Mikołaj Doświadczyński urodził się w rodzinie szlacheckiej.Ojciec Mikołaja był stolnikiem zaś matka była prosta kobietą wychowaną na wsi.Pierwsze lata życia Mikołaj spędził w towarzystwie niańek.Rodzice nie spieszyli się z jego edukacją.Uważali że osiadły tryb zycia może mu zaszkodzić.Dopiero za namową wuja rodzice wyprawili go do szkoły.
Początki szkolne Mikołaja były zwyczajne lecz młodzieniec miał wstręt do nauki.Był bystry oraz inteligentny.W wieku 16 lat zmarł mu ojciec.Doświadczyński dowiedziawszy się o tym powrócił do domu.Dyrektor szkoły uwazał iż nauki nie były mu już potrzebne.Po śmierci ojca wuj został jego opiekunem.Tak postanowił w testamencie jego ojciec.Wuj dla Mikołaja był rygorystyczny często go upokarzał oraz wygłaszal bezsensowne kazania.Chłopiec w wieku młodzieńczym trwonił czas z przyjaciółmi.Po pewnym czasie od zakończenia szkły chłopiec otrzymał guwernera-prywatnego nauczyciela.Guwerner pochodził z Francji.Nauczyciel był dobry dla Mikołaja czytał mu poezje francuską uczył go łaciny oraz rozwijał osobowość młodego szlachcica.
