Apokalipsa
Jest to rodzaj utworu biblijneg. Słowo apokalipsa pochodzi z języka greckiego (apokalipsis ) i oznaczało odsłonięcie, objawienie. w którym mówi się o tajemnicach dotyczących sensu dziejów i końca świata.
Nazwę tę nosi ostatnia księga Nowego Testamentu, która powstała w czasie prześladowań pierwszych chrześcijan zapoczątkowanych w 64 r. n.e. za Nerona. Autorem jej jest św. Jan ewangelista, który doznał objawienia (według tradycji) na wyspie Patmos. Apokalipsa jest pełna symboliki trudnej do zrozumienia. Jest to szczególny rodzaj wypowiedzi biblijnej opisującej tajemnice czasów ostatecznych i wyjaśniającej sens dziejów. Apokalipsa jako ostatnia księga Biblii zamyka całość ?historii świętej?opisująca zagładę świata i powstanie „Nowego Świata” zanim nastąpi jego koniec i Sąd Ostateczny. Apokalipsa zawiera bardzo liczne odwołania do Starego Testamentu. Tradycja za autora uważa Jana Ewangelistę (choć nie jest to pewne, a eschatologia księgi różni się od eschatologii Ewangelii Jana). Księga zawiera wizje apokaliptyczne i ma wyraźne piętno prorockie. W 7 wizjach proroczych ukazane są pod postaciami symbolicznych obrazów ?dzieje przyszłych cierpień i końcowego triumfu?, kościoła i tych wiernych którzy doznali tego zbawienia na ?Sądzie Ostatecznym?.
Adresatami Apokalipsy byli chrześcijanie z Azji Mniejszej u schyłku starożytnego świata. Księga ma jednak wymiar ponadczasowy, uniwersalny. Ukazuje zmagania się zła i dobra, chaos i upadek ludzkości oraz przywracanie ładu i sensu świata w wymiarze ostatecznym.
Apokalipsa św. Jana jest najbardziej tajemniczą księgą Nowego Testamentu, obfitującą w symboliczne wizje ? obrazy , znaki, liczby . W literaturze polskiej wątek apokalipsy odnawia się nie tylko w licznych wizjach sądu ostatecznego, ale także w świadomości ludzi współczesnych w wymiarze historycznym i katastroficznym, np. okres II wojny światowej nazywano ?apokalipsą spełnioną?.
Symbole występujące w Apokalipsie św. Jana i ich znaczenie:
– Lew ? zwycięstwo
– Łuk ? magiczna moc
– Pieczęć ? zakończenie, wyrok
– 4 ? liczba ziemska, wymierna, materialna
– Alfa i Omega ? początek i koniec
– Purpura ? upokorzenie
– 7 ? liczba mistyczna i tajemnicza
– 7 gwiazd ? Aniołowie 7 kościołów ? kapłani
– 7 świeczników ? 7 kościołów
– Anioł ? Biskup kościoła
– 666 ? znak szatana
– drzewo oliwne ? sprawiedliwość
– waga ? sprawiedliwość
– Babilon ? symbol miasta grzechu i obłudy
– 3 ? Trójca Święta
– 44 ? liczba mistyczna
– 12 ? Apostołowie
– wąż ? szatan
– jezioro ognia ? piekło
– zwierze z ludzką twarzą ? śmierć
– Wół ? siła
– Orzeł ? zręczność
– 7 pieczęci ? symbol wyroków Bożych
– bestia ? antychryst
– jeźdźca na białym koniu ? symbolizuje zwycięstwo ewangelii
– jeździec na koniu barwy ognia ?symbolizuje wojnę
– jeździec na czarnym koniu z wagą w ręce ? symbolizuje głód
– jeździec na koniu trupio białym ? śmierć
– Baranek ? Chrystus
– 24 starców ? 24 świętych ze Starego Testamentu
– biel ? czystość i szlachetność
– złote wieńce ? dostojeństwo
– 7 lamp ? 7 darów Ducha św.
