SPOIWA HYDRAULICZNE – wapno hydrauliczne i wszystkie odmiany cementów portlandz., cementy hydrauliczne, żużlowe, porcelanowe.
a) wapno hydrauliczne – surowiec do wypalania: wapienie margliste, krzemionkowe, charakt. składu chemicznego, wskaźnik hydrauliczny (stosunek wagowy tlenków 1,79) temp. 900-1000 po wypaleniu —— wapna szarego lub żółtego. W zależności od składu chem. Cechy techn. wapna hydratyz.: duży stopień rozdrobnienia (pozostałość na oczku 0.,2mm <0,5%); niska gęstość obj. =500-800kg/m3. Zastosowanie: zaprawy murarskie, tynki zewn., farby wapienne.
b) cementy portlandzkie – spoiwo hydr. otrzymane przez zmielenie klinkieru cementowego z gipsem i dodatkami hydraulicz. Surowce: wapień i glina lub margle. Przeciętnie do prod. cem. port. stosuje się 72-78% skł. wapiennych i 22-28% czystej od zanieczyszczeń gliny. Metody prod. cem. port.: a) na mokro – surowce przed wypałem przemielane przemielane są z nadmiarem wody; b) na sucho – 6% wody w stos. do całości surowców. Temper. wypału 14500 – otrzmuje się klinkier cementowyw postaci kulistych ziaren 3-20mm. Najlepsza wytrzymałość przy składzie. SiO2 (21-25); Fe2O3+FeO (1-6); CaO (62-67); MgO (1-1,7); Al2O3 (3-7); SO3 (1-2). Reagują ze sobą tworząc krzemiany, gliniany i żelazogliniany wapnia, z których najważniejsze to alit (krzemi. trójwapn.) C3S jest go 50-60%, charakt. się najsilniejsz. właściw. hydraul. i wydziela dużo ciepła podczas wiązania. Belit (krzemi. dwuwapn.) C2S jest go 15-25%. Glinian trójwapn. C4AF nie mniej niż 10%, jego obecność świadczy o koloryczności cementu (ciepły podczas wiązania). Brownwilleryt nie mniej niż 7%, znajduje się w części zeszkliwionej klinkieru, ma słabe właściwości hydrauliczne, wiąże szybko, słaba wytrzymałość. Za przyrost wytrzymałości odpowiedzialne są alit i belit. Gips surowy dodaje się żeby zwolnić czas wiązania. Dodaje się go do klinkieru cementowego. Wiązanie i twardnienie: Zaczyn cement. gęstnieje i staje się ciałem stałym. Okres od momentu rozpoczęcia gęstnienia do stwardnienia – nazywa się wiązaniem. Określa się aparatem Vicata. Okres od momentu zakończenia wiązania do nabrania cech wytrzymałościowych – nazywa się okresem dojrzewania (28dni). Opis procesu na skutek reakcji wody z cementem powstają prod. hydrolizy i hydratacji. Podst. skł. cementu C3S ulega hydrolizie 3CaO.SiO2+mH2OCaO . SiO2 . nH2O+2Ca(OH)2. a potem hydratacji 3CaO . Al2O3+6H2O3CaO . Al2O3 . 6H2O. Procesy te zachodzą najpierw szybko tworząc zawiesinę nierozpuszczalną w wodzie. Po 7 dniach mają 70% wytrzymałości maxym., potem wzrasta przez 28 dni. Cement należy polewać wodą 7 dni, hutnicze 14. Klasyfikacja: c. portl. CEM I
c. portl. żużlowy CEM II/A-S CEM II/B-S
c. portl. krzemionkowy CEM II/A-D
c. portl. popiołowy CEM II/A-V CEM II/B-V
c. portl. wapienny CEM II/A-L CEM II/B-L
c. portl. żużl-popioł CEM II/A-SV CEM II/B-SV
c. hutniczy CEM III/A
c. pucolanowy CEM IV/A CEM IV/B
A i B oznczają różną ilość zmielonego żużla
