– pochwała poznania naukowego, dążenia do wiedzy, odcinanie się od mitów, bajań, legend
budowanie nowoczesnej rzeczywistości opartej na nauce i jej zdobyczach => „Do młodych”
– zwycięstwo człowieka leży w jego rozumie, potędze ludzkiej myśli, doskonałość to ciągłe dążenie do powiększania możliwości intelektualnych => „Daremne żale”
– nie rozpamiętywać przeszłości, ale też nie odcinać się od niej, nie wyrzucać jej całkiem z pamięci => „Do młodych”, „Daremne żale”
– przyszłość leży w rękach młodego pokolenia => „Do młodych”
– optymizm w patrzeniu przyszłość pozytywistyczną
– niestety nie ma u niego pracy organicznej, ani u podstaw, ani emancypacji kobiet, ani innych takich dupereli, więc nie rypsnąć się z takimi tekstami!
warto wskazać, aczkolwiek nie jest to konieczne, że Asnyk w wielu kwestiach odbiega od pozytywizmu na rzecz romantyzmu („Na obchód Słowackiego…”)
