Faktoring jest to rodzaj bardzo szeroko pojętego pośrednictwa handlowego. Faktornig polega zatem na nabywaniu przez specjalistyczne instytucje faktoringowe bieżących, nie przeterminowanych wierzytelności od różnych podmiotów gospodarczych, którym należności te przysługują z tytułu dostarczonych towarów i usług.
Powszechne jest bowiem zawieszenie transakcji handlowych w oparciu o kredyt kupiecki, zaś cykle rozliczeniowe między dostawcą i odbiorcą coraz bardziej wydłużają się. Wzmożone jest zatem zapotrzebowanie przedsiębiorstw na środki pieniężne, niezbędne do finansowania bieżącej działalności.
Specyfika tych operacji była powodem wydzielenia z banków odrębnych instytucji faktoringowych oraz powstania niezależnych jednostek świadczących tego typu usługi. Jednocześnie można powiedzieć, że coraz więcej banków angażuje się w tego typu działalność. Dynamika przyrostu wartości obrotów większości firm operujących na tym rynku jest ogromna: sięga nawet kilkudziesięciu procent rocznie. Na naszym rynku firmy faktoringowe wypłacają klientowi (wierzycielowi) najczęściej 80% wartości faktur. Od tej kwoty odejmuje się 0,5 – 1,5 procent prowizji faktora. Pozostałą część faktor wypłaca w momencie zapłaty wszystkich należności przez odbiorcę (dłużnika). Na całym świecie firmy faktoringowe rozwijają się bardzo dynamicznie. W krajach zachodniej Europy obrotu na tym rynku sięgają kilku miliardów dolarów rocznie. W Polsce tegoroczna wartość obrotów firm faktoringowych osiągnie prawdopodobnie wartość około 5 miliardów złotych. Ocenia się, że w ciągu 2-3 lat obroty na tym rynku prześcigną – również dynamicznie rozwijający się – leasing. Przyczyn dynamicznego rozwoju faktoringu w Polsce i na świecie jest kilka. Wydaje się jednaj, że najważniejsze są trzy:
• Rozwój gospodarki i wzrost Produktu Krajowego Brutto sprawia, że zdolności kredytowe firm nie wystarczają na sfinansowanie koniecznych przedsięwzięć. Faktoring jest zaś najlepszym zewnętrznym źródłem finansowania.
• Nawet w wysoko rozwiniętych krajach odroczone terminy płatności są coraz dłuższe. Istniejące na rynku zatory płatnicze praktycznie uniemożliwiają działalność firmom, które nie korzystają z zewnętrznych źródeł finansowania.
• Wiele firm nie spełnia warunków określonych przez banki, mają niewielki majątek trwały lub dopiero zaczynają działalność na rynku. Nie są więc jeszcze wystarczająco wiarygodnymi kredytobiorcami.
Tak jak dla małych przedsiębiorstw pomoc finansową stanowią: kredyt bankowy lub leasing, tak dla przedsiębiorstw średniej wielkości cenną pomoc może stanowić factoring.
Dla kogo jest więc faktoring?
Typowy adresat faktoringu to firma:
• prowadząca sprzedaż z odroczoną płatnością
• posiadająca duże należności
• mająca ograniczony kapitał własny
• uzyskująca upusty cenowe u swych dostawców
• utzrymująca stałą wspułpracę z odbiorcami
• realizująca ekspansywną strategię zwiększenia obrotów m.in. poprzez stosunkowo długie terminy płatności (do 90 dni w obrotach krajowych i do 120 dni w obrotach z zagranicą)
• mająca wiarygodność kredytową i stabilność finansową
Faktoring jest dla wielu przedsiębiorstw wygodnym, krótkoterminowym źródłem finansowania.
Z punktu widzenia przedsiębiorstwa factoring pełni istotne funkcje, mające bezpośredni wpływ na efekty prowadzonej działalności. Dla szeregu firm może to być atrakcyjna, krótkoterminowa forma finansowania przedsięwzięć, zwłaszcza kiedy wykazują ciągłe zapotrzebowanie na kapitał. Często bowiem trudno jest im uzyskać kredyt odpowiadający skali planowanych przedsięwzięć, ponieważ banki oceniają ich zdolność kredytową na podstawie dotychczasowych obrotów. Pozyskane dzięki faktoringowi środki pieniężne mogą być wykorzystywane do uzyskania u dostawców rabatów przy zakupach gotówkowych, co daje przedsiębiorstwu duża swobodę w kształtowaniu ceny i określaniu terminów płatności. Podnosi to jego konkurencyjność i wpływa na skrócenie cyklu rozliczeniowego. Możliwość szybkiego wprowadzania w obieg zainwestowanych kapitałów jest szczególnie istotna dla prężnie rozwijających się firm, dla których płynności i możliwość szybkiego reinwestowania zysków wprost przekłada się na poprawę wyniku finansowego.