ZACZYNY – mieszanina spoiwa z wodą i dodatkami regulującymi wiązanie i barwnikami. Gipsowy: mieszanina gipsu z wodą i dodatk. spowalniającymi wiązanie. Zastosowanie: do prod. prefabrykow. płyt Pro-Morta; do płyt gips. – karton. GK; sztukatele; tynki ozdobne; prace montażowe; kleje. Cementowy: mieszan. cementu z wodą i dodatkami mączki bentolitowej (rośnie z wodą). Zastosowanie: do iniekcji (wstrzykiwane pod ciśnieniem podłużne otwory lub szczeliny); wypełnienie kanałów kablowych w sprężonych konstrukcjach kablowo – betonowych; do wzmacniania uszkodzonych budynków kamiennych i betonowych; wzmacnianie podłoża budowlanego. ZAPRAWY – mieszanina spoiwa, drobnioziarnistego kruszywa 0-2mm, mączki kamiennej, dodatki regulujące wiązanie, uszczelniające, napowietrzające, pigmenty. Zastosowanie: łączenie elemtów przegród budowlanych; wypełnianie spoin umożliwiających równomierne przenoszenie obciążeń przez ścianę i uszczelnienie jej; tynki elewacyjne wewn. i zewn.; zabezpieczenie bryły budynku przed szkodliwymi war. atmosf. Klasyfikacja: zapr. murarskie, tynkarskie, ciepłochłonne, jako tynki szlachetne, wodoszczelne, żaroodporne. Np. z. cement. 1:3 (1 cz. spoiwa, 3 cz. kr. drobnego); z. cement. – wapien. 1:0,5:6 (1 cz. spoiwa cem., 0,5 cz. spoiwa wap., 6 cz. kruszywa drobnego) Wapienne: składa się z ciasta wapiennego i piasku lub wapna hydratyzowanego oraz wody. Zastosowanie: murowanie fundamentów i ścian bud. jednokondygn.; wykonywanie obrzutki pod tynki zwykłe wewn.; wykonywanie narzutu na tynki wewn. i zewn.; wykonywanie kładzi tynków zwykłych zewn. Gipsowe: gł. skł. to wapno hydratyz. Zastosow.: do tynkowania ścian wewn. np. gipsowa zaprawa tynkarska GT służy do wykonywania jedno warstwowych tynków wewn. Ma wydłużony czas wiązania, dobrą przyczepność, można ją stosować na różne podłoża (cerasmiczne, cegła wap. – piask., beton zwykły, komórkowy). Cementowe: skł. piasek, cem., dodatki uplastyczniające, uszczelniające, pigmenty, preparaty przyspieszające wiązanie. Cement. – wapien.: skł. cem, ciasto wapienne, wapno hydratyz. Zastosow.: mury poniżej izolacji poziomej; wznoszenie ścian; tynki wewn. i zewn.; układanie płytek podłogowych i ściennych. Specjalne: cementowe z dodatkami przyspiesz. wiązanie; cementowe wodoszczelne; do torkretowania (natryskowe): gwarantują wodoszczelność; stosuje się do warstw izolacyjnych na masywach betonowych; zaprawy i wzmacniacze konstrukcji żelbetowych w zbiornikach; w miejscach narażonych na działanie wody i oparów agresywnych. Cipłochronne: skł. cement, woda, kruszywo (lekkie, drobne), żużel granulowany, paleniskowy, granulki styropianu. Ogniotrwałe: do wykonywania spoin w murach ogniotrwałych, powinna być mączka, nie może mieć wapna i cementu (niska temp. topnienia), dodaje się glinę ognioodporną, wypełniaczem jest szamot. Termalitowa – wypełniaczem jest kwarcyt zmielony. Suche zaprawy do tynków szlachetnych: mieszanina cementu, wapna hydrat., mączki wapiennej, kruszywa, barwników. Polimerowe: skł. drobnoziarniste kruszywa, z dodatkiem spoiw cementowych i wapiennych oraz żywic w postaci emulsji. Zastos.: na zewn. i wewn. bud.; tynki i wypełniacze w murach.
