„Czekając na Godota” Samuel Beckett
Estragon i Vladimir- Włóczędzy. Ich los może odmienić Godot- marzenie, wymysł. Gdy oni czekają na Godota pojawiają się Pozzo i Lucky. te dwie pary spotykają się codziennie, lecz w pierwszej chwili nigdy nie poznają się wzajemnie. Między pierwszym dniem a drugim istnieją jednak różnice. Pierwsza para bohaterów dojrzewa w zwątpieniu, druga ulega regresowi fizycznemu. Wizja ta ma charakter paraboliczny. Dwie pary bohaterów obrazują dwa podstawowe oblicza człowieka( gatunku i jednostki). Każda postać odzwierciedla jedną z dwóch podstawowych cech każdego oblicza. Estragon- biologiczna natura człowieka, zakorzenienie w świecie zwierzęcym. Vladimir- poza(ponad) biologiczne, metafizyka. Dążenie do wyrwania się z więzów natury. Pozzo – wizerunek cielesności człowieka, bytu materialnego. Lucky- To wszystko co nie daje się wyrazić w kategoriach materialnych.$ Ludzkość należy do świata bezrefleksyjnej przyrody. Pod pewnym względem różni się od innych form bytu. Różnica polega na wyobcowaniu. Ludzkość nie jest pogodzona ze swoim statusem, odnajduje się w świecie jako coś niepełnego
„Rok 1984” George Orwell
(Winston Smith, Julia) Antyutopia, Protest przeciwko totalitaryzmowi.Zasady działania mechanizmów tot.: niewydolność ekonomiczna-wszystko na zbrojenia. Konieczność zastraszenia jednostki. System jest w stanie każdemu przypisać winę. Człowiek pozbawiony własnej tożsamości. Obraz systemu: Prawa jednostki nie istnieją, ludzie cały czas śledzeni. Wielki Brat- Wszechmocny, nieomylny, wieczny. system wyrabia wrażenie, że jest wszechmocny i ludzie oddają mu boską cześć, wyrabia nawyk szpiegowania. Przeszłość wyglądała tak jak chciała partia (nawet kreowała ludzi nieistniejących). Ideologia kreuje wizję świata, w którym wszystko jest dobre
„Mistrz i Małgorzata” – Michaił Bułhakow
Problematyka ogólnoludzka i wiecznie aktualna (filozoficzna, metafizyczna, etyczna, historyczna, polityczna).
1. Powieść o walce dobra ze złem. Dyskusję eksponuje bal u szatana. Dobro- nosiciele miłości – Ha Nocri, Małgorzata, zło- Wśród ludzi egzyst. w machinie totalitaryzmu. Szatan- uosobienie zła, tutaj czyni dobro.
2. Powieść o totalitaryźmie- Moskwa- Miasto ludzi zastraszonych. Zyjących pod presją NKWD. Osaczeni wszechwładnym donosem i ingerencją polityki we wszystkie dziedziny życia. Poglądy- jak system. Powieść o władzy, sposobie jej sprawowania, dylematy- Piłat i Szatan.
3. Powieść o człowieku – O odpowiedzialności jednostki za swoją misję i za dzieje ludzkości- Protest przeciwko sprzeniewierzeniu się własnym poglądom i uleganiu zew. naciskom: Piłat, Mistrz paląc książkę. Problem uwikłania człowieka w rzeczywistość, postawy jaką wobec niej przyjmuje, walki dobra ze złem jaka się w nim odbywa. tyczna i filozoficzna wykładnia sensu powieści.
„Dżuma” Albert Camus
Należy przyjąć określoną postawę wobec zła- Ciągły bunt. Ofiarność i bezinteresowne poświęcenie się dla idei ratowania człowieka. Umiejętność zrezygnowania ze spraw osobistych w imię dobra wspólnego. Solidarność z zagrożonymi, pomoc upadłymi tym, którzy mogą przegrać. Umiejętność konfrontowania własnej postawy z warunkami chwili. nadrzędną wartością- Pomoc innemu człowiekowi.
