Głównym przedstawicielem patriotyzmu jest w Panu Tadeuszu – Jacek Soplica – jest to bohater jakiego nie spotykaliśmy dotychczas w poznanych utworach romantycznych znamienną cechą tej postaci jest dynamiczność jej charakteru i osobowości poznajemy go jako „zawadiackiego paliwodę”, którego gorąca miłość, porywczość temperamentu i doznana krzywda doprowadziła do zbrodni do zabicia stolnika rozpoczyna się w duszy Jacka przełom moralny, który wypali w nim ogniem cierpień przywary szlacheckie i osobiste i wykuje zeń rycerza walki o wolność narodu nie będzie to już ten typ polityka, który publicznie wygłasza hasła patriotyczne i postępowe, a w życiu osobistym kieruje się egoizmem klasowym jak Horeszko, ani samotny bojownik w rodzaju Konrada Wallenroda. Jacek Soplica działa wśród mas szlachty zaściankowej i chłopstwa(ks. IV wrs. 277-452)
a/ pobudza ich patriotyzm
b/ organizuje powstanie
jest to działacz polityczny zespalający w sobie patriotyzm ze szczerym demokratyzmem znała ten typ działacza Polska od czasów Kościuszkowskich, dopiero jednak z Jackiem Soplicą wkroczył on do poezji.
Czy Jacek Soplica jest bohaterem romantycznym ?
I tak i nie. Najlepiej określić go jako nietypowego bohatera romantycznego.
Część życiorysu Jacka Soplicy pasuje do schematu bohatera romantycznego:
I etap: młodość bohatera
odbiega od typowego układu – Spolica jest zawadiaką, hula, bierze udział w sejmikach – zupełnie nie pasuje do portretu uduchowionego, samotnego, wrażliwego poety.
Lecz miłość Jacka do Ewy Horeszkówny jest nieszczęśliwa. Uczucie nie może zrealizować się w małżeństwie – zostaje zerwane ręką ojca panny.
W życiu Jacka Soplicy dokonuje się metamorfoza po zabójstwie Horeszki (nie po odmowie Horeszków ręki Ewy)
Spolica przemienia się w ks. Robaka (przeistoczenie zaznaczone zmianą imienia)
Jako ks. Robak, bohater nosi wiele cech romantycznych.
Teraz jest :
a/ samotny,
b/ waleczny,
c/ tajemniczy,
d/ jest bojownikiem o sprawy kraju,
e/ działa w ukryciu,
Lecz niedziała jednostkowo, nie bierze całej idei wyzwolenia na siebie, przeciwnie jego działalność jest racjonalna, jest jednym z wielu emisarjuszy, przygotowuje powstanie na Litwie.
Poza tym nietypowa dla bohatera romantycznego jest a/ skromność ks. Robaka b/ nie ma tu cienia wywyższenia się ponad tłumy, przeciwnie jest głęboka pokora (imię Robak) c/ i szczera pokuta.