WYROBY Z ZACZYNÓW I ZAPRAW zaczyny gipsowe: płyty ścienne Pro-Monta; gipsowo kartonowe GK (jako okładzina ścienna; sufit podwieszany; ścianki działowe). Zaprawy cementowe: dachówki, gąsiory, pustaki cementowo-gipsowe do przewodów wentylacyjnych, dymowych, spalinowych, wyroby azbestowo-cementowe (eternit). Zaprawy wapienne: cegły i bloczki wapienno-piaskowe (silikatowe) (mieszanina piasku kwarcowego, wapna palonego, wody), cegły pwłne i bloki drążone. Zastos. silikatów: ściany konstr. zewm i wewn, tynkowane i nie, ściany działowe. Walory: niski współcz. przew. ciepl, trwałe, odporne na korozje, wysoka Rc, mrozoodp, odpone ogniowo.
TYNKI mineralne: skład: spoiwo (cement, wapno), wypaełniacz (krusz. miner.), pigmenty. Odporne na ogień, deszcz, przepuszcz. parę wodną. żywiczne: spoiwo (wielkocząst. polimer w postaci zawiesiny), wypełniacze (mineral.), pigmenty, domieszki (preparaty grzybobójcze). Trudno palne, odp. na wodę, mała przepuszcz. pary wodnej. np. tynki akrylowe. krzemiany: spoiwo (szkło potasowe z domieszką dyspersji różnych polimerów), wypełniacze i pigmenty mineralne, domieszki (antypieniące i zagęszczające). Odporne na deszcz, przepuszcz. parę wodną. silikatowe: silikon + pigmenty. łączy zalety tynków mineralnych i żywicz. Zwiększają trwałość ściany, odporne na deszcz, przepuszcz. parę wodną, nie wiążą brudu.
KRUSZYWA ziarniste materiały natur. lub sztuczne, stosow. jako skł. zapraw i betonów, nawierzchni drogowych, warstw filtracyjnych i drenażowych. Dzieli się je na mineralne (naturalne: niekruszone (piaski) i kruszone; łamane: zwykłe (nieforemne), granulowane (krępe) oraz sztuczne. W zależności od uziarnienia są 3 rodzaje: drobne do 4, grube 4-63, b. grube 63-250. Uziarnienie kruszywa zawartość ziarn poszczególnych frakcji w %. Frakcja to ziarna kruszywa o wielkościach ograniczonych dwoma kolejnymi sitami. Grupa frakcji to zbiór ziarn obejmujących 2 lub więcej frakcji. Ziarno to pojedyncza część mat. ziarnistego. Wielkość ziarna to umowny wymiar największego ziarna przechodzącego przez dane sito kontrolne. W zależności od ob. wyróżniamy lekkie (ze skał porowatych, wapienie porowate), zwykłe (przeciętne do betonów zwykłych) i ciężkie (ze skał ciężkich lub kruszywa lub z okruchów metali do celów specjalnych). W zależn. od składu: piasek (uszlachetniony i zwykły o frakcjach 0-2mm), żwir, grys i grys z otoczaków (jednofrakcyjny 2-4-8-16-31,5-63, wielofrakcyjny 2-8, 2-16, 2-31,5, 2-63), mieszanki kruszyw naturalnych (kr. łamane 0-31,5, 0-63).
TWORZYWA SZTUCZNE skład: polimery, stabilizatory, barwniki, antyutleniacze. Klasyfikacja polimerów: ze wzgl. na chemiczny sposób otrzymania Powstałe w wyniku : -modyfikacji naturalnych związków wielocząsteczkowych; powstałe wyniku polireakcji subst. małocząsteczkowych. Subst. wielko cząsteczkowe: polimeryzacyjne, polikondensacyjne, poliabdycyjne. Polimeryzacja – łączenie monomerów zawierających wiązania wielokrotne zachodz. bez wydzielania prod. ubocznych. (homopolimery – PCV, polietylen PE) (kopolimery – butadien, styren). Polikondensacja – stopniowo przebiegająca reakcja z wydzieleniem prod. zw. chem,. wody, amoniaku: poliamidy, żywice poliestrowe. Poliabdycja – stopniowo przebiegająca reakcja związana z przegrupowaniem atomów wodoru. ZAachodzi bez prod. ubocznych. Powst.: żywice epoksydowe, poliuretany. Ze wzgl. na wł. uzytkowe elastomery – tworzywa które poddane w temp. pokojowej obciążeniu, ulegają dużym odkształceniom. Plastomery – tw. które w charakt. war. temp. i obciążęniu zachowują kształt. Dzielą się na: