Czy utwory renesansowego poety mogą być atrakcyjne i zrozumiałe dla czytelnika z XXI w? Czy idee i postawy moralne mogą się przydać w erze komputerów i telewizji?
Jan Kochanowski był renesansowym humanistą, czyli osobą o wielkiej wiedzy, interesującą się człowiekiem, której poglądy wywodziły się z antyku, lecz były wzbogacone o idee chrześcijańską. Główne postawy, które przyjmował Jan Kochanowski to sceptycyzm, stoicyzm i epikureizm. W „Pieśni świętojańskiej o sobótce” poeta wychwala zalety życia na wsi, panującą na niej harmonię i życzliwość, których brak w dzisiejszym świecie. W Trenie XIX pt. „Sen” Jan Kochanowski dzięki postawom renesansowego humanisty, które pielęgnował przez całe życie, potrafi zrozumieć, że śmierć jego córki to wola Boga, z którą powinien się pogodzić a także, że Orszulka poszła do lepszego miejsca, nie doznając goryczy na ziemie. Od Jana Kochanowskiego ludzie powinni uczyć się także jak okazywać uczucia i że nie należy się z nimi kryć. W Trenie IV Jan Kochanowski oskarża śmierć, zwracając się do niej ; „zgwałciłaś niepobożna śmierci oczy moje, żem widział umierając miłe dziecie swoje”. Nie jest wtedy renesansowym humanistą, ale człowiekiem który cierpi, rozpacza ; ” Nie dziwuje się Niobe, że na skamieniałe ciała swoich dziatek patrząc skamieniała”. Postawa nawet cierpiącego Jana Kochanowskiego jest lepsza od egoizmu panującego w dzisiejszym świecie.
Idee zaczerpnięte z filozofii antycznej wydają się być ponadczasowe i według mnie takie są. Dzięki utworom Jana Kochanowskiego dzisiejszy czytelnik odrzuciłby ten absurdalny egoizm i nauczyłby się zasad moralnych, które powinny zostać ponadczasowe i pielęgnowane przez pokolenia.
