Petroniusz jest postacią historyczną. Należał do najbliższych współpracowników Nerona. Jeden z głównych bohaterów powieści Henryka Sienkiewicza. Motywacja: realistyczno-społeczna. Dzięki tej kreacji Sienkiewicz tworzy postać szlachetnego poganina rozumiejącego zarówno prawa starożytnego Rzymu, jak i współczującego prześladowanym chrześcijanom. Wyróżnia się urodą zewnętrzną. Ma orzechowe oczy i ciemne włosy. Uchodzi za mężczyznę przystojnego. Pomimo średniego już wieku, wciąż ma powodzenie u kobiet. Przybierał hedonistyczną postawę wobec życia. Lubi się otaczać pięknymi kobietami. Był estetą, nazwanym przez Tygellinusa „arbitrem elegancji”. Sienkiewicz podkreślił jego cechy charakteru, tj: szlachetność, bezkompromisowość. Wiedział, że Rzym musi upaść, bo dominuje w nim rozpusta i zbrodnia. Był człowiekiem nieprzeciętnie inteligentnym. Odznaczał się wrażliwością na literaturę i sztukę, dlatego nie mógł znieść żałosnych wierszy Nerona. Nie wahał się bronić chrześcijan przed fałszywym oskarżeniem o spalenie Rzymu. Jako epikurejczyk nie bał się śmierci, nawet sam wyszedł jej na spotkanie, podcinając sobie żyły. Przedtem napisał list do Nerona, w którym wyjawił prawdę o jego twórczości. Wiedząc o oskarżeniu go przez Tygellina o przynależność do spisku przeciw cezarowi, postanowił odebrać sobie życie. Nie chciał dać satysfakcji wrogom, którzy zamierzali go zabić. Kiedy poznał chrześcijan, zmienił się nieco jego stosunek do życia. Poznał siłę prawdziwej, bezinteresownej miłości niewolnicy Eunice. Jego samobójcza śmierć była dowodem wierności zasadom,tj: prawdomówność i sprzeciwianie się złu. W liście pożegnalnym pokazał swoje prawdziwe oblicze, drwiąc z Nerona i jego twórczości.
