Renesansowi twórcy byli olśnieni starożytną kulturą. Antyk określił renesans; stał się głównym źródłem tej epoki. Najświatlejsze umysły epoki studiowały historię starożytnych, ich dorobek literacki, filozoficzny oraz języki.
Jan Kochanowski uchodzi za najwybitniejszego twórcę epoki odrodzenia, gdyż dbał on o artyzm języka, kształt swojego stylu i formę uprawianych gatunków, a przede wszystkim posiadł wszechstronną, olbrzymią wiedzę.
Znał języki klasyczne: łacinę, grekę, hebrajski, studiował literaturę i filozofię antyczną. Jego pieśni, fraszki, treny, elegie i dramaty są napisane według reguł klasycznych. Jego obfita twórczość nierozerwalnie łączy się z antykiem
Duży wpływ na Jana Kochanowskiego wywarł Horacy – pierwszy twórca pieśni. Niektóre pieśni poety są przekładami utworów Horacego. Motyw poety jako indywidualisty i przekonanie o jego wyjątkowości, jako jednostki obdarzonej poetyckim talentem przejął Jan Kochanowski również za antycznym twórcą. Talent zapewniał poecie wieczną pamięć potomnych – sławę nieśmiertelną. Horacjański motyw exegi – monumentum (pomnik sobie stawiam), czyli przekonanie, ze twórczość przetrwa wieki i zapewni poecie nieśmiertelność, wyraża Jan Kochanowski w Pieśni XXIV.
Za starożytnym poetą Jan Kochanowski propaguje również filozofie antyczna tj. epikurejska należy używać życia, poznać jego rozkosze dążyć do szczęścia i „chwytać dzień” (carpe diem), bo wszystko przemija; stoicka powinno się zachować umiar i spokój, męstwo i cnotę, dobra sławę, największe szczęście tkwi w zachowaniu harmonii ducha. Liczne przykłady odniesienia do nich możemy odnaleźć w pieśniach.
Na przykład ,,Pieśń IX” mówi o radość życia, o tym, że należy się bawić, ale zachować umiar i rozwagę. Poeta twierdzi, że nikt nie wie co nas czeka jutro (napomina o krótkości żywota): ,,Kto tak mądry, że zgadnie co nań jutro przypadnie”
W ,,Pieśni V” (,,Ten pan zdaniem moim, kto przestał na swoim”) Autor pisze, iż nie ważne są wartości materialne, lecz moralne: uczciwość, harmonia ducha, poczucie sprawiedliwości. Życie przemija, wiec po co gromadzić bogactwa, trzeba się cieszyć z tego co się ma.
Natomiast ,,Pieśń XX” mówi o tym, że w życiu jest czas zabawy i powagi.
Z kolei ,,Pieśń o Sobótce” jest twór liryczny o charakterze wyraźnie sielankowym. Składa się z krótkiego wstępu, opisującego obchody Sobótki na wsi w wieczór świętojański; potem następują pieśni dwunastu panien. Obok nuty miłosnej, w pieśniach poszczególnych panien brzmi pochwała życia na wsi, dobrze znana z utworu Reja ,,Żywot człowieka poczciwego”.
Poeta nie zazdrości tym, którzy wysługują się na pańskich dworach, szukają bogactwa w zamorskich podróżach, zarabiają w sądach jako obrońcy, lub co gorsza, narażają życie dla zysku. Natomiast oracz swą pracą na roli zapewni dostateksobie, rodzinie i czeladzi, tym bardziej, że oprócz plonów z ziemi, dostarcza wełny. Po zebraniu plonów natomiast nadchodzi czas błogiego odpoczynku przy ciepłym kominku, pora zabaw towarzyskich, polowań, łowienia ryb. Poeta przedstawia w wypowiedzi panny XII typowo sielankowe obrazy:
,,Stada igrają przy wodzie,
A sam pasterz siedząc w chłodzie,
Gra w piszczałkę proste pieśni,
A Faunowie skaczą leśni”.
Również w ,,Pieśni XIX” poeta gardzi dobrami doczesnymi. Ponad wszystko ceni sobie zostawiony po sobie ślad. Za prawdziwego człowieka uważa kogoś, kto żyje nie tylko po to, aby zaspokajać własne potrzeby, ale również po to by przekazać coś światu, wykorzystać swój talent, na zawsze pozostać w sercach i pamięci ludzi.
Jan Kochanowski uznawany jest przez wielu za ojca literatury polskiej. Nie jest to stwierdzenie bezpodstawne, ponieważ istnieje wiele powodów, by go w ten sposób określać. Jak większość twórców okresu odrodzenia, był twórcą dwujęzycznym. Początkowe utwory pisał po łacinie, by później tworzyć niemal wyłącznie po polsku. Jako jeden z pierwszych twórców polskich wprowadził, do literatury polskiej cechy odrodzenia. Stało się tak, ponieważ przez długi czas przebywał on we Włoszech. Stąd jego twórczość inspirowała wielu innych poetów i pisarzy, jak na przykład A. Mickiewicza („Pan Tadeusz – Inwokacja”), J. Porazińską („Kto mi dał skrzydła”), B. Leśmiana („Urszula Kochanowska”) lub W. Broniewskiego („Anka”). Sądzę, że nie powinniśmy mieć wątpliwości mówiąc, że Jan Kochanowski jest w pełni renesansowym twórcą.
