Wojna Północna

Wojna Północna

1. Szwecja i Dania. Początki panowania Karola XII
– po traktacie w Lundzie (1679) 20 letni pokój
– Szwecja
o utraciła na rzecz Brandenburgii część Pomorza
o utrzymała Skanię
o utrzymała dominującą pozycję na Bałtyku
– utrata Skanii przez Danię
– Bałtyk Szwedzkim jeziorem
– monarchie absolutne w obu krajach
– Dania handel i rybołówstwo
– Szwecja – świetne wojsko
– przyjazne stosunki z Anglią i Holandią
– Karol XI SZW wielki ekonom
– walka z magnaterią po rewindykacji dóbr
– spoistość pułków
– budzi się dawny duch ekspansji
– księstwo holsztyńskie kością niezgody
– przy młodym królu Karolu XII wykwalifikowana ekipa
– zrzuca regencję i ogłasza się pełnoletnim
– odnawia kontrakty
– po zniszczeniu kilku portów księcia Fryderyka przez Danię Szwecja wkracza do Holsztynu
– nieświadoma koalicji zmontowanej przeciw niej

2. Liga Północna przeciw Szwecji
– pacta conventa Augusta II
– Inflanty I Patkul
– sasko duński sojusz defensywny 1698
– omawianie bałtyckich planów z Piotrem I
– August II bierze w opiekę wojska inflanckie
– zmiana przymierza z Danią na zaczepno – obronne
– wysłanie Patkula z misją do Moskwy
– zawarcie traktatu prieobrażeńskiego
– traktat z Brandenburgią
– celem ligi dokonanie rozbioru szwedzkiego
– August II ma otrzymać w dziedziczne władanie Inflanty
– Rosja ma mieć Ingrię i Estonię
– Dania chce holsztyn i Sund
– Brandenburgia chce Pomorze ze Szczecinem

3. Zwycięstwa Karola XII. Podbój przez Szwecję Polski i Saksonii
– 1700 wojska saskie do Inflant
– oblężenie Rygi
– Dania atakuje Holsztyn
– wojska rosyjskie na granicy
– Szwecja ze wsparciem Danii i WB zajmuje Kopenhagę
o pokój w Travendal
o książe holsztyński uzyskuje swoje prawa
– Rosja atakuje Narwę
– Karol XII do Estonii
– na odsiecz Narwy
– klęska Rosjan
– rozpada się koalicja antyszwedzka
– Karol uznaje się za miecz w ręku boga
– zwraca się przeciw Sasom
– wypierają ich spod Rygi
– pokonuje je tez nad Dźwiną
– Polska do tej pory neutralna
– na Litwie wojna domowa
– Sapiehowie po pomoc do Szwecji
– ich przeciwnicy wiążą się z Rosją
– Karol domaga się detronizacji Augusta
– jego wojska nie czekając na odpowiedź
– konfederacja w Środzie, w Warszawie
– detronizacja Augusta, Leszczyński na jego miejsce
– łupiestwa wojsk szwedzkich
– RP terenem wojny
– rozbicie wojsk saskich pod Wschową
– Karol wkracza do Saksonii
– pokój w Altranstad
o zrzeczenie się praw do korony
o zerwanie przymierza z carem

4. Decydująca rozprawa między Szwecją a Rosją. Bitwa pod Połtawą i jej następstwa
– po bitwie pod Narwą Rosja zyskała czas
– przelanie dzwonów cerkiewnych na armaty
– huty
– pobór rekruta
– chłopi do manufaktur
– obciążenia na chłopów
– 1702 działania zaczepne Rosji
– budowa twierdz
– zdobycie Dorpatu i Narwy
– Szwedzi prowadzą wojnę na koszt Polski
– konfederaci utrzymują stosunki z Rosja
– układ Karola i Leszczyńskiego z Mazepą
– Karol ma zamiar uderzyć na Moskwę
– zdetronizować cara
– ARMIA ROSYJSKA SIĘ COFA
– Hołowczyn
– zwrot karola na Ukrainę
– rozbity Lowenhaupt i tabor
– Mazepa się łamie
– żadna pomoc z Polski
– ku Połtawie- ros. magazyny żywności
– 8 07 1709
– Karol XII ranny nie może osobiście dowodzić
– Rosjanie znacznie silniejsza artyleria
– Karol XII ucieka do Polski
– armia przestaje istnieć
– punkt zwrotny
– odradza się Liga Północna
– Dania wkracza do wojny
– restauracja panowania Wettina w PL

