Jak napisać dobrą analizę wiersza:
Przed rozpoczęciem pisania analizy wiersza, pamiętajmy o czterech głównych sprawach, na które musimy zwrócić uwagę:
1.Kto „mówi”
2.Do kogo się zwraca
3.O czym?
4. W jaki sposób
1.Kto mówi w wierszu ( kto jest podmiotem lirycznym wiersza, osobą mówiącą w wierszu, „ja” lirycznym).
Znajdź w wierszu odpowiedzi na następujące pytania:
? Czy postać „ja” lirycznego jest widoczna, wyraźna w wierszu?
? Czy podmiot liryczny jest kobietą czy mężczyzną
? Czy osoba mówiąca w wierszu jest młoda czy starsza?
? Czy podmiot liryczny kojarzy Ci się z jakąś postacią?
? W czyim imieniu wypowiada się podmiot liryczny?
? W jakiej sytuacji znajduje się osoba mówiąca w wierszu?
? Czy podmiot liryczny jest osobą wierzącą?
? Czy „ja” liryczne można utożsamić z autorem wiersza?
2.Do kogo..
? Czy podmiot liryczny kieruje wypowiedź do konkretnej osoby?
? Czy adresatem wiersza jest grupa osób czy jednostka?
? Kim jest adresat wiersza (konkretnym człowiekiem, Bogiem, zwierzęciem, przedmiotem)?
? Czy „ja” liryczne zwraca się do osoby, której zadedykowano wiersz?
? Czy podmiot liryczny zwraca się do samego siebie?
3.O czym..
? Co jest podstawowym tematem wiersza?
? Czy miejsce, w jakim znajduje się podmiot liryczny ma istotne znaczenie?
? Czy czas w wierszu ma znaczenie (epoka)?
? Jakie znaczenie dla treści wiersza ma jego tytuł?
? Czy dedykacja może pomoc w interpretacji wiersza?
? W jakim celu powstał wiersz (żeby wzruszać, bawić?)?
4. W jaki sposób..
? Czy wiersz jest monologiem wewnętrznym?
? Do jakiego gatunku lirycznego należy utwór (hymn, sonet?)?
? W jakim stylu został napisany wiersz?
? Czy wiersz ma tytuł? Jeśli tak, jaką ma on formę?
? Czy wiersz ma motto albo dedykację?
? Czy wiersz ma szczególny układ graficzny (np. Memento K. Wierzyńskiego)?
? Czy w wierszu występuje podział na strofy, czy wiersz jest ciągły (stychiczny)?
? Ile wersów występuje w każdej strofie?
? Z ilu sylab składa się każdy wers?
? Czy występuje średniówka?
? Czy występują rymy? Jakie (żeńskie, parzyste?)?
? Jaki nastrój dominuje w wierszu?
? Jakich środków stylistycznych użyto? Jaką pełnią one funkcję?
? Czy użyto realistycznego czy fantastycznego sposobu obrazowania?
? Czy widzisz nawiązania do innych dzieł (cytaty, podobny tytuł, podobna budowa)?
? Czy wiersz należy do liryki bezpośredniej czy pośredniej?
