Ariostyzm – skłonność do urozmaiconych i bogatych fabuł przesyconych fabułą i groteską. Wielką rolę w narracji ogrywa ironia.
Słowacki nie wierzy w bezkonfliktową idyllę czasów mitycznych.
Pod słomianą strzechą ubogiej wdowy rosną dwie córki, dobra- jasna Alina, i zła -czarna Balladyna. Wskutek działań Goplany świat fantastyczny i ziemski zostaną zmieszane i przed Balladyną, która byłaby po prostu złą dziewczyną, otworzą się wielkie możliwości ujawnienia własnej natury na szerokiej arenie życia. Awans społeczny za wszelka cenę, także przez zbrodnie, przede wszystkim przez nie.
Obok więc ironicznych perypetii, dziejach się na przecięciu planu fantastycznego i ludzkiego – miłość Goplany, tworu z „mgły i galarety”, do pijanicy, wiejskiego parobka, Grabca – rozwija się w dramacie wątek historii krwawej, związanej z walką o koronę Popiela i tron królewski. Jest to również baśń o władzy, tyle, że ponura, pełna okrucieństwa i refleksji moralnych, wykraczających poza bajkę o krwawych władcach. Refleksje te odsłaniać mogą prawdy o naturze ludzkiej, o fascynującej sile zła, o magii władzy i także jej mechanizmach.
Balladyna pierwszą zbrodnię, zabicie siostry, popełnia bezrefleksyjnie, popychana pragnieniem usunięcia przeszkody do wspaniałego małżeństwa. Ale wnioski z przekroczenia prawa, wyciąga już w pełni świadomie, wnioski, które uczynią z niej wielką zbrodniarkę i przyszła królową: „… będę żyła, jakby nie było Boga”, stwierdza Balladyna, kładąc tamę lękom moralnym i wyrzutom sumienia.
„Balladyna” związana jest z komedią kontrastów, pomyłek i niestosownych wyborów. np., sylfy spowodują zakochanie się Kirkora w obu córkach wdowy, one tez z pustoty skradną prawdziwą koronę Popiela, sentymentalny Filon zakocha się w zmarłej Alinie, tęczowa Goplana zapała miłością do „mięsnego” Grabca.
Albowiem pojawia się w „Balladynie” jeszcze inna siła sprawcza, która gruntownie plącze ludzkie losy. To ironiczne fatum, związane z romantyczną kategorią ironii. Na pozornie komediowe igraszki pomyłek wolno więc spojrzeć jako na efekt działań owego tajemniczego fatum, rządzącego przebiegiem zdarzeń i losów. W jego tryby wplatane są obydwie strefy rzeczywistości utworu – realna i baśniowo-fantastyczna.
Ironia nie kwestionuje jednak ani nie umniejsza problematyki etycznej i psychologicznej związanej ze zbrodnią i władzą.
