Biografia
Adam Mickiewicz przyszedł na świat 24 grudnia 1798 roku w Zaosiu na dawnych ziemiach litewskich.Wychowywał się w pobliskim Nowogródku, gdzie ojciec jego, Mikołaj, zdeklasowany szlachcic herbu Poraj, pracował jako obrońca sądowy, a matka zajmowała się domem.Adam musiał więc liczyć na własne siły i umiejętności, nie zaś na szlacheckie pochodzenie czy też dziedziczne majątki .Przyszedł na świat 24 grudnia 1798 roku w Zaosiu na dawnych ziemiach litewskich .Wychowywał się w pobliskim Nowogródku, gdzie ojciec jego, Mikołaj, zdeklasowany szlachcic herbu Poraj, pracował jako obrońca sądowy, a matka zajmowała się domem .Adam musiał więc liczyć na własne siły i umiejętności, nie zaś na szlacheckie pochodzenie czy też dziedziczne majątki .
Rok 1812 zaważył na jego życiu .Mając 14 lat był świadkiem przermarszu wojsk napoleońskich na Rosję .Wydarzenie to wzbudziło w Mickiewiczu nadzieję na odzyskanie niepodległości .Po ukończeniu miejscowej szkoły(1815) prowadzonej przez dominikanów, udał się na studia do Wilna .Rozpoczął je na wydziale matematyczno-przyrodniczym, ale już po pierwszym półroczu przeniósł się na kierunek nauczycielski wydziału literatury i sztuk wyzwolonych(odpowiednik dzisiejszego wydziału filologicznego) .W czasie studiów Mickiewicz organizował kółka samokształcenia .W roku 1817 wspólnie z najbliższymi przyjaciółmi: Tomaszem Zanem, Janem Czeszczotem, Józefem Jeżowskim, Onufrym Pietraszewskim, Franciszkiem Malewskim Mickiewicz założył tajne Towarzystwo Filomatów(Miłośników Nauki)Utrzymywał się ze stypendium, które po ukończeniu studiów(1819) musiał odpracować jako nauczyciel szkoły podstawowej w Kownie(1819-1823).Nie był zadowolony z pracy, próbował pisać .W czasie studiów wpływ na kształtowanie się jego osobowości, poziomu wiedzy i poetyckiego talentu wywarli zwłaszcza tacy profesorowie, jak filolog klasyczny Ernest Groddeck, historyk i teoretyk literatury Leon Borowski oraz historyk Joachim Lelewel. W 1818 roku Mickiewicz wyjechał na wakacje do kolegi ze studiów Michała Wereszczaki .Wereszczako miał siostrę Marylę, w której zakochał się Mickiewicz .Z racji tego, że Mickiewicz był biedny, ojciec Maryli wydał ją za mąż za sąsiada hrabiego Wawrzyńca Puttkamera .Zakochana w poecie Maryla pozostała więc jedynie Marylą uosabiającą w jego utworach romantyczny ideał miłości .Mickiewiczowi pozostała jedynie boleść na całe życie .Długo pamiętał miłość do Maryli, bo aż 12 lat .W 1819 roku wrócił do Wilna i ukończył studia. Po wykryciu w roku 1823 organizacji filomackich władze carskie osadziły Mickiewicza w zamienionym na więzienie klasztorze bazylikanów w Wilnie .(Do dziś zachowała się cela, w której siedział, nazywa się celą Konrada) .Po procesie skazano go jesienią 1824 roku wraz z kolegami na osiedlenie się w głębi Rosji .Mickiewicza zesłano do Odessy, zanim wyjechał przyszedł następny rozkazwładz carskich dotyczył on tego co będzie robił Mickiewicz w Odessie .Mickiewicz jechał do Odessy z przeświadczeniem, że będzie uczył, jednak nie podjął pracy nauczyciela .W Odessie zetknął się z rosyjskim życiem literackim oraz działalnością spiskową .Zaprzyjaźnił się z literatami-spiskowcami : z Konradem Rylejewem, Aleksandrem Bestużewem, a także z Aleksandrem Puszkinem, Nikołajem Polewojem, Piotrem Wiaziemskim i innymi .Bywał w salonach rosyjskiej elity intelektualnej(m.in.Zeniady
Wołokońskiej), gdzie zasłynął jako wybitny improwizator .W czasie wycieczki na Krym(lato 1825) miał okazję zetknąć się z kulturą orientalną i egzotycznym krajobrazem .Wszystko to wpłynęło na poszerzenie jego wyobraźni i wrażliwości literackiej .Z bliska także mógł obserwować potężną machinę carskiego despotyzmu .W warunkach rosyjskich Mickiewicz dojrzał ideowo i ukształtował się jako romantyczny poeta narodowy .Przymusowe oddalenie od kraju oraz długie podróże pogłębiały w nim poczucie wzbogacenia, a równocześnie samotniczej misji patriotyczne W maju 1829 roku poecie udało się opuścić Rosję i rozpocząć prawie dwuletnią wędrówkę po Europie .Z Petersburga trasa prowadziła przez Hamburg, Berlin(tu słuchał wykładów Helga), Drezno, Pragę(spotkanie z czeskim poetą Vaclavem Hanką), Karlowe Vary(spotkanie z Antonim Odyńcem, towarzyszem dalszej podróży), Weimar(słynna wizyta u Goethego), Bonn(wizyta u Augusta W.Schlega), Szwajcarię, przełęcz Splugen ? do Wenecji, Florencji, Rzymu(miłość do hrabianki Ankwiczówny), Neapolu, na Sycylię, a stąd do Genewy(spotkanie z Zygmuntem Krasińskim, wycieczka w Alpy), dokąd w