termoplastyczne (miękną pod wpływem ciepła, zmiany zach. bez zmian skł. chem.: PCV, polistyren, poliamidy). Termoutwardzalne (t> zach. nieodwrac. zmiany: poliestry, fenoplasty). Chemoutwardzalne (ulegają utwardz. w temp. pokojowej: żywice poliestrowe, epoksydowe). Stabilizatory – uplastyczniają subst. wielkocząsteczk., umożliwiają większy zakres stosowania w temp. Właściwości techniczne: 900-1800 kg/m3, piankowe 10-400, przewodn. cieplna =0,023-0,062 W/m*K, palność (chlor i krzem obniża palność), odporne na korozję chem., biolog., cz. atmosf., wł. elektroizolacyjne. Zastosowanie: podłogi ochronne, powłoki na przeowdy elektryczne. Wady: ładują się elektrycznie (brudzi się). Wyroby: podłogowe: płytki PCV, sztywne jednowarstwowe, wielowarstwowe (vinicam), wykładziny halowe PCV, jedno wielowarstw. z warstwą ocieplaj. z filcu lub pianku, wykł. dywanowe, gumowe. Masy podłogowe: żywice syntetyczne jako posadzki: odporne na środ. agresywne, robione z żywic epoksydowych, akrylowych, mają dużą wytrzymałość mech., nie iskrzą się, są to masy chemoutwardzalne (plastidur, elastur). Masy nawierzchniowe: nawierzchnie sportowe (torpol).
BETON – materiał otrzym. przez zmieszanie wypełniacza ze spoiwem i wodą. Na skutek reakcji reakcji fizykochem. zachodzi wiązanie i otrzymujemy monolit. Podział: lekki rodzaj kruszywa: 300-600 sztuczne (keramzyt, glinopozyt, elpozyt) zastosow.: izolacje; sztuczne i naturalne lekkie 600-1000 oraz porowate 1000-1800 zastosow.: izolac.-konstr.; zwykły 1800-2800 rodzaj krusz.: mineralne (naturalne, łamane) zastosow.: izolac.-konstr.; ciężki >2800 rodz. krusz.: mineral. ciężkie (baryt, bazalt), miner. sztucz. (wióry stalowe) zastosow.: osłony biolog. w reaktorach jądrowych. Beton zwykły wykonany ze spoiwa cement., wody, krusz. mineral. o frakcjach piaskowych i grubszych oraz ewentualnych dodatków i domieszek chemiczn. Składniki betonu: cementy: -czas wiąz. począt. 40-60 min. kon. 10h; -im większa powierzchnia właściwa ziaren tym > prawdop. wiązania dla cementu o przyspieszonym czasie wiązania i wysokich wytrzymałości; -wodożądność cem. (ilość wody jaką należy dodać do 1kg cem., aby mieszanka bet. miała założoną konsyst. ciekłość; -wytrzym. na ścisk. (klasa) 32,5 42,5 52,5. Kruszywa powierzchnia: kula, dwukrotnie łamane ziarna (duża powierzchnia, potrzebuje dużo zaczynu na otoczenie ziarna) mają duże tarcie wewnętrzne. Wymagania: wytrzymałość (marka) 10, 20, 30 dla otoczaków i 50 dla bazaltu i granitu; wskaźnik rozkruszenia (miażdżenie); nasiąkliwości nie powinno być; mrozoodporność; zawartość ziarn nieforemnych (płaskie i długie są słabe, utrudniają mieszanie i układanie mieszanki bet., obniżają wytrzymałość), pyłów (0-0,63mm) , zanieczyszczeń obcych (gruz ceglany jest niepotrzebny), organicz. (torf, humus są szkodliwe, opóźniją wiązanie), związków siarki. Uziarnienie kruszywa optymalne uziarnienie stosu okruchowego gwarantuje jak najniższą jamistość. Gwarantuje, że można użyć jak najmniejszą ilość wody aby zagwarantować otulinę dla kruszywa. Metody: pkt. piaskowy, Kuczyńskiego. Rodzaj kruszywa jest istotny w przypadku stos. go do bet. -Łamane i natur. są stos. do bet. zwykłych; -ze skał magm. i węglan. do bet. narażonych na środ. agresywne; -wielofrakcyjne i mieszanki kruszyw do bet. o przeciętnych wymaganiach; -piaski uszlachetnione do bet. o specjalnych wymaganiach (wodoszcz., mrozoodp.). Ziarna kruszywa nie powinny być > 1/3 najmniejszego wymiaru poprzecznego elementu, nie > ¾ odległ. w świetle między prętami zbrijenia leżącymi jednej płaszcz. prostopadłej do