5. Dalsze zmagania nad Bałtykiem i koniec wojny północnej
– Szwecja coraz gorzej
– Rosjanie opanowują Finlandie
– Hanower i Prusy też przeciw Szwecji
– Karol XII ucieka z Benderu do Stralsundu
– potem do Skanii
– utrata wszystkich zamorskich prowincji
– w Szwecji Karol tłumi opór
– zawiesza działalność konstytucyjnych władz
– zaprowadza reżim wojennego absolutyzmu
– Deputacja Zakupów
– alianci spierają się o łupy
– Piotr I nie chce oddawać Inflant
– dodatkowo opanował polskie lenno – Kurlandię
– Meklemburgia
– antyrosyjski zwrot w polityce angielsko – hanowerskiej
– Gortz rozdmuchuje wszelkie ogniska
– wizja zupełnie nowego porządku w Europie
o Szwecja + Rosja + Hiszpania + Francja + Turcja
o z tego jakobicka Anglia
o hiszpańska Italia
o Węgry Rakoczego
o Polska Leszczyńskiego
o szwedzko – rosyjskie kondominium na Bałtyku
– 1717 koniec działań przeciw Szwecji
– rokowania pokojowe na wyspach Alandzkich
– Szwecja ma odstąpić Rosji
o Inflanty
o Estonię
o Ingerię
o Karelię
– Rosja ma oddać
o Finlandię
o udzielić pomocy Szwecji w wojnie z Hanowerem
o i z Danią
– mówiono o detronizacji A II i powrocie Leszczyńskiego
– płynna wtedy sytuacja w EU
– Karol XII na Norwegię wyrusza
– umiera
– zerwanie rokowania
– zwrot antyrosyjski w polityce
– montowanie koalicji przeciw Rosji
– Karol VI, Jerzy I i August II przymierze w Wiedniu
– cesarz upoważnia Hannower do okupowania Meklemburgii
– dawni alianci zawieraja z SZW traktaty
o Hannower otrzymał Bremę i Verden
o Prusy – część szwedzkiego Pomorza
o Dania – wolność od szwedzkich ceł w Sundzie i wolna rękę w Holsztynie
– na czoło wysunęła się WB
– Norris wypływa, ale 3 x nieskutecznie
– piotr wycofuje swe wojska z RP i Mekllemburgii
– PL nie zgadza się na przystąpienie do traktatu wiedeńskiego
– cesarz tez zadowolony
– Prusy na stronę Rosji
– 1721 Nystad – pokój ROS -SZWED
– Rosja dostała
o Inflanty
o Estonię
o Ingrię
o Karelię
o Ozylię i Dago
– Szwecja dostała
o Finlandię
o 2 mln talarów rosyjskich
o nie popieranie przez Rosje pretensji to tronu szwedzkiego księcia holsztyńskiego

6. Skutki wojny północnej
– wszyscy pożywili się z wyjątkiem Augusta II
– nie ma szans na odzyskanie Inflant spod ogromnej Rosji
– RP traci zwierzchność nad Kurlandią
– skrajne wyczerpanie RP
– brak pokoju ze Szwecją – później odnowienia przyjaźni
– kres ery mocarstwowej w Szwecji
– wywalczenie dla Rosji rangi mocarstwa
– uzyskanie oka na morze
– posiada nowych poddanych