grudniu 1830 roku dotarła wiadomość o wybuchu powstania w Warszawie .Romantyczna wędrówka, stanowiąca kolejny charakterystyczny rys biografii poety, została zakończona .Mickiewicz zdecydował się wracać do ojczyzny z zamiarem przyłączenia się do powstania .Po bezowocnych, okrytych tajemnicą oczekiwaniach przybył w czerwcu 1831 roku do Paryża, a stąd pod przybranym nazwiskiem(Adam Muhl) został skierowany przez Legację Polską (przedstawicielstwo rządu powstańczego) do Warszawy .W sierpniu dotarł do Wielkopolski .Wobec jednak wyraźnych oznak zbliżającej się klęski zrezygnował z zamiaru przedostania się do Królestwa .Gotowość wzięcia udziału w walce zbrojnej o niepodległość oraz związane z tym przeżycia -to dalszy zmienny rys biografii. W Wielkopolsce pozostał do wiosny 1832 roku, bawiąc w ziemiańskich dworach m.in.Skórzewskich w Kopaszewie, Górzeńskich w Śmiełowie(obecnie muzeum poety), Turnów w Objezierzu i Grabowskich w Łukowie, Tutaj po raz pierwszy ,,nadychał się polszczyzny ? i zebrał mnóstwo informacji, które spożytkował następnie w ?Panu Tadeuszu ? .Według relacji pamiętnikarskiej wyglądał wtedy następująco :,, brunet, oczy ciemnozielone, włosy czarne, nos piękny, w ustach częsty grymas, a że nosi poparysku brodę, więc się wydaje jak uczony Żyd .Fizjonomia nic nie pokazuje, często zamyślony, a rzadko wesoły, liberalista wielki, głęboko uczony? .(A.Turno, zapis w pamiętniku pod datą 25 grudnia 1813) .Wyjeżdżając z gościnnej Wielkopolski do Drezna, poeta podzielił losy wielu rozbitków powstania i rozpoczął kolejny, typowy rozdział swojej biografii- przymusową wieloletnią emigrację .31 lipca 1832 roku przybył z Drezna do Paryża, gdzie z niewielkimi przerwami spędził resztę tułaczego życia .Wkrótce po przyjeździe nawiązał bliskie stosunki z francuskim środowiskiem artystycznym i intelektualnym .Odnowił znajomość z poznanym jeszcze w Wilnie Juliuszem Słowackim .Włączył się także aktywnie w życie emigracji (członkostwo w Towarzystwie Literackim, Towarzystwie Litewskim i Ziem Ruskich, Towarzystwie Pomocy Naukowej, Komitecie Narodowym Lelewela i in.), chcąc przygotować ją do powrotu do kraju .Przewidując rychły wybuch ogólnoeuropejskiej rewolucji, sądził, że pobyt na obczyźnie nie potrwa długo. W 1834 roku ożenił się z córką słynnej ówcześnie polskiej pianistki Marii Szymanowskiej – Celiną(1812-1855), która urodziła mu sześcioro dzieci.Na rok akademicki 183940 przeniósł się do szwajcarskiej Lozanny, gdzie otrzymał stanowisko profesora literatury łacińskiej .Jako profesor slawista pracował tutaj cztery lata .Jego wykłady cieszyły się ogromną popularnością zarówno Polaków, jak i cudzoziemców .W czasie Wiosny Ludów(1848) Mickiewicz udał się do Rzymu, aby tu stworzyć własną formację wojskową (Legion Polski), która miała wziąć udział w europejskich walkach ludów przeciwko monarchiom i tym samym przyczynić się do odzyskania przez Polskę niepodległości .Nie uzyskawszy poparcia papieża ani bogatych i wpływowych emigracyjnych stronnictw politycznych, kilkunastoosobowy Legion pod wodzą poety przemaszerował manifestacyjnie z Rzymu do Mediolanu, gdzie został podporządkowany władzom Lombardii i przez rok walczył z Austriakami .Poeta w 1849 roku założył w Paryżu dziennik ,,Tribune des Peuples ?(czyt.tribin de pepl ?Trybuna Ludów) .W ogłaszanych tu artykułach wykładał radykalno-rewolucyjny program społeczny i polityczny budowany na fundamencie swiostego socjalizmu .Wkrótce pod naciskiem władz francuskich i ambasady rosyjskiej musiał jednak wycofać się z redakcji .Następniezostał wzięty pod nadzór policji i ostatecznie zwolniony ze stanowiska profesora College de France .Poecie obarczonemu gromadką dzieci i chorą żoną zaczęła zagrażać nędza .W 1852 roku udało mu się otrzymać stanowisko bibliotekarza i mieszkanie w paryskiej Bibliotece Arsenału .Po śmierci żony zostawił nieletnie dzieci w Paryżu i jesienią 1855 roku wyjechał do Konstantynopola, by swoim autorytetem wesprzeć akcję formowania tutaj oddziałów tzw.Kozaków otomańskich, którzy mieli wziąć udział w walce z Rosją .Rozgoryczony politycznymi tarciami, zmęczony psychicznie i fizycznie uległ niespodziewanie atakowi cholery .Zmarł 26 listopada 1855 roku .Jego śmierć wywołała ogromną konsternaję i żałobę wśród Polaków oraz wszystkich narodów słowiańskich, dostrzegających w nim swego duchowego przywódcę .Po upływie kilku miesięcy zwłoki poety przewieziono do Paryża i złożono na cmentarzu polskim w Montmorency .W 1890 roku sprowadzono je na Wawel .