Przedsiebiorstwa, ktore decyduja sie na podpisanie umowy faktoringu zreguly kieruja sie mysla jak moga uskutecznic swoje dzialanie i plynnosc finansowa. A zatem sa to firmy, ktore chca:
• Podwyższyc płynności finansowej,
• Skrócic cykl płatności odbiorców,
• Ochronic sie przed niewypłacalnością dłużników,
• Zmniejszyc personelu administracyjnego,
• Skrócic cyklu należności,
• Uzyskac możliwość finansowania zwalszcza gdy taka firma nie ma szans na uzyskanie kredytu,
• Uzyskac możliwość wzrostu sprzedaży, dzięki eliminowaniu strat z tytułu nieterminowego regulowania zobowiązań oraz rat kredytów bankowych,
Jednak podejmujac decyzje o skorzystaniu z uslugi faktoringu firma musi pamietac, ze:
• Warunki finansowania przedsiębiorstwa mogą być mniej korzystne od kredytu bankowego,
• Istnieje możliwość osłabienia więzi firmy (faktoranta) z klientami,
Występują jednak istotne przeszkody, utrudniające przedsiębiorstwom w Polsce czerpanie szerokich korzyści z usług faktoringowych.
Istota faktoringu jest bowiem znacznie szersza aniżeli sama funkcja finansowania. Pomimo faktu, że coraz więcej banków w Polsce angażuje się w działalność faktoringową, oferta tych usług jest ogólnie rzecz biorąc dość uboga i nie zaspokaja potrzeb wynikających z rynku.
Po pierwsze, większość banków oferuje factoring niepełny, czyli nie gwarantujący przejęcia ryzyka związanego z nie wypłacalnością dłużników. Takie rozwiązanie najczęściej nie satysfakcjonuje przedsiębiorstwa, ponieważ nie pozwala na całkowitą swobodę w kształtowaniu płynności finansowej.
Po drugie, banki które godzą się na przejęcie ryzyka niewypłacalności dłużników, czynią to z bardzo daleko posuniętą ostrożnością, faktoring pełny traktują jako usługę przeznaczoną dla dobrze znanych im klientów, których dłużnikami są firmy o uregulowanej pozycji na rynku, posiadające dobry standing finansowy.
Po trzecie, proponowana przez banki oferta faktoringu przede wszystkim dotyczy obrotów krajowych, natomiast obroty z zagranicą uwzględniane są dotychczas w niewielkim stopniu.
Po czwarte, większość banków pobiera od wartości wierzytelności odsetki z góry, jednocześnie z realizowaniem przejętych do wykupu faktur.
Po piąte, prowizja jaką musi płacić przedsiębiorstwo wydaje się być zbyt wysoka co sprawia że koszt faktoringu jest relatywnie duży w porównaniu z kosztami kredytu.
Należy również pamiętać, że factoring nie jest deska ratunku dla przedsiębiorstw, którym grozi upadłość.
SŁOWNICZEK FAKTORINGU
Faktura VAT jest to dowód sprzedaży wystawiony przez płatnika podatku od towarów i usług nabywcy będącemu również płatnikiem tego podatku. Treść jej i forma są ściśle określone, bowiem stanowi ona: u sprzedawcy dowód wymiaru podatku od towarów i usług oraz powstania obowiązku podatkowego, u nabywcy – podstawę do odliczenia podatku naliczonego. Umowa faktoringu w formie doraźnej transakcji jest to umowa, na mocy której faktor skupuje jednorazowo jedną lub kilka oznaczonych w umowie wierzytelności.
Faktoring jest to nabycie przez faktoranta krótkoterminowej pieniężnej wierzytelności handlowej przed terminem jej płatności z potrąceniem opłaty na rzecz faktora, bez przejęcia ryzyka wypłacalności dłużnika lub z przejęciem takiego ryzyka. Refaktoring jest to zbycie wierzytelności handlowej przez podmiot, który uprzednio sam ją skupił na podstawie umowy faktoringu.
Faktor jest to bank lub firma zajmująca się skupem wierzytelności handlowych. Faktoring pełny (bez regresu) zwany również właściwym, jest to sprzedaż faktorowi wierzytelności handlowej przez faktoranta z przejęciem przez faktora ryzyka wypłacalności dłużnika. Jest to odpowiedzialność del credere, której istotą jest to, iż z momentem zawarcia umowy faktoringowej pełne ryzyko wypłacalności dłużnika faktoringowego przyjmuje faktor.
Faktorant jest to przedsiębiorca, któremu z mocy zawartej umowy handlowej przysługuje prawo do żądania zapłaty za sprzedane lub dostarczone towary lub świadczone usługi. Faktoring niepełny (z regresem) jest to sprzedaż faktorowi wierzytelności handlowej przez faktoranta bez przejęcia na faktora ryzyka wypłacalności dłużnika.
Dłużnik faktoringowy jest to przedsiębiorca zobowiązany do zapłaty faktorantowi należności za nabyte towary lub usługi. Umowa dostawy – przez umowę dostawy dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczenia częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny.