kier. betonowania. Woda zarobowa: rola fizyczne: zmniejsza tarcie w czasie mieszania rozdrabnia ziarna kruszywa, jest aktywatorem wiązania, wyzwala reakcje hydratacji i hydrolizy. Domieszki do betonu – produkt chemiczny dodawany w niewielkich ilościach do mieszanki betonowej w celu modyfikowania właściwości. Zazwyczaj domieszki chemiczne powinny być rozpuszcz. w wodzie zarobowej, co gwarantuje obecność związków chem. w całej miesz. zarobowej. Dodaje się ich 0.2 – 5% w stos. do masy cementu dlatego nie uwzgl. się ich w skł. mieszanki betonowej. Klasyfikacja. 1 grupa modyfikujące wł. reologiczne mieszanki betonowej tzn. konsystencje i urabialność oraz pozwalające na zredukowanie ilości wody zarobowej. uplastyczniające (plastyfikatory) zwiększają ciekłośćmiesz. betonowej. Pozwalają na zdjęcie nadmiaru wody od 8-18% dodaje się 0,2-0,5% masy cementu; upłynniające (super plastyfik.) redukują 18-30% wody. Dodaje się 0,5-5% masy cementu. 2 grupa modyfikujące przebieg wiązania i twardnienia. Przyspieszające twardnienie (zwiększa intensywność przyrostu wytrzym. w 1 okresie twardnienia), opuźniające (przeciwmrozowe) podwyższają temp. hydratacji cemen.; 3 gr. napowietrzające Celem jest kontrolowane wprowadzenie pęcherz. powietrza 5% w stos. do cementu, nie muszą być rozpuszcz. w wodzie. np. granulowany żużel wielkopiecowy, popioły lotne, pucolany. Mieszanka betonowa mieszanina wszystkich skł. przed związaniem zaczynu, jest ciałem o wł. zbliżonych do do ciała lepko plastycznego o pewnym stopniu płynności umożliwiające ułożenie jej w formie lub w deskowaniu. Konsystencja – stopień ciekłości który zależy od spójności i sił tarcia wewnętrznego jaki występuje między cząsteczkami skł. stałych. Ocena: Ve-Be ( wilgotna, gęstoplastyczna, plastyczna) i stożek opadowy (półciekła, ciekła). Urabialność – Zespół wł. mieszanki który zapewnia łatwe przyjmowanie kształtu formy lub łatwe przy możliwie najniższym zużyciu energii zagęszczenie mieszanki. Porowatość – mieszanka bet. powinna być ciałem bezporowatym.
Wytrzymałość na ściskanie – wart. naprężenia jakie w stanie jednoosiowego ściskania przenieść może materiał. Zależy od: wytrz. podst. skł. (stwardniałego zaczynu i od materiału krzuszywa); od objętościowych udziałów tych skł.; przyczepności między nimi; >c/w; klasy cem.; Wytrz. kruszywa zależy: od rodz. skały z jakiej krusz. powstało; od kształtu ziaren. Trwałość betonów – czas w którym wybrane właściwości użytkowe materiału eksploatowanego w danych warunkach nie pogorszą się poniżej dopuszczalnego poziomu. Destruakcja powodowana przez: wodę; gazy zawarte w powietrzu atmosf.; roztwory wodne w czasie obniżonych temp. Oddziaływania te powodują: destrukcję mrozową – o charakt. mech.; destr. korozyjną – o char. chemicznym lub fiz. – chem. Zapewnianie trwałości betonu. Media cieplne lub gazowe dostają się przez sieć otwartych porów w betonie; pory w kruszywie; przez pory na granicy zaczynu i kruszywa. Aby zamknąć dopływ mediów należy uwzgl. wykonywanie mieszanki o wysokim c/w; stosow. szczelnego uziarnienia kruszywa; stosowanie kruszyw o w miarę krępym kształcie ziarn. Przyspiesz. dojrzewania betonu mechaniczna – zagęszczanie z użyciem docisku; zagęszczanie przy jednoczesnym zwiększeniu c/w; rewibracja; ultrawibracja. chemiczna – stosow. cem. szybkotwardniej.; stos. domieszek chem. przyspiesz. wiązanie. Met. obróbki cieplnej – nagrzewanie różnymi mediami w różnych warunkach; stosow. gorących mieszanek lub gorącego formowania promieniami podczerwonymi w podwyższonym ciśnieniu (autoklawizacja).
