BYRONIZM
Nurt ten rozwinął się w latach 1812 – 1830. Człowiek, który wyznawał byronizm był zazwyczaj skłócony ze światem i innymi ludźmi.
Cechy byronizmu:
nienawiść do świata ucisku
nakaz bezkompromisowej walki ze wszystkim co ogranicza swobodę
CECHY BOHATERA BYRONICZNEGO
człowiek dumny i wyniosły
człowiek wyobcowany z otaczającego go świata
indywidualista (w swój własny sposób postrzega świat)
jest obciążony tajemnicą z przeszłości
nie jest skłonny do pokory i skruchy
jest skłonny do śmiałych i desperackich czynów
jest odważny, śmiały i niezwykły, dotyczy to też siły charakteru
przedkłada uczucia i emocje nad rozsądek i rozum, bywa bardzo impulsywny
bohater tragiczny (tragizm potęgowany jest przez nieszczęśliwą miłość)
nie ma sojuszników
jest skłócony ze światem i nie chce zgodzić się na rządzący nim porządek
poświęca własne życie osobiste dla wyższej idei
jest bohaterem aktywnym, który walczy o wolność i swobodę
CECHY POWIEŚCI POETYCKIEJ („GIAUR”)
utwór fabularny
posiada akcję
narracja w trzeciej osobie
kilku narratorów (pierwszy to narrator wszechwiedzący, drugi narrator bohater)
narratorzy są często subiektywni
brak chronologicznego ułożenia wydarzeń
narrator reguluje prezentowanie fabuły, tak aby ukazać tragiczne elementy
nastrój ponury, tajemniczości, grozy
przyroda wzmaga nastrój
egzotyka scenerii, dotyczy umiejscowienia akcji w przestrzeni, w przeszłości (sceneria orientalna)
słownictwo orientalne
występowanie bohatera byronicznego
powiązanie narracji z innymi rodzajami literackimi
TREŚĆ I PROBLEMATYKA UTWORU „GIAUR”
Giaur (niewierny) przybył z Grecji, z Wenecji. Był chrześcijaninem ale zmienił wiarę na muzułmanizm. Prowadził życie rycerza. Był wykształcony i zacnie urodzony. Zabił on Hassana z chęci zemsty za zabicie ukochanej. Giaur urasta do rangi bohatera tragicznego. Utracił kobietę, którą kochał. Sprzeniewierzył się prawom natury (zabił), z drugiej zaś strony czynił to w imię miłości, czyli prawu natury. Giaur cierpi. Wstępuje do zakonu. Odsuwa się od świata zewnętrznego i chce odprawić pokutę, która polega na ograniczeniu wolności i swobody, czyli tego czego w swoim postępowaniu był rzecznikiem. Zawsze był człowiekiem czynu i nagle pozbywa się tego. Nie zwierza się nikomu. Nie chce zapomnieć o swoim czynie. Przed śmiercią postanawia się wyspowiadać. Nie był to jednak typowa spowiedź. Nie okazuje skruchy. Jest to bardziej opowiadanie o sobie. Nie chce rozgrzeszenia i nie oczekuje współczucia. Nie wstydzi się tego co zrobił i nie ukrywa tego. Chce spowiadającego przerazić tym jakim jest łotrem. Pokazuje mu jak bardzo jest niezależny.
