Zakony rycerskie w średniowiecznej Europie
ZAKONY RYCERSKIE
– feudałowie natrafiają na wrogość i opór
– ta wrogość także w stosunku do pielgrzymów odwiedzający h miejsca święte
– pielgrzymi potencjalna kadrą sił więc trzeba się nimi zaopiekować
– powstają hospicja dla wędrujących
– dla chorych szpitale
– instytucje takie były jeszcze przed krucjatami
o stosunkowo nieliczne
o pod zarządem bractw
– gdy utrwalone rządy łacińskie – ewolucja
– trzeba oprócz opieki zabezpieczyć ich przed grasującymi bandami saraceńskimi
– państewka łacińskie ubogie w ludność do tego przydatną
– trzeba było stworzyć coś nowego
TEMPLARIUSZE
– pierwsza skromna próba 1118 Hugon z Payens
– zbiera kilku towarzyszy
– postanawiają poświęcić się obronie pielgrzymów
– bractwo od lokum – dawnej świątyni Salomona – Templariusze
– interesują się nimi cystersi
o najgorętsi propagatorzy idei krucjat
– z ich ramienia Bernard z Clairvaux pisze regułę opartą na cysterskiej
– 1128 zatwierdzona przez papieża
o podwaliny dla niespotykanej dotąd formy zakonnej
– na czoło bracia świeccy
– śluby
o czystości
o posłuszeństwa
o ubóstwa
o obrona pielgrzymów
o walka z niewiernymi
– popularność
– odpowiada ideom świata
– obojętna narodowość
– powoływano do życia inne zakony
o gdy wymagał tego interes feudałów
JOANNICI I ZAKON MONTJOYE
– reorganizacja dawnego bractwa św. Jana
– szpital i hospicjum w Jerozolimie
– powstają z tego Joannici
– raczej podział narodowościowy – Włosi
– ten układ decyduje o powołaniu trzeciego zakony Montjoye przez HIS Rodryga
– ale szybko wchłonięty przez templariuszy
KRZYŻACY
– czysto niemieccy
– ze zreorganizowanego w 1190 niemieckiego bractwa szpitalnego
– celem zapewnienie cesarstwu trwałego oparcia na brzegach Lewantu
– istotnym zadaniem miała być pomoc w razie planów kolonialnych dynastii Sztaufów na Bliskim Wschodzie
USTRÓJ ZAKONÓW RYCERSKICH
– wyjęte spod władzy miejscowej hierarchii kościelnej
– podlegają bezpośrednio kurii rzymskiej
– władza świecka tez nie ma na nie żadnego wpływu
– „państwo w państwie”
– rządzone przez autonomiczne władze
o na czele obieralny wielki mistrz
o ma do pomocy kilku urzędników zajmujących się poszczególnymi dziedzinami życia
– mnisi dzielą się na
o rycerzy
tylko element feudalny
tylko o ni mogą piastować urzędy zakonne
oni tez decydują o polityce zakonu
o kapelanów
tylko ci, którzy maja święcenia
różnice pochodzenia społecznego nie odgrywają roli
o braci służebnych
wszyscy świeccy
nie feudałowie
– podział klasowy
– zamieszkują wspólnie ufortyfikowany dom zakonny
– na jego czele stał komtur
– rozrost potrzeba tworzenia prowincji zakonnych
o na ich czele wielcy komturowie
– członkowie ślubują ubóstwo
o pojmowano to jako dot. zakonników
o zakon sam w sobie może posiadać ziemie i bogactwa
o ludność poddańczą
– sprężysta administracja, wyzysk ludności poddańczej gruba forsa
– odgrywają rolę bankierów
o templariusze
– właściwym terenem działalność brzegi Lewantu
– dopóki istniały tam formacje łacińskie mieli rację bytu
– polityka wybitnie egoistyczna
– ostra rywalizacja pomiędzy poszczególnymi zakonami
– zwierzchność papieska coraz bardziej iluzoryczna
– stanowią z wolna coraz bardziej suwerenne instytucje