BETONY LEKKIE: kruszywowe, komórkowe, piankobetony, bet. z wypełniaczami organicznymi. B. KRUSZYWOWE. ob zależy od kruszywa stos. do tych bet. Zazwyczaj stos. kruszywa sztucz. choć są lekkie krusz. mineralne – tufy. W zależn. od stos. uziarnienia kruszyw bet. lekkie charakt. się strukt.: str. zwarta o porowatości do 10%; Właściw. zbliż. do bet. zwykłych ze wzgl. na niską wytrz. i ograniczoną izolacyjność betony te są zaliczane do bet. izolac. – konstr. str. półzwarta charakt. się porowatością (15-30%), charakt. że występ. niedobór frakcji 0-4 mm; Ograniczone drobne frakcje i zwiększenie porowatości uzyskuje się znacznie obniżając ob, beton izol. – konstr. str. jamista porowatość 30%, brak frakcji drobnych 0-4 mm, wolne przestrz. nie są wypełniane zaczynem. ob najniższa, zalicza się do bet. izolac. Kruszywa sztuczne w zależności od rodz. surowca i technologii wykonania dzielimy na: a) kruszywa z surowców mineralnych poddawanych obróbce termicznej np. keramzyt (jest otrzymyw. przez wypalanie surow. ilastych, pęczniejących w wysokiej temp.) i glinoporyt (otrz. przez spiekanie sur. ilastych i przekruszenie spieku); b) kr. z odpadów przymysł. poddawanych obróbce termicznej np. łupkoporyt (otrz. przez spiekanie łupków przywęglowe i przekruszenie spieku); c) kr. z odpadów przymysł. nie poddawane dodatkowej obróbce termicznej np. elporyt (otrz. przez rozdrobn. żużli odprow. z palenisk pyłowych w elektrowniach), żużle hutnicze, pumeks hutniczy, kr. z żużla paleniskowego (otrz. się przez odsianie żużla palenisk. popiłu, a pozostały spiek kruszy się i rozsiewa na frakcje) i popiół lotny (powst. ze spalenia węgla kam. w paleniskach elektrow. i jest wychwytywany za pomocą elektrofiltrów z gazów spalinowych) d) kr. organiczne ze spienionych żywic syntetycznych (granulowany styropian) oraz kr. poch. roślinnego (wióry, stróżka drewniana). B. KOMÓRKOWE Porowata str. powstała w wyniku spulchnienia mieszanki brt. w wyniku wydzielania się gazów. Dodaje się pył aluminiowy – solbet. PIANOBETON porowata str. powst. przez spulchnienie specjalnymi pianami np. mydła żywiczne, środki powierzchniowo czynne BET. Z WYPEŁN. ORGANICZ. np. odpady drewniane, wiórki, trociny, stróżka drewniana.
