co to jest Układ słoneczny
W przeszłości istniała teoria geocentyczna,polegająca na tym, że Ziemia jest centrum wszechświata a Słońce krąży wkół niej. Obecnie wiemy, że pogląd ten był niesłuszny albowiem to właśnie Ziemia wraz z ośmioma planetami,porusza się wokół Słońca, tworząc wraz z nimi tak zwany Układ Słoneczny.Centralne położenie Słońca to główne założenie teorii heliocentrycznej, którą to w 1543 roku przestawił polski astronom Mikołaj Kopernik, będącą całkowitym przeciwieństwem wspomnianej już teorii geocentrycznej. Poruszanie się tych ośmiu planet wokół Słońca jest spowodowane jego siłą grawitacji, która się wiąże z jego ogromną masą-siedemset pięćdziesiąt razy przekracza łączną siłę grawitacji wszystkich dziewięciu planet. W skład Układu Słonecznego wchodzą planety z księżycami, międzyplanetarne obłoki gazu i pyłu oraz olbrzymia liczba planetoid, komet i asteroidów. Ciekawostką jest to, iż 99,86 % masy Układu Słonecznego zawarta jest w samym Słońcu a reszta głównie w Jowiszu. Orbity planet, po których poruszają się planety (za wyjątkiem Merkurego i Plutona_, mają bardzo małe mimośrody, kształtem przypominają więc koła.Znajdują się w jednej płaszczyżnie (oprócz Merkurego i Plutona), nieznacznie tylko nachylonej względem płaszczyzny równika słonecznego.Każda z planet przemieszcza się z różną prędkością i lezy w innej odległości od Słońca.Najbliżej centralnej gwiazdy są kolejno: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun i Pluton. Merkury, Wenus i Ziemia to planety o stosunkowo małych masach i niewielkich rozmiarach, ale za to dużych gęstościach. Jowisz, Saturn, Uran i Neptun -inaczej tak zwane planety-olbrzymy- mają bardzo duże masy i rozmiary, za to małe gęstości.Zbudowane są przede wszystkim z gazów a głównie wodoru. Jowisz jest największą planetą– jego średnica wynosi około 142800 kilometrów, czyli jedenaście razy większa niż średnica Ziemi.Najbardziej oddalony od Słońca Pluton, o średnicy zaledwie 2284 kilometrów, zajmuje ostatnie miejsce pod względem wielkości. Jowisz, Saturn, Uran i Neptun same są centrami układów ciał niebieskich, albowiem dookoła nich krąży wiele naturalnych satelitów.Jak dotąd odkryto 23 księżyce Saturna, 16 księżyców Jowisza i 15 Urana. Mars ma 2 księżyce a Ziemia i Pluton tylko po jednym. Odległość między Marsem a Jowiszem jest tak duża, że przez wiele lat naukowcy podejrzewali, że znajduje się tam jakaś nie odkryta jeszcze planeta.Okazało się, że przestrzeń tę wypełnia okolo 2500 małych ciał niebieskich, zwanych planetoidami lub asteroidami.Największa z panetoid -Ceres, ma średnicę długości 1000 kilometrów.Jednak większość to okruchy skalne o średnicy zaledwie kilku kilometrów. Asteroidy krążą w szerokim paśie połozonym między orbitami Marsa i Jowisza.Część tych okruchów może jednak wylecieć daleko poza wspólną orbitę i zbliżyć się do Ziemi.Asteroidy są zbyt małe i zbyt odległe aby przeciętny obserwator był w stanie dostrzec je gołym okiem.Od czasu do czasu na niebie pojawiają się natomiast jasno świecące komety, również uważane za resztki pierwotnego tworzywa planetarnego.Kometa jest ciałem zbudowanym z okruchów skalnych zespolonych wodnym lodem, zamarzłym amoniakiem i metanem.Przez większość swego życia komety podróżują w niewidocznych dla nas, najodleglejszych obszarach Układu Słonecznego.W momencie, gdy kometa zbliży się do Słońca na okresloną odległość, zaczyna świecić. Pod wpływem wysokiej temperatury, zmrożone gazy odparowują, uwalnijąc chmury pyłów, które odbijają światło słoneczne i dzieki temu stają się widoczne.Ciśnienie spowodowane tak zwanym wiatrem słonecznym, czyli strumieniem cząstek pochodzących od Słońca, \”zdmuchuje\” gazy i pyły, tworząc efektowny ogon komety, nazywany przez astronomów warkoczem. Niemal codzienne można obserwować spadające gwiazdy, czyli meteory.Widoczny na niebie krótkotrwały błysk, to efekt spalania w atmosferze ziemskiej okruchów skalnych – meteoridów. Zdarza się również, że do atmosfery dostają się ciała większe, które -nie zniszczone- oderzają w Ziemię.Są to meteoryty. Najwiękze z nich pozostawiły na powierzchni naszej planety trwałe ślady w postaci kraterów.Co roku na Ziemię spada prawie milion ton drobnych materiałow pochodzenia kosmicznego.
