Mickiewicz (Konrad):
1. Proces młodzieży Wileńskiej.
2. Nowosilcow.
3. Katolicyzm i ideologia „Polska Crystusem narodów” – mistycyzm, Polska męczennikiem świata.
4. Konrad mocny.
Słowacki (Kordian):
1. Spisek podchorążych.
2. Car Konstanty.
3. Boga szuka w przyrodzie, „Polska Winkelriedem narodów”.
4. Kordian wahający się, chwiejny, lubuje się w pięknie pozy własnej.
W Konradzie z III części „Dziadów” i Kordianie przedstawieni są dwaj bohaterowie, którzy prowadzą walkę w różny sposób.
Konrad z III części „Dziadów” jest bohaterem, który pragnie posiąść władzę nad ludźmi, taką jaką posiada Bóg. Czuje się samotny wśród ludzi, gdyż nie jest przez nich rozumiany. Jego pieśni są skierowane do Boga i natury /”Ty Boże, ty naturo dajcie posłuchanie”/.
Konrad prowadzi walkę z Bogiem na uczucia, jest potężną indywidualnością, która nie zawaha się rzucić Bogu trzykrotnie bluźnierstwo. Konrad jest człowiekiem pysznym, dumnym, wszystko co chciał osiągnąć, starał się osiągnąć sam i dlatego tej walki nie wygrał.
W przeciwieństwie do Konrada, Kordian pragnie połączyć się z narodem i razem walczyć. Jednak gdy to zawodzi, postanawia zgładzić cara sam, staje się on indywidualistą romantycznym, nie ma on szerszego programu, który by sięgał dalej niż rozpętanie walki. Kordian ma chwile wahań, takich wahań nie posiadał Konrad, jest on zbyt słaby by spełnić zamierzony cel.
„Kordian” jako utwór, jest projektem krytyki powstania listopadowego, jednak nie jest on tak realistyczny jak III część „Dziadów”, nie wstrząsa potwornością, okrucieństwem i cierpieniem narodu polskiego.
Ideologia walki nie jest przedstawiona w sposób tak dobitny, bezpośredni jak w „Dziadach”.
Koncepcja Słowackiego jest tylko pewną odmianą Mickiewiczowskiej idei. W dramacie króluje pesymizm /ocena społeczeństwa i bohatera/, ale nie prowadzi do negacji. Kordian przezwycięży swoje bezwartościowe życie i znajduje cel w walce, jest godnym naśladowcą „Dawnych Polaków”.