Zalety bet. lekkich: – niska objętość; korzystne wł. izolacyjne. Wady: – niska Rc; większy skórcz. Projektuje się te betony przez: – met. doświadczalne – kolejnych; – met. obliczeniowe. Wytwarzanie Kr. dozuje się objętościowo w zależn. od str. jaką ma posiadać, woda dozowana do uzyskania określ. konsyst., mieszanie wydłuża czas wiązania. Stosować betoniarki przeciwbieżne. Zagęszczanie – wibrowanie bet. jamiste zagęszcza się przez sztychowanie. Dojrzewanie – metodą przyspieszoną przy pomocy obróbki termicznej. BETONY WYSOKICH WYTZRYM. cechy: a) dobra urabialność świeżej miesz. betonowej utrzymujaca się przez ok. 1 h. b) Rc po 28 dniach >60 Mpa c) duża trwałość związana ze szczelnością. BWW są wykonywane w sytuacjach szczegól.: – niekorzystne war.; – wysokie budynki; – klimat morski; – niskie temp. Skład: cementy bez dodatków powyżej klas 42,5; dodatki i domieszki (stos. się mikrokrzemionkę – ma na celu uzupełnienie mikropowierzchnii) Kruszywo – łamane, magmowe, bazaltowe, granitowe. Pogarszają urabialność; dodaje się dodatki – plastyfikatory i superplatyf. Całe kruszywo powinno być tego samego rodzaju – drobne 0-2 mm. Jest ograniczenie dmax =16,5 mm a w szczeg. przypadk. 8 mm. Technologie wykonywania mieszanie jak w bet. zwykłym, bet. przeciwbieżna, dodatki muszą być rozp. w wodzie zarobowej. Pielęgnacja przy wysokich c/w i wysokiej klasie cementu nastepuje szybki przyrost wytrz. w krótkim czasie, wysokie ciepło hydratacji. Aby zapobiec powstaniu rys należy te elementy zakryć czymś wilgotnym co by blokowało wysodtawanie wody z betonu. BETONY SPECJALNE budowlne hydro. – bet. hydrotechniczny. stosowanie do bud. wodnych: – podpory mostowe; – obudowa zbiorników wodnych; – zimowe war. klimatyczne; – wszędzie gdzie działa woda. Cechy: wodoszczelny, mrozoodporny, wytrz. na ścieranie. BETONY OGNIO I ŻAROODPORNE na temp. 450-500 stosow. przy wykonyw. konstr. z przewodami dymowymi, kotłów i pieców CO. Skład: kr. skalne magmowe lub które zostało uzyskane w tak wysokich temp. np. ceramiczne np. cegły zwykłej klinkierowej, bądź kruszywo sztuczne – keramzyt lub kr. z żużla wielkopiecowego. Wypełniacze mączki szamotowe i azbestowe. BET. ODPORNE NA ŚCIERANIE – nawierzchnie drogowe, lotniskowe, w halch przemysłowych, posadzki i podłogi. Kruszywo – niezwietrzałe, nieporowate, magmowe dmax =16 mm. Cement – klasy 32,5 i wyżej. Grubość warstwy bet. ścieranego nie może być <5 cm przy układaniu na starej warstwie; i nie 30 Mpa. Kr. magmowe, cementy wysokich klas, konsyst. gęstoplast. Pielęgnacja – szczegółowe żeby nie powstały skurcze. BETONY OSŁONOWE służą do osłaniania prom. jonizującego. Łatwość układania miesz. betonowej, wysoka ob., duża ilość wody związanej (bez odparowania, wysokie c/w), mała rozszerzalność i skurz, duże przewodn. cieplne, duża odporn. na gazy, temp. >300. Spoiwo – cem. portl. wys. klasy. Kruszywo – sklane (ze skał ciężkich baryt, limonit, magnetyt) lub stalowe. Mieszanie w bet. przeciwbieznych. Układanie – nie może być przerw technologicznych (nie może być rys i rozwarstwień). BET. ŻYWICZNE (epoksydowe) mała porowatość, duża mrozoodporność, odporn. na agresje chem., Rc 50-100 MPa, duzy skurcz, duża rozszerz. cieplna, mały moduł srężyst. Zastosow. – w bud. przemysł., na zbiorniki cieczy agresywnych, rurociągi chemoodporne, elementy zapór. FIBROBETONY to tworzywa których matrycę stanowi bet. cementowy a dodatkowymi skł. są włókna (stalowe, polipropylenowe, węglowe). Dodatek włókien ma za zadanie scalanie takiej matrycy betonu, zadaniem ich jest ograniczenie powst. rys skurczowych. Zastosow. płyty nośne i nawierzchnie drogowe i lotniskowe, elem. narażone na oddział. dynamiczne, elem. falochronów, maszyn o działaniu udarowym, na obudowy budowli podziemnych, elem. obiektów hydrotechnicznych, tam gdzie jest działanie wody. Fibrobetny z wł. polipropylenowych: posadzki przemysł., monolityczne zbiorniki żelbet., zbiorniki w oczyszcz. ścieków, wyk. cienkościennych elem. elewac., bet. stosowane do wypełniania większych ubytków w remontowanych elementach żelbetowych.
