Albert Camus – Dżuma – Ojciec Paneloux – Charakterystyka postaci

Jezuita, teolog i badacz dziejów kościoła w Afryce, obrońca ambitnego chrystianizmu, człowiek nie wahający się mówić prawdy w oczy, nawet jeśli okaże się ona przykra. Porywczy i namiętny z natury. Jest średniego wzro­stu i dość krępy, nosi okulary.

Mimo tego, że głosi, iż dżuma to kara zesłana przez Boga za grzechy i należy ją przyjąć z pokorą, traktować jak pokutę, nie sprzeciwiając się bo­skiemu planowi, zostaje członkiem ochotniczych służb sanitarnych. Jak mówi Rieux, ojciec Panelouxy\’e lepszy od swego kazania. Sam jezuita uwa­ża, że swą pracą przyczynia się do zbawienia człowieka. Ksiądz bezgranicz­nie wierzy w Boga, nawet śmierć małego Filipa, której jest świadkiem, nie jest w stanie zachwiać jego wiarą. Paneloux uważa, że w czasach najwięk­szej próby, w czasach zarazy:

trzeba tylko iść naprzód w ciemnościach, trochę na oślep i próbować czynić dobrze. Jeśli zaś idzie o resztę, trwać i zdać się na Boga, nawet wówczas, gdy jest to śmierć dzieci, i nie szukać pomocy dla siebie.

Gdy dżuma dosięga Paneloux, odmawia on przyjęcia pomocy lekar­skiej, gdyż zakonnicy nie mają przyjaciół. Wszystko złożyli w Bogu. Jezuita to typ „ofiary\”, a nie „kata\”. Do końca pasywny wobec zarazy (pomimo wstrząsu po śmierci synka sędziego Othona), całą nadzieję pokłada w Bo­gu. Aż do samej śmierci pozostaje wierny zasadom, które głosił. Nie ratują go one, lecz przynajmniej pozwalają mu osiągnąć spokój ducha – jezuita nigdy nie był skłonny do buntu, herezji.