– Morze ? dystans
– 4 zwierzęta ? 4 strony świata
– skrzydła ? kosmos
– człowiek ? mądrość
– smok ? zło
– niewiasta ? Maryja, lud Boży
– 12 gwiazd ? 12 pokoleń Izraela
– rogi ? siła
– 7 głów szatana ? pełnia zła
– księżyc ? nieumiejętność
– pustynia ? czas odpoczynku i próby
7 czaszek ? plagi zesłane na świat
Podstawową zasadą interpretacji Księgi Apokalipsy jest dostrzeżenie w tej Księdze symbolicznego przedstawienia zasad działania Boga, aktualnych dla wszystkich czasów: Księga jest dana ludziom wszystkich epok, ma charakter uniwersalny. Tradycja Kościoła przyjmuje jednomyślnie taką właśnie interpretację Księgi, odnoszącej się do czasu działania Kościoła Jezusa Chrystusa w świecie: czasu od powołania Kościoła do przyjścia Jezusa w chwale.
O Księdze Apokalipsy wiadomo, że jej czytanie i słuchanie jest obdarzone błogosławieństwem Bożym: jest to księga do czytania i słuchania, i do przestrzegania jej słów – z pewnościa nie do zachowywania jej na „kiedy indziej” z powodu jej rzekomej trudności i nieprzystępności! Bóg jest blisko i wzywa swój Kościół do traktowania serio przesłania Księgi Apokalipsy:
Błogosławiony każdy, kto czyta i słyszy słowa tego proroctwa i zachowuje wszystko, co jest w nim napisane. (…) Już wkrótce przyjdę! Błogosławiony, kto przestrzega słów proroctwa tej księgi (Ap 1,3;22,7).
Jest to wezwanie i obietnica, które dotyczą także nas. Zachęcamy do podjęcia tego wezwania, pamiętając o dwóch pożytecznych sprawach:
– Przede wszystkim pamiętajcie o tym, że nikt nie jest w stanie sam zrozumieć żadnego z proroctw zawartych w Piśmie, ponieważ nie z woli człowieka powstały proroctwa; to jakby Duchem Świętym niesieni przemawiali święci mężowie.*(2P 1,20-21) Lektura jest pożyteczna dla człowieka wierzącego, proszącego o pomoc Ducha Świętego.
– Po drugie, pamiętajmy, że są ludzie, którzy poświęcili tej Księdze naprawdę dużo czasu i są w stanie przybliżyć jej rozumienie – warto skorzystać z ich doświadczenia i znajomości biblijnego języka symboli, sięgając po jedną z wielu dostępnych publikacji na temat Apokalipsy.
Interpretacje te wychodzą z założenia, że Księga jest adresowana do każdego pokolenia chrześcijan – i dla każdego z nich w równym stopniu natchniona i ważna. Skupiają się one na próbie wyjaśnienia współczesnego znaczenia tekstu przez jego krytyczne badanie (krytyka tekstu, krytyka literacka, krytyka form, analiza retoryczna i semiotyczna). Zastosowanieaparatu hermeneutycznego ma na celu próbę zrozumienia wizji autora, ukrytej pod bogatym językiem symboli. Zakłada się teandryczny charakter tekstu biblijnego (gr. ???? theos – ‚Bóg’ ????, dopełniacz ??????, aner, andros – ‚mąż, człowiek’) – tekstu pisanego przez człowieka pozostającego pod natchnieniem, ale używającego do przekazania natchnionych treści języka, charakterystycznego dla swojej epoki, środowiska i kultury. Egzegeza zakładająca tekstu oparta na metodzie historyczno-krytycznej zakłada uniwersalny charakter Księgi Apokalipsy – jest to księga aktualna dla wszystkich czasów, dana ludziom wszystkich epok, a jej interpretacje zawężające jej znaczenie – preterystyczna, historyczna i futurystyczna – uważane są za nieprawidłowe metodologicznie (tzn. niespójne z całością biblijnego przekazu).
