Pierwszy wieszcz polskiego romantyzmu – dziś symbolizujący epokę, posągowy, podręcznikowy – przechodził różne przemiany ideowe i jest „posiadaczem” wcale barwnej biografii. Jak w każdym życiu – rozczarowania i rozpacz splatały się z sukcesami, a że był to talent pierwszej wody, zyskała nasza narodowa literatura. Kiedy studiował w Wilnie nie był jeszcze takim absolutnym romantykiem. Wielbił Woltera, był filomatą – więc wielbicielem wiedzy (bardzo to przypomina oświecenie, czy nie?) pisał w klasycznym duchu. Dopiero wyjazd do Kowna – cios samotności, przymus niechcianej pracy i lektury niemieckich romantyków oraz Byrona wywołały eksplozję romantyczną. Oto wieszcz nie lubił nauczać i skarżył że obrywa piersi „obuczaniem żmudzkich łbów”. Tęsknił za Wilnem. No i poznał Marylę Wereszczakównę, z której uczynił muzę swojej twórczości, ta zaś spokojnie i chyba bez większego żalu wyszła za mąż za hrabiego Puttkamera. Ten wielki romans literatury był być może nieco „ideowy”, bowiem gdy Mickiewicz poznał Marylę był już zagorzałym czytelnikiem cierpień werterowskich i byronowskich – i bardzo mu ów nieszczęśliwy romans pasował do romantycznej kreacji. Sam później spotkał jeszcze kilka kobiecych ideałów, ożenił się z Celiną Szymanowską, miał z nią dzieci i podobno ją zdradzał. Natomiast żona naszego wieszcza cierpiała na chorobę nerwową i było to chyba najbardziej udane małżeństwo. Patriotyzm swój udowodnił Mickiewicz działalnością w studenckich towarzystwach konspiracyjnych, był więziony, był zesłany. Natomiast motywacja faktu, że nie brał udziału w powstaniu listopadowym osnuta jest mętną tajemnicą. W twórczości Mickiewicza dużą rolę odegrały miejsca, w których bywał, a sporo podróżował: był na Krymie, w Szwajcarii, we Włoszech, mieszkał w Paryżu a zmarł w Konstantynopolu.
KALENDARIUM:
1798 – urodzony w Zaosiu k. Nowogródka
1815 – studia na Uniwersytecie Wileńskim
Etap wileńsko – kowieński
1816-1819 – studia w Wilnie
1819-1823 – praca w szkole w Kownie
Twórczość tego okresu:
1820 – Oda do młodości
1822 – Ballady i serduszko
1823 – Grażyna
1823 – Dziady wileńsko – kowińskie
Etap rosyjski
1823 – proces filomatów, uwięzienie w Wilnie, zsyłka w głąb Rosji (Podróż, Odessa, Moskwa)
1826 – Sonety krymskie
1828 – Konrad Wallenrod
Etap drezdeński
1829-1833
1829 – wyjazd z Rosji do Europy
1830 – we Włoszech dowiaduję się o powstanie. Wyrusza do Wielkopolski, nie wjeżdża do Królestwa Polskiego.
1830 – Drezdno, zetknięcie z falą emigracji, wyjazd do Paryża
1831 – Reduta Ordona
1832 – Dziady drezdeńskie
Etap paryski
1834 – ślub z Celiną Szymanowską
1839/40 – rok w Lozannie
1840 – obejmuje katedrę lit. słowiańskich w College de France (Paryż), epizod towianizmu w życiu Mickiewicza
1848 – prośba stworzenia Legionu Polskiego we Włoszech.
Powrót do Francji, choroba żony, praca w Bibliotece Arsenału
1855 – wyprawa do Turcji (wojna krymska)
26 listopada 1855- śmierć w Konstantynopolu
