Teza: W utworze M.Konopnickiej pt.”Mendel Gadański” – Żyd został ukazany w pozytywnym świetle jako człowiek mądry i uczciwy patriota, natomiast w „Nie-boskiej komedii” Z.Krasińskiego – Żydzi to ludzie pozbawieni ideałów i wartości, nietolerancyjni wobec innych.
1. Nawrócenie się Przechrztów na chrześcijanizm jest pozorne, gdyż ciągle wyznają judaizm.
2. Frenezja, którą przez swoją postawę ukazują rewolucjoniści tańczący przy szubienicy, niszczą kościoły, profanują krzyże i bluźnią wobec Boga.
3. Mendel Gdański zwraca uwagę na użyteczność swej osoby i służbę pracą organiczną oraz u podstaw dla narodu, promuje utylitaryzm.
4. Mendel szanuje swoją ojczyznę, jawi uczucia patriotyczne, które ukazuje w rozmowie z zegarmistrzem, przez swoją postawę, uczciwość, dobroć, wpaja je wnukowi.
5. Mendel ceni wierność religii ponad życie, nie wstydzi się swojego pochodzenia, co udowadnia narażając się, stając naprzeciw wrogiemu ludowi.
1. Przechrztowie to obłudnicy, którzy nie mają szacunku do sfery sacrum.
2. Przechrztowie są ludźmi pozbawionymi ideałów i wszelkich wartości.
3. Mendel jest człowiekiem pełnym mądrości oraz wyższych wartości, pracowitym.
4. Stary Żyd kocha swoje miasto, czuje się w nim bezpiecznie.
5. Mendel nie wstydzi się swojej wiary, tego kim jest, szanuje wszystkich obywateli bez względu na to jak oni traktują go.