Treść księgi
Prolog księgi określa ją jako „objawienie Jezusa Chrystusa, które dał Mu Bóg aby ukazać swym sługom, co musi stać się niebawem”, które otrzymał autor nazwany Janem. Księga jest zaadresowana do siedmiu Kościołów do których Jan „współuczestnik w ucisku i królestwie i wytrwaniu w Jezusie” kieruje proroctwa, oceniające ich cnoty i zasługi, a także wady i grzechy. Następnie Jan opisuje wizję Boga zasiadającego na tronie czci oddawanej Mu przez 24 Starców i 4 Istoty żyjące oraz Baranka otwierającego „księgę zapisaną wewnątrz i na odwrocie”, zapieczętowaną na 7 pieczęci, których otwarcie wiązało się z wydarzeniami na ziemi. Po otwarciu siódmej pieczęci następuje wizja 7 trąb, których brzmienie również wiąże się z wydarzeniami światowymi. Po wybrzmieniu siódmej trąby ukazała się Niewiasta, która porodziła Syna i walka w niebie między Michałem i jego aniołami a Smokiem i jego aniołami. Smok przekazał władze bluźnierczej Bestii, na usługach której była inna Bestia, której imię jest 666. Po jej przejściowym triumfie następuje triumf Baranka, któremu towarzyszą 144 000, wizja żniwa i winobrania, otwarcia świątyni Przybytku Świadectwa i 7 plag, spadających na ludzkość. Następnie autor kreśli wizję upadku i zagłady Wielkiego Babilonu, ostatecznej walki Słowa Boga z Bestią, Sądu Ostatecznego i Miasta Bożego – Nowego Jeruzalem. Księgę wieńczy wyrażenie przekonania o rychłym powtórnym przyjściu Jezusa: „Mówi Ten, który o tym świadczy: ?Zaiste, przyjdę niebawem?. Amen. Przyjdź, Panie Jezu!”
Jak współczesny człowiek rozumie pojecie apokalipsa?
Człowiek współczesny poprzez słowo to rozumie wydarzenie ostateczne, zwykle związane z krzywda, śmiercią i bólem. Do proroctwa świętego Jana nawiązywało wielu pisarzy. Romantycy na podstawie tego tekstu dokonywali religijnej interpretacji dziejów narodu Polskiego (np. Adam Mickiewicz w „Dziadach” ). Apokalipsa była uważana za przestrogę- tak też traktował ja Zygmunt Krasiński, tworząc „Nie- boską komedie?. Czesław Miłosz w „Piosence o końcu świata” również powrócił do apokaliptycznego motywu ale zasugerował,za zapowiadany koniec świata już się rozpoczął i trwa przy całkowitej beztrosce ludzi.
Plan wizji końca świata
I. Losy całej ludzkości
1. Wręczenie Barankowi przez Boga Księgi Przeznaczeń
A/ złamanie przez Baranka czterech pierwszych pieczęci ujawniających nadejście czterech jeźdźców
B/ złamanie trzech kolejnych pieczęci otwierających wizje męczenników za wiarę
2. Otwarcie siódmej pieczęci i wizja siedmiu aniołów z trąbami.
A/ cztery pierwsze trąby i konsekwencje ich użycia- katastrofy na ziemi
B/ trzykrotne „biada” wykrzyknięte przez orla
C/ wizja katastrof odpowiadających każdemu z trzech „biada”
3. Dwóch świadków Baranka
4. Nastanie królestwa Bożego wywołane dźwiękiem siódmej trąby
II. Losy Kościoła
1. Walka brzemiennej Niewiasty ze Smokiem
A/ wizja wniebowstąpienia dziecięcia
B/ ucieczka kobiety na pustynię
C/ pościg Smoka za niewiastą
2. Przekazanie przez Smoka władzy wychodzącej z morza bestii
3. Wyłonienie się drugiej bestii czyli Fałszywego Proroka
A/ zwodzenie mieszkańców ziemi fałszywymi znakami
B/ napiętnowanie wyznawców bestii jej znakiem- 666
4. Pochód wyznawców Baranka
5. Zapowiedz godziny sądu podana przez anioły
6. Wizja człowieka z ostrym sierpem, w złotym wieńcu na głowie
A/ Krwawe żniwo
B/ Tłocznia Bożego gniewu
7. Siedem plag wylanych z siedmiu czasz
III. Kara na „Wielki Babilon”
1. Pojawienie się Wielkiej Nierządnicy siedzącej na bestii
A/ walka z Barankiem
B/ zwycięstwo Dobra
2. Zagłada Babilonu
3. Nadejście tysiącletniego królestwa
A/ zmartwychwstanie wybranych i ich królowanie wraz z Chrystusem na świecie
B/ ponowne uwolnienie szatana w postaci Goga i Magoga
C/ stracenie ich do jeziora ognia i siarki
4. Sąd nad narodami
A/ osad według czynów
B/ wrzucenie do jeziora ognia tych, którzy nie zostali zapisani w Księdze Żywota
5. Jeruzalem niebiańskie
