko – brandenburskie
– znosi Dumę Bojarską
– na jej miejsce Senat Rządzący
o miał z założenia tylko zastępować cara
o 9 osób
o zwierzchność nad całą administracją
o sąd
o projekty ustaw
– podział kompetencji
– 9 kolegiów
o Wojskowe
o Admiralicji
o Spraw Zagranicznych
o Dochodów Państwowych
o Wydatków Państwowych
o Kontroli Wydatków i dochodów
o Górnictwa
o Manufaktur
o Handlu
o Sprawiedliwości
o Dóbr Rodowych
– po 10 osób
– prezesi w senacie Rządzącym
– generał gubernator kontroluje
– Tajna Kancelaria, urząd kontroli finansów
– radykalna reforma władz kościelnych
o zniesienie urzędu patriarchy
o Prokopowicz
o cesarz głową cerkwi
o surowy zakaz przechodzenia na inną wiarę
o zwalczanie Unii i raskolników
– administracja
o 8 guberni
o gubernatorzy o szerokiej władzy
o Landraty – ciała doradcze
o zwiększenie liczby guberni do 19
o przemieniono w obwody wojskowe
o 50 prowincji
o wojewodowie
o Główny Magistrat miejski
– zniesienie hetmanów
– Kolegium Małorosyjskie
– pensje stałe dla urzędników
– spisy ludności w celach podatkowych
– wprowadzenie pogłównego
– podatki egzekwowane przez wojsko
– znosi powszechną powinność wojskową szlachty
– ujednolicił jej status prawny
– znosi podział na wotczyny i pomiestia
– uznaje wszystkie dobra za wotczyny
– niknie różnica między bojarami a dworianami
– jednolity stan szlachecki
– zakaz dzielenia dóbr ziemskich
– tabela rang 14 stopni w armii i flocie i administracji
– cała szlachta zobowiązana do dożywotniej służby
– każdy musi zaczynać od najniższego szczebla
– przymus szkolny
– osiągnięcie 11 = szlachectwo
– nowa arystokracja
– konieczność urządzania wystawnych przyjęć
– rozbudowa szkolnictwa
– zakładanie szkół
– budowa kanałów na wzór Holandii
– rozwój hutnictwa
– przemysł stoczniowy
– eksporter żelaza
– merkantylistyczna polityka handlu
– najsilniejsza flota wojenna na Bałtyku
– prawo